Βαρέλι

Παλιός τρόπος φύλαξης και μεταφοράς του κρασιού. Σήμερα, είναι τρόπος ωρίμασης με τον οποίο το κρασί μπορεί να αποκτήσει μεγαλύτερη δομή και πολυπλοκότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση η χρήση υγιών σταφυλιών από κατάλληλες ποικιλίες, αλλά και κατάλληλων βαρελιών, καθώς και η σωστή διάρκεια ωρίμασης. Συνήθως τα βαρέλια είναι δρύινα και γαλλικά ή αμερικανικά (σπανιότερα σλοβένικα).

Βελούδινο
Χρησιμοποιείται σχεδόν εξ ολοκλήρου για να περιγράψουμε ερυθρά κρασιά των οποίες οι τανίνες είναι μεν αισθητές, αλλά έχουν απολέσει τη στυφάδα και την επιθετικότητά τους, αφήνοντας στον ουρανίσκο μια αίσθηση απαλότητας. Για να συμβεί αυτό, πρέπει το κρασί να έχει υψηλής ποιότητας τανίνες, κάτι το οποίο καθορίζεται στο αμπέλι. Συνεπώς ένα κρασί με κακή τανική δομή δεν μπορεί να γίνει βελούδινο, όσο και αν το παλαιώσουμε.

Γαλλικό Παράδοξο
Η παραδοχή των Αμερικανών ότι οι Γάλλοι, μολονότι κάνουν τα πάντα «λάθος» από άποψη υγείας με μια διατροφή υψηλή σε λιπαρά, κάπνισμα και λίγη άθληση, έχουν υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από τους ίδιους και το μισό ποσοστό σε καρδιακές παθήσεις. Όταν το γεγονός αυτό αποδόθηκε στην υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρασιού στη Γαλλία, οι πωλήσεις κόκκινου κρασιού στην Αμερική εκτοξεύθηκαν.

Γήινο

Ένα παλαιωμένο κρασί συνήθως έχει παλαιωμένα, γήινα αρώματα: χώμα, βρεγμένο δάσος, κάστανο, μανιτάρι, ξηρούς καρπούς, τρούφα, βαλσαμικές νότες. Τότε λέμε ότι έχει γήινο χαρακτήρα, ο οποίος βέβαια μπορεί κάποιες φορές να προκύπτει και από την ποικιλία, όπως συμβαίνει με κάποια Ξινόμαυρα ή Νebbiolo. Όταν στο κρασί υπάρχει φρούτο, τότε ο γήινος χαρακτήρας –όταν δευτεραγωνιστεί– όχι μόνο δεν κουράζει, αλλά και απογειώνει το κρασί, χαρίζοντάς του στρώματα πολυπλοκότητας και χαρακτήρα.

Γυάλινο Πώμα (Vinolok)
Γερμανική εφεύρεση, η οποία προτείνει το γυαλί (προέλευσης Βοημίας) ως μέθοδο κλεισίματος των φιαλών κρασιού. Απόλυτα ουδέτερο αρωματικά, υπόσχεται να διατηρήσει αναλλοίωτο το περιεχόμενο σε σχέση με τον φελλό, ενώ είναι πολύ πιο ευπαρουσίαστο από τα βιδωτά πώματα.

Δημοπρασίες Κρασιού

Δημόσια διαδικασία πώλησης κρασιών μεγάλης αξίας με τη μέθοδο του πλειστηριασμού. Στον τομέα δραστηριοποιούνται γνωστοί οργανισμοί δημοπράτησης κρασιού, όπως οι Sotheby’s, Christie’s και WineBid.

Διάρκεια
Είτε μιλάμε για αρώματα είτε για την επίγευση, η διάρκειά τους υποδηλώνει το χρόνο για τον οποίο καταγράφονται στις αισθήσεις μας. Μια κοντή ή σύντομη διάρκεια σημαίνει ότι η αίσθηση του αρώματος ή της επίγευσης εξαφανίζεται γρήγορα, ενώ η μεγάλη διάρκεια υποδηλώνει την επιμονή τους.

Εδάφη
Παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καλλιέργεια των φυτών αμπέλου, αφού καθορίζουν την παραγωγικότητα και τον ρυθμό ανάπτυξης των φυτών, τη δυνατότητα συγκράτησης νερού, την εύνοια ή την παρεμπόδιση της ανάπτυξης του ριζικού συστήματος, αλλά και τη διαφορετική υγρασία και θερμοκρασία τους.

Εκφραστικό
Ονομάζεται ένα κρασί όταν είναι έντονα αρωματικό και εξωστρεφές. Εκφραστικά είναι συνήθως τα κρασιά από Μοσχάτο, Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Sauvignon Blanc, Gewürztraminer.

Ενισχυμένα Κρασιά

Κρασιά –συνήθως επιδόρπια– στα οποία προστίθεται αλκοόλη μερικώς ή εξ ολοκλήρου. Η αλκοόλη προστίθεται είτε πριν από την έναρξη της ζύμωσης (μιστέλια) είτε στη διάρκεια της ζύμωσης (Vin Doux Naturel), ώστε να σταματήσει τη ζύμωση και να διατηρηθούν αναλλοίωτα ορισμένα ποικιλιακά χαρακτηριστικά. 

Εξέλιξη
Εξέλιξη των κρασιών είναι η αλλαγή στις ιδιότητές τους στο πέρασμα του χρόνου. Η εξέλιξη μπορεί να είναι αργή, απότομη, εντυπωσιακά θετική ή απογοητευτική προς διάφορες κατευθύνσεις. Το κρασί με τη βοήθεια του χρόνου περνά από φάσεις ανώριμες σε ώριμες και από άχαρες σε γοητευτικές. Ίσως γι’ αυτό μιλάμε για χαρακτήρα και παρομοιάζουμε τα κρασιά τόσο συχνά με χαρακτήρες ανθρώπων.

Επίγευση
Αυτό που μένει τελικά… Είναι το σύνολο των αρωμάτων που αφήνει ένα κρασί αφού το έχουμε καταπιεί. Η διάρκεια των αρωμάτων αυτών αποτελεί σημαντικό δείκτη για την ποιότητα ενός κρασιού.

Ζυμομύκητες

Γνωστοί και ως ζύμες, είναι μονοκύτταροι οργανισμοί στους οποίους οφείλεται η διαδικασία της αλκοολικής ζύμωσης, δηλαδή της μετατροπής των σακχάρων του γλεύκους (μούστου) σε αλκοόλ, διοξείδιο του άνθρακα και θερμότητα.
Όσο περισσότερο δουλεύει αντέχει ο ζυμομύκητας, τόσο περισσότερο ξηρό (άγλυκο) γίνεται το κρασί και τόσο παραπάνω ανεβαίνουν οι αλκοολικοί βαθμοί. Στην κλασική οινοποίηση το διοξείδιο του άνθρακα αφήνεται να εκτονωθεί, ενώ στην αφρώδη οινοποίηση το αλκοόλ εγκλωβίζεται, ώστε να διατηρηθεί στις φιάλες κατά το σερβίρισμα.

Ζύμωση
Η διαδικασία κατά την οποία οι ζυμομύκητες εμβολιάζονται στον μούστο των φρέσκων σταφυλιών και καταναλώνουν τα σάκχαρά του, παράγοντας αλκοόλη, θερμότητα και διοξείδιο του άνθρακα. Το διοξείδιο είτε εκτονώνεται –για την παραγωγή ήσυχων κρασιών– είτε εκούσια εγκλωβίζεται, για την παραγωγή των αφρωδών.

Ημίξηρο

Αν ένα κρασί έχει από 4 έως 12 γραμμάρια σάκχαρα ανά λίτρο, μπορεί να ονομαστεί ημίξηρο ή demi-sec. Τα σάκχαρα (ζάχαρη) δεν έχουν προστεθεί στο κρασί, είναι τα φυσικά σάκχαρα που έχουν τα ώριμα σταφύλια τα οποία αφήνονται αζύμωτα κατά τη διαδικασία της οινοποίησης. Διάσημα ημίξηρα κρασιά είναι και τα ιταλικά Moscato d’Asti.

Ηλικία Αρωμάτων
Αρώματα όπως τα άνθη και τα άγουρα φρούτα αποτελούν νεαρά αρώματα, ενώ αρώματα όπως το κάστανο, το μανιτάρι και οι ξηροί καρποί αποτελούν παλαιωμένα αρώματα. Διαφορετικές ηλικίες αρωμάτων συναντάμε τόσο στο κρασί όσο και στο φαγητό και μια ασφαλής μέθοδος για επιτυχημένους συνδυασμούς είναι να ταιριάζουμε την ηλικία αρωμάτων του πιάτου και του κρασιού που καταναλώνουμε.

Θερμό

Το κρασί που μας αφήνει μια θερμή αίσθηση στο στόμα, είτε επειδή έχει υψηλό αλκοόλ (όπως πολλά Shiraz από την Αυστραλία) είτε επειδή λόγω θερμού κλίματος έχει αρωματικό προφίλ που θυμίζει ώριμα ή τροπικά φρούτα. Μπορεί δηλαδή ένα κρασί να έχει συγκρατημένο αλκοόλ και παρ’ όλα αυτά να αφήνει μια διακριτική θερμή αίσθηση.

Θερμοκρασία

Σημαντικός παράγοντας για την μέγιστη απόλαυση του κρασιού. Τα λευκά, τα ροζέ και τα γλυκά κρασιά σερβίρονται ιδανικά στους 7 έως 11 ^οC, ανάλογα με το στυλ, την ποικιλία και την παλαίωσή τους, ενώ τα ερυθρά σερβίρονται ιδανικά μεταξύ 12 και 18 ^οC, επίσης ανάλογα με τους παραπάνω παράγοντες.

Ισορροπία
«Αυτό το κρασί έχει ισορροπία», αποφαίνεται ο οινογνώστης της παρέας, έχοντας γυρίσει την πρώτη γουλιά στο στόμα του. Τον κοιτάμε. Δηλαδή; Όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα ενός κρασιού, η οξύτητα, οι τανίνες, το αλκοόλ, το βαρέλι, είναι σε απόλυτη αρμονία.

Κάθετη Δοκιμή
Η γευστική δοκιμή κατά την οποία δοκιμάζουμε διαδοχικά ένα συγκεκριμένο κρασί σε διαφορετικές χρονιές, ώστε να εντοπίσουμε τη συμβολή των καιρικών συνθηκών αλλά και την εξέλιξη του κρασιού –και των αμπελιών– στον χρόνο. Μια κάθετη δοκιμή περιλαμβάνει συνήθως πέντε κρασιά και πάνω – ιδανικά χωρίς κενά, με διαδοχικές χρονιές. Οι οινόφιλοι ανεπίσημα περιγράφουν μια κάθετη σύγκριση λιγότερων κρασιών (δύο, τριών ή τεσσάρων) ως «mini κάθετη».

Καράφα
Κρυστάλλινο δοχείο μετάγγισης συνήθως ερυθρού και πυκνού κρασιού, που προκαλεί άνοιγμα της αρωματικής και γευστικής του βεντάλιας, ενώ προσθέτει μεγάλες δόσεις glamour στην εμπειρία. Οι κλασικές καράφες έχουν πλατύ πάτο και λεπτό στόμιο, ενώ εξίσου εντυπωσιακές είναι αυτές σε σχήμα πάπιας ή κύκνου. Όσο για το καραφάκι της ταβέρνας; Απλή συνωνυμία!

Κλειστό
Το κρασί που δεν έχει ξεδιπλώσει ακόμα πλήρως τον αρωματικό του χαρακτήρα, είτε γιατί είναι πολύ νεαρό είτε γιατί είναι πυκνό ή/και παλαιωμένο και χρειάζεται αερισμό και χρόνο στα ποτήρια μας. Κλειστό ονομάζεται ένα κρασί που έχει «κλειδωμένο» αρωματικό δυναμικό και όχι κάποιο που από τη φύση του δεν έχει αρωματικό πλούτο ή είναι μονοδιάστατο.

Κλέφτης
Στον χώρο της οινοποιίας ο κλέφτης είναι το κυλινδρικό γυάλινο ραβδί με το οποίο ο οινοποιός παίρνει δείγμα κρασιού από το βαρέλι προς δοκιμή. Στον χώρο του service, αποτελεί εξάρτημα με δύο αντικριστά λαμάκια, το οποίο χρησιμεύει για την αφαίρεση ενός παλιού και φθαρμένου φελλού από μια παλαιωμένη φιάλη, ο οποίος με ένα κλασικό tire-bouchon θα τριβόταν και θα έσπαγε.

Κύπελλο
Εναλλακτικός τρόπος ονομασίας των –συνήθως ηλικιωμένων– θαμνοειδών αμπελιών που συναντάμε σε κάποια κτήματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατο το μηχανικό κλάδεμα, αλλά και ο μηχανικός τρύγος.

Κώδικας QR
Κώδικας δύο διαστάσεων, που σημαίνει «Quick Response» (Γρήγορη Ανταπόκριση). Χρησιμοποιείται στις πίσω ετικέτες πολλών κρασιών από οινοποιεία που θέλουν να παρέχουν στους καταναλωτές πολλές πληροφορίες όταν ο διαθέσιμος χώρος στις ετικέτες είναι περιορισμένος. Έτσι, σκανάροντας με το κινητό του τον Κωδικό QR από την ετικέτα, ο καταναλωτής μεταβαίνει στην αντίστοιχη ιστοσελίδα του κάθε προϊόντος και συνεχίζει έτσι την περιπέτεια της γνώσης.

Μετάγγιση

Η διαδικασία μεταφοράς του κρασιού από την φιάλη σε καράφα. Η μετάγγιση αποτελεί μια μέθοδο ταχείας παλαίωσης και έτσι συνιστάται να μεταγγίζουμε τα πυκνά ερυθρά κρασιά μισή με μια ώρα πριν τα σερβίρουμε στο ποτήρι μας. Τα κρασιά «απλώνονται» μέσα στις ειδικές πλατιές καράφες και έρχονται σε επαφή με αρκετό οξυγόνο, ώστε τελικά να «ανοίγουν» αρωματικά. Τα ήδη παλαιωμένα κρασιά είναι πιο εύθραυστα και η μετάγγιση μπορεί να προκαλέσει ή να επιταχύνει την οξείδωσή τους, συνεπώς η μετάγγιση πρέπει να εφαρμόζεται με σύνεση σε αυτές τις περιπτώσεις. Το τελικό σερβίρισμα γίνεται είτε από τις καράφες είτε (σε περίπτωση εστιατορίου με περιορισμένο αριθμό καραφών) το κρασί επιστρέφει στις αρχικές φιάλες και σερβίρεται από εκεί. Τέλος, η μετάγγιση χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κρασιών με ίζημα (π.χ. Port), ώστε αυτό να μην καταλήξει στα ποτήρια μας.

Μούστος

Ο μούστος ή το γλεύκος είναι ο χυμός που παράγεται από το πάτημα των φρέσκων σταφυλιών. Ο μούστος χρησιμοποιείται στην παραγωγή του κρασιού (σε αυτή την περίπτωση ακολουθεί αλκοολική ζύμωση), καθώς και παραδοσιακών προϊόντων, όπως το πετιμέζι, η μουσταλευριά ή τα μουστοκούλουρα (σε αυτή την περίπτωση ο μούστος μένει αζύμωτος).

Μπατονάζ

Διαδικασία ανάδευσης των οινολασπών μαζί με το κρασί εντός των βαρελιών, κατά τη διάρκεια της ωρίμασης. Η ανάδευση γίνεται με ένα ανοξείδωτο στικ (baton), το οποίο περνάει μέσα από την τρύπα στην κορυφή του βαρελιού. Οι νεκρές ζύμες (λεπτές οινολάσπες) χαρίζουν στο κρασί όγκο και λιπαρότητα. Η αντίστοιχη διαδικασία στις δεξαμενές ονομάζεται «sur lie» (και όχι «batonnage» όπως έχει καθιερωθεί να αποκαλείται) και γίνεται με ανακυκλώσεις, χωρίς baton.

Μπορντό
Αν και στην Ελλάδα το ξέρουμε βασικά ως χρώμα, στον οινόκοσμο η λέξη περιγράφει ένα κρασί (συνήθως κόκκινο) που προέρχεται από τη γνωστή μεγαλούπολη και σπουδαίο λιμάνι της ΝΔ Γαλλίας. Το Μπορντό αποτελεί την πιο διάσημη περιοχή παραγωγής κρασιού στον πλανήτη, από την οποία προέρχονται κάποια από τα πιο διάσημα και ακριβά κρασιά του κόσμου. Βέβαια η πλειονότητα των 16.000 Châteaux παράγει καθημερινά και πολύ προσιτά κρασιά, καθιστώντας τα ακριβά Châteaux του Μπορντό μια αριστοκρατική μειοψηφία.

Νεαρό
Το κρασί που έχει μόλις παραχθεί και το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κλειστό, ασύνδετο ή/και επιθετικό. Λίγοι μήνες είναι αρκετοί για να ισορροπήσει, να μετριαστεί η αίσθηση διοξειδίου και να αρχίσει να ξεδιπλώνει τυχόν αρωματικό πλούτο και πολυπλοκότητα.

Νεύρο

Η οξύτητα σε ένα κρασί του χαρίζει μια λεμονάτη αίσθηση που κάνει το στόμα μας να τρέχει, αποτελεί τη ραχοκοκαλιά ενός κρασιού και του δίνει ζωντάνια. Ένα κρασί με ζωηρή οξύτητα λέμε ότι έχει νεύρο. Αντίθετα, κρασί χωρίς νεύρο ονομάζουμε αυτό που έχει χαμηλή οξύτητα και είναι πλαδαρό και επίπεδο. .

Ξηρό
Ονομάζονται τα κρασιά με την λιγότερη γλυκύτητα, που περιέχουν από 0 έως 9 γραμμάρια σακχάρων (ζάχαρης) το λίτρο. Τα σάκχαρα δεν είναι  προστιθέμενα, αλλά φυσικά υπολειπόμενα του σταφυλιού κατά την οινοποίηση. Τα ξηρά κρασιά είναι συνήθως καταλληλότερα για συνοδεία φαγητού, ενώ μπορούν να καταναλωθούν σε μεγαλύτερη ποσότητα από τα επιδόρπια.

Οινολάσπες
Όπως τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, διακρίνονται σε καλές και κακές, ή καλύτερα φίνες-«fine» και βρόμικες-«gross» λάσπες. Οι βρόμικες είναι το πρώτο κατακάθι της δεξαμενής, που συνήθως περιλαμβάνει το χώμα, τη σκόνη και άλλες ακαθαρσίες που μεταφέρονται στον μούστο από το αμπέλι – αυτές απομακρύνονται. Από την άλλη, τα νεκρά κύτταρα των ζυμών από την αλκοολική ζύμωση αποτελούν τις λεπτές λάσπες, ένα «σώμα» που όταν ανακατεύεται με τον μούστο κατά την οινοποίηση του δίνει όγκο και δομή.

Οινοποίηση

Η διαδικασία μετατροπής των φρέσκων σταφυλιών μέχρι τις φιάλες κρασιού. Η μοντέρνα οινοποίηση περιλαμβάνει πολλά στάδια, μεταξύ των οποίων η στατική απολάσπωση, η προζυμωτική εκχύλιση, η αλκοολική ζύμωση, η μηλογαλακτική μετατροπή, η ωρίμαση σε δρύινα βαρέλια, η παλαίωση, το φιλτράρισμα, η εμφιάλωση και άλλα. Η μέθοδος οινοποίησης είναι διαφορετική για την παραγωγή διαφορετικών στυλ κρασιού (λευκό, ροζέ, κόκκινο, γλυκό, αφρώδες, ενισχυμένο κ.λπ.) και επηρεάζεται έντονα από τη φιλοσοφία του παραγωγού, τις παραδόσεις, τη διαθέσιμη τεχνολογία και άλλους παράγοντες. 

Οινοχόος

Ο επαγγελματίας του κρασιού στο εστιατόριο, ο οποίος διευκολύνει τους πελάτες στην επιλογή των κρασιών που θα καταναλώσουν. Ο οινοχόος είναι επίσης υπεύθυνος για τη συντήρηση των wine lists, την τιμολόγηση, τη συντήρηση, την παλαίωση (σε high end περιπτώσεις) και το σερβίρισμα των κρασιών. Ενώ για πολλά χρόνια αντιμετωπίζονταν ως υπερόπτες που νουθετούσαν ως προς τη γεύση, σήμερα το επάγγελμα έχει αποκτήσει πιο casual και φιλικό χαρακτήρα. Οι οινοχόοι είναι εξαιρετικά χρήσιμοι, αφού κατέχουν εξειδικευμένη γνώση του κρασιού. Αποτελούν συνώνυμο του επίσης διαδεδομένου όρου «sommelier» (σομελιέ).

Οξείδωση
Αυτό το κρασί έχει γίνει… ξίδι. Είναι μια φράση που χρησιμοποιούμε συχνά για να περιγράψουμε ένα κρασί που έχει υποστεί οξείδωση. Το κρασί οξειδώνεται, δηλαδή στην ουσία χαλάει, όταν εκτίθεται υπερβολικά στο οξυγόνο. Μία από τις βασικότερες αιτίες είναι οι ακατάλληλες συνθήκες φύλαξής του. Το χρώμα του αλλοιώνεται – στα λευκά μετατρέπεται σε χρυσαφί και στη συνέχεια καστανό και στα ερυθρά γίνεται κεραμιδί. Η μυρωδιά του στα λευκά θυμίζει μήλο που έχει κοπεί πριν από ώρα και στα ερυθρά κάτι σαν καραμέλα.

Οξύτητα
Δοκιμάζουμε ένα κρασί και αμέσως προκαλείται μια έντονη έκκριση σάλιου στο στόμα. Καταλαβαίνουμε έτσι ότι το κρασί έχει υψηλή οξύτητα. Είναι το στοιχείο εκείνο που δίνει την αίσθηση φρεσκάδας, του σφρίγους και της έντασής του, κάνοντας τη γεύση του πιο αιχμηρή.

Οριζόντια Δοκιμή
Η γευστική δοκιμή κατά την οποία συγκρίνουμε κρασιά μιας σταθερής χρονιάς, μιας συγκεκριμένης ποικιλίας και ενός συγκεκριμένου στιλ (π.χ. λευκά ξηρά). Παράδειγμα οριζόντιας δοκιμής είναι η διαδοχική γευστική δοκιμή οκτώ Μοσχοφίλερων του 2016 από διαφορετικούς παραγωγούς της Ελλάδας.

Ορυκτότητα

Θυμηθείτε κάποιο θαλασσινό μπάνιο σε παραλία με βότσαλα, να φέρνετε τη μύτη σας κοντά σε αυτά και να μυρίζετε κάτι ανάμεσα σε βρεγμένη πέτρα και αλατόνερο. Η ορυκτότητα είναι ακριβώς αυτή η αίσθηση και χαρίσει στο κρασί φινέτσα, κομψότητα αλλά και αυστηρότητα.

Παλαίωση

Υπάρχουν κάποια κρασιά τα οποία καθώς εξελίσσονται στο χρόνο έχουν το χάρισμα να διατηρούν όλα ή κάποια από τα φρουτώδη αρώματά τους, αναπτύσσοντας παράλληλα αρώματα παλαίωσης, τα οποία προσδίδουν στο κρασί ενδιαφέρον και πολυπλοκότητα. Τα κρασιά αυτά συνήθως έχουν υψηλές οξύτητες, ώστε να μην «πλαδαρέψουν» με το χρόνο, και οι τιμές των πιο περιζήτητων εξ αυτών καθορίζονται σε δημοπρασίες. Απαραίτητα προϋπόθεση, η φύλαξή τους σε ιδανικές συνθήκες θερμοκρασία και υγρασίας.

 Περκασμός
Η μικρή περίοδος (λίγες ημέρες) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κατά την οποία τα σταφύλια, από άγουρα και πράσινα, αρχίζουν να αποκτούν χρώμα: λευκοκίτρινο οι λευκές ποικιλίες και ανοιχτό κοκκινωπό χρώμα οι ερυθρές. Ο περκασμός μαλακώνει τις ρώγες και επιτρέπει την είσοδο νερού σε αυτές. Είναι πάντα μια σαφής ένδειξη ότι ο τρύγος πλησιάζει.

 Πολυπλοκότητα

Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αρετές του κρασιού. Ένα κρασί με πολυπλοκότητα διαθέτει ταυτόχρονα τα πρωτογενή αρώματα του σταφυλιού (άνθη, φρούτα), τα δευτερογενή της οινοποίησης (π.χ. ζύμες, μαγιά, μπαχαρικά) και τα τριτογενή της παλαίωσης (π.χ. βρεγμένο δάσος, μανιτάρια, κάστανα).

 Πράσινος Τρύγος
Η διαδικασία (στα γαλλικά «la vendange en vert») κατά την οποία στην περίοδο της ωρίμασης κόβονται –δηλαδή θυσιάζονται– αρκετά τσαμπιά σταφυλιών, πράσινα ακόμα (εξ ου και ο όρος), ώστε όλα τα ενεργειακά αποθέματα του αμπελιού να κατευθυνθούν προς λιγότερα, αλλά πιο συμπυκνωμένα σταφύλια. Η πρακτική αυτή όμως δεν είναι αποδεκτή από όλους. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το άγουρο σταφύλι που θυσιάζεται έχει ήδη πάρει χρήσιμη τροφή (ουσία) που πηγαίνει χαμένη, ενώ το αμπέλι «θυμάται» το pattern του πράσινου κλαδέματος και τείνει να παράγει περισσότερο την επόμενη χρονιά.

Πτυελοδοχείο
Δοχείο εντός του οποίου φτύνουμε το κρασί σε ένα περιβάλλον δοκιμής πολλών κρασιών (έκθεση, παρουσίαση κ.λπ.), ώστε να διατηρήσουμε την κριτική μας ικανότητα και μετά το πέμπτο δείγμα.

 Πυκνότητα Φύτευσης
Παράγοντας που επηρεάζει την ποιότητα της πρώτης ύλης (σταφυλιών). Όσο πιο πυκνοφυτεμένο είναι ένα αμπέλι, δηλαδή όσο πιο κοντά μεταξύ τους είναι τα φυτά, τόσο περισσότερο ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τροφή και νερό, παράγοντας μικρότερα και πιο συμπυκνωμένα σταφύλια και κατά συνέπεια κρασιά.

Ροδανός
Κοιλάδα της νότιας Γαλλίας (Rhone – Ρόουν) την οποία διασχίζει ο ομώνυμος ποταμός, δίνοντας το όνομά του στην ευρύτερη οινική περιοχή. Ο Ροδανός είναι γνωστός στον κόσμο του κρασιού για τον δυνατό άνεμο Mistral, τις αμέτρητες ποικιλίες, με γνωστότερες το Syrah και το Viognier, αλλά και ονομασίες προέλευσης όπως το Hermitage στο βόρειο και το Châteauneuf-du-Pape στο νότιο κομμάτι.

Σαμπάνια
Το λευκό ή ροζέ αφρώδες κρασί που παράγεται στην Καμπανία της Βορειοανατολικής Γαλλίας με την παραδοσιακή μέθοδο της δεύτερης ζύμωσης στη φιάλη. Αν και ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον για να περιγράψει αφρώδη κρασιά οποιασδήποτε προέλευσης εντός και εκτός Γαλλίας, εν τούτοις η ονομασία είναι πλέον προστατευμένη από την Ε.Ε. και χρησιμοποιείται αποκλειστικά για να περιγράψει το αυθεντικό αφρώδες κρασί της Γαλλίας.

Σαμπανιέρα
Κακώς λέγεται ακόμα σαμπανιέρα, θα έπρεπε να βρούμε έναν καταλληλότερο όρο, αντίστοιχο του αγγλικού «wine cooler». Όλα τα κρασιά λοιπόν –και όχι μόνο οι σαμπάνιες– θα χρειαστεί κάποια στιγμή να σερβιριστούν και να διατηρηθούν σε χαμηλότερες θερμοκρασίες από αυτές του περιβάλλοντος. Το ακρυλικό ή inox δοχείο που μισογεμίζουμε με 1/3 πάγο και 2/3 νερό βοηθάει τα κρασιά μας να παραμείνουν εκεί που τα θέλουμε. Ένα απαραίτητο αξεσουάρ ακόμα και για τα κόκκινα κρασιά, ειδικά το καλοκαίρι που οι υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να τα ζεστάνουν μέχρι και 15-20°C πάνω από το ιδανικό.

Σοδειά

Η χρονιά κατά την οποία τρυγήθηκε ένα κρασί και η οποία αναγράφεται στην ετικέτα της φιάλης. Πιο συχνά ονομάζεται τρύγος, ενώ κάποιοι το λένε «εσοδεία». Συχνά ακούμε ότι «το κρασί αυτό προέρχεται από την εσοδεία/χρονιά/τον τρύγο του 1996». Είναι ακριβώς το ίδιο. Σημειωτέον ότι σε κάποια σπάνια γλυκά κρασιά που ονομάζονται Ice Wines ή Eiswein (τα κρασιά του πάγου) ο τρύγος γίνεται μέχρι και τον Ιανουάριο του επόμενου έτους, παρ’ όλα αυτά στη φιάλη αναγράφεται η προηγούμενη χρονιά. Αν λοιπόν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, θα πούμε ότι η σοδειά της φιάλης αναφέρεται στη χρονιά στην οποία ξεκίνησε ο βλαστικός κύκλος και όχι απαραίτητα σε αυτήν που έγινε η συγκομιδή (τρύγος) των σταφυλιών.

Σώμα
Δοκιμάζοντας ένα κρασί, πολλές φορές αισθανόμαστε στο στόμα ότι είναι ελαφρύ. Το κρασί αυτό έχει ελαφρύ σώμα, σε αντίθεση με κάποιο άλλο, το οποίο δοκιμάζοντάς το μας «γεμίζει» το στόμα, είναι δηλαδή πλούσιο, με γεμάτο σώμα. Το ελαφρύ ή γεμάτο σώμα αποτελεί χαρακτηριστικό του στυλ ενός κρασιού.

Στυφό
Η στυφή αίσθηση στο ερυθρό κρασί οφείλεται στις τανίνες που μεταφέρονται σε αυτό από τις φλούδες των σταφυλιών. Οι τανίνες μάς «στεγνώνουν» τα ούλα και δημιουργούν μια αίσθηση παρόμοια με αυτήν που έχουμε όταν πίνουμε ένα αρκετά εκχυλισμένο τσάι. Μπορούν να είναι ευχάριστες και η στυπτικότητα ελεγχόμενη όταν τα σταφύλια είναι ωριμασμένα σωστά  και το κρασί έχει συμπύκνωση και όγκο.

Συμπόσιο
Μία από τις σημαντικότερες κοινωνικές εκδηλώσεις στην αρχαία Ελλάδα, που περιλάμβανε ομαδική οινοποσία και διασκέδαση. Ήταν ξεχωριστή από το φαγητό και εκτυλισσόταν όταν εκείνο είχε ολοκληρωθεί. Ένα ποτηράκι άκρατος οίνος εις υγείαν των θεών ήταν αρκετό, ενώ στη συνέχεια καταναλωνόταν μόνο οίνος ανάμεικτος με νερό σε έναν κρατήρα (σκεύος ανάμειξης), εξ ου και η λέξη «κρασί». Ο νερωμένος οίνος εξασφάλιζε παράταση της συζήτησης και της βραδιάς χωρίς έκτροπα μέθης.

Τανίνες
Δοκιμάζουμε ένα Ξινόμαυρο και μας φαίνεται στυφό. Αυτή η στυφάδα οφείλεται στις τανίνες. Οι τανίνες προέρχονται πρωτίστως από τις φλούδες των σταφυλιών αλλά και από τους μίσχους και τους σπόρους τους. Βοηθούν στην παλαίωση του κρασιού. Ένα πιο νέο κρασί μπορεί να έχει υψηλές τανίνες, οι οποίες με το χρόνο ωριμάζουν και ενσωματώνονται και το κρασί γίνεται πιο μαλακό, πιο βελούδινο.

Τρύγος
Η διαδικασία της συγκομιδής των σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού. Στο βόρειο ημισφαίριο ξεκινά τον Αύγουστο και φτάνει συνήθως μέχρι τον Νοέμβριο, ενώ στο νότιο ημισφαίριο ξεκινά έξι μήνες νωρίτερα –τον Φεβρουάριο– και φτάνει έως τον Απρίλιο. Αποτελεί την πιο κρίσιμη περίοδο της παραγωγικής διαδικασίας, αφού το χαλάζι, η εκτεταμένη βροχόπτωση, ο καύσωνας και άλλοι παράγοντες μπορούν να απειλήσουν μέρος ή ολόκληρη την παραγωγή μιας περιοχής, αλλά και την ποιότητά της.

Τσιμεντένια Αυγά
Δεξαμενές νέας γενιάς σε σχήμα αυγού, οι οποίες ακριβώς λόγω του σχήματός τους επιτρέπουν τη συνεχή ροή του κρασιού και βοηθούν τις εκχυλίσεις χωρίς ιδιαίτερα μηχανικά μέσα. Επιπλέον, το τσιμέντο είναι σχετικά πορώδες (όπως τα δρύινα βαρέλια), χωρίς όμως να προσδίδει δρύινα αρώματα στο κρασί, διατηρώντας τον ποικιλιακό του χαρακτήρα.

Τσιπς Ξύλου
Υλικά οινοποίησης που χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο των –πολύ ακριβότερων–βαρελιών. Τοποθετούνται μέσα στις δεξαμενές ζύμωσης και αφήνουν στο κρασί ένα γευστικό αποτύπωμα ξύλου. Αποτελούν έναν φθηνό τρόπο περισσότερο αρωματισμού του κρασιού, που δεν συνεισφέρει στη βελτίωση της δομής του, όπως συμβαίνει με τα κλασικά βαρέλια. Χρησιμοποιείται για οικονομικότερα κρασιά.

Τυπικότητα
Ένα κρασί λέμε ότι έχει τυπικότητα όταν είναι συνεπές με το στιλ της ποικιλίας ή/και της περιοχής από την οποία προέρχεται. Η φυτικότητα και ο πράσινος χαρακτήρας σε ένα Sauvignon Blanc το θέτουν τυπικό βάσει ποικιλίας. Η αυστηρότητα, η ορυκτότητα και ο πετρόλ χαρακτήρας σε ένα αυστριακό Riesling το καθιστούν επίσης τυπικό της ποικιλίας αλλά και της περιοχής. Τα αρώματα καραμέλας, καβουρντισμένων ξηρών καρπών, καφέ και αποξηραμένων φρούτων κάνουν ένα γλυκό Vinsanto Σαντορίνης τυπικό. Με λίγα λόγια τυπικό είναι ένα κρασί όταν έχει πολλά από τα στοιχεία που θα περιμέναμε να έχει.

Υδαρές

Ονομάζεται το κρασί που δεν έχει αρωματική και γευστική συμπύκνωση, είναι δηλαδή νερουλό. Όταν καλλιεργούνται σταφύλια με μεγάλες στρεμματικές αποδόσεις, είτε εξαιτίας υπερβολικού ποτίσματος ή λίπανσης είτε λόγω ανεπαρκούς κλαδέματος, τότε παράγονται πολλά κιλά σταφύλια χαμηλής συμπύκνωσης, που θα οδηγήσουν σε δημιουργία υδαρών κρασιών. Ο όρος δεν θα πρέπει να συγχέεται με την ελαφράδα, καθώς ένα κρασί με ελαφρύ, αέρινο στυλ (π.χ. ένα Pinot Noir) μπορεί να είναι ταυτόχρονα συμπυκνωμένο και γευστικό

Φελλωμένο

Μας σερβίρουν το κρασί στο ποτήρι και, καθώς το φέρνουμε κοντά στη μύτη μας, αντιλαμβανόμαστε μια μυρωδιά που θυμίζει μουχλιασμένο χαρτόνι. Πάσχει από το πιο συνηθισμένο ελάττωμα των εμφιαλωμένων κρασιών. Αιτία, ένας μύκητας που αλλοιώνει το φελλό και επηρεάζει τα αρώματα του κρασιού.

 Φρέσκο

Συνήθως με τον όρο «φρέσκο» εννοούμε ότι ένα κρασί είναι ακόμη πολύ νεαρό, ότι δεν είναι έτοιμο προς κατανάλωση. Πολλές φορές, όμως, χρησιμοποιούμε τον όρο για να περιγράψουμε ένα λευκό κρασί που μπορεί να καταναλωθεί και πολύ νεαρό.

 Φρουτώδες

Είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το στυλ ενός κρασιού. Ως φρουτώδες περιγράφουμε εκείνο στο οποίο τα αρώματα των φρούτων είναι πολύ έντονα. Πολλοί πιστεύουν ότι ένα κρασί φρουτώδες γλυκίζει. Είναι λάθος. Ο φρουτώδης χαρακτήρας διατηρείται με τη χρήση συγκεκριμένων πρακτικών κατά τη διάρκεια της οινοποίησης.

 Φυλλοξήρα

Φυτοπαρασιτικό έντομο που προκαλεί την ομώνυμη καταστρεπτική ασθένεια στα αμπέλια, προσβάλλοντας τις ρίζες του φυτού, καθώς τρώει τους νόστιμους γι’ αυτήν χυμούς τους. Οι πρώτες εστίες μόλυνσης στην Ευρώπη εκδηλώθηκαν το 1860 στη Γαλλία, όπου περίπου 8 χρόνια νωρίτερα είχαν εισέλθει μοσχεύματα από είδη αμερικανικών αμπελιών. Το αντίδοτο στην καταστροφή του ευρωπαϊκού αμπελώνα ήταν η φύτευση των ευρωπαϊκών ποικιλιών σε αμερικανικά υποκείμενα (ρίζες) άγριας αμπέλου, οι χυμοί των οποίων δεν αρέσουν στη φυλλοξήρα. Βέβαια τα προ-φυλλοξηρικά αμπέλια και κρασιά –όπου υπάρχουν– αποτελούν τάση και παράγουν κρασιά ανώτερης ποιότητας.

 Φυτικότητα

Ο αρωματικός χαρακτήρας που βρίσκουμε σε κάποια κρασιά και θυμίζει κομμένο γρασίδι, χόρτα, σπαράγγι, πράσινη πιπεριά, βότανα. Φυτικότητα συναντάμε συνήθως σε κρασιά που είτε είναι νεαρά είτε προέρχονται από λευκές ποικιλίες με φυτικό χαρακτήρα (Sauvignon Blanc, Verdejo, Μαλαγουζιά σε κάποιες εκδοχές της). Η φυτικότητα δεν λείπει ούτε από κάποια κόκκινα κρασιά, αφού τη συναντάμε σε διάσημες ποικιλίες, όπως το Cabernet Sauvignon και το Cabernet Franc.

Χαρακτήρας
Όπως και στους ανθρώπους, έτσι και στα κρασιά ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε κρασιά που είναι μοναδικά, αυθεντικά, δεν αντιγράφονται εύκολα και καθορίζουν εκείνα το γευστικό στιλ που ακολουθούν, ανεξάρτητα από οινικές και καταναλωτικές μόδες.

Χαρμάνι

Το κρασί που προέρχεται από την ανάμειξη δύο ή περισσότερων ποικιλιών είτε για λόγους παράδοσης είτε για να παραχθεί ένα αρμονικότερο κρασί στο οποίο αλληλοσυμπληρώνονται τα πλεονεκτήματα διαφορετικών ποικιλιών. Εκτός από χαρμάνι ποικιλιών, ο όρος μπορεί πιθανώς να αναφέρεται και σε κρασί από χαρμάνια διαφορετικών βαρελιών, αμπελοτοπιών, εσοδειών κ.ο.κ.

 Χρώμα
Το χρώμα του κρασιού μάς δείχνει εάν αυτό προέρχεται από λευκά ή σκουρόχρωμα σταφύλια, ενώ αποτελεί ένδειξη για την ηλικία του και την ποικιλία από την οποία προέρχεται. Το λευκό κρασί όσο παλαιώνει σκουραίνει, ενώ το κόκκινο όσο παλαιώνει χάνει το χρώμα του και καφετίζει. Είναι δυνατόν να παραχθεί λευκό κρασί από ροζ, γκρι ή ερυθρά σταφύλια, αλλά ερυθρό κρασί μπορεί να παραχθεί μόνο από ερυθρά σταφύλια.