Για τη φράση «πήγε σαν το σκυλί στο αμπέλι» υπάρχουν διάφορες ερμηνείες με επικρατέστερη αυτή που έχει να κάνει με την αγάπη των σκυλιών για τα σταφύλια. Η φράση λέγεται για όσους βρίσκουν τον θάνατο για κάποια ασήμαντn αφορμή. Ιστορικοί αναφέρουν ότι χρονολογικά τοποθετείται στην εποχή του Βυζαντίου. Η ιστορία είναι λίγο πολύ η εξής: Διάφορα ζώα που έμπαιναν στα αμπέλια, προξενούσαν ζημιές στα σταφύλια. Με τον νόμο που εκδόθηκε οι ιδιοκτήτες των αμπελώνων είχαν το δικαίωμα να τοποθετούν παγίδες στα αμπέλια τους για να προστατεύσουν τους καρπούς από τους εισβολείς, ειδικά την περίοδο της ωρίμανσης των σταφυλιών. Οι σκύλοι που αγαπούσαν τα σταφύλια και τη γλύκα τους αν και κάνει κακό στον οργανισμό τους, πολλές φορές έπεφταν θύματα της επιθυμίας τους να τα δοκιμάσουν και θνατώνονταν στις παγίδες, αλλά οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούσαν να ζητήσουν αποζημίωση.
Η αγάπη του σκύλου για το αμπέλια είναι γνωστή και δεδομένη. Αυτό που ανακάλυψαν πρόσφατα οι επιστήμονες είναι ότι τα σκυλιά είναι ικανά να ανιχνεύουν παράσιτα και ασθένειες του αμπελιού. Σε πιλοτικό πρόγραμμα του Cornell University που βρίσκεται στην Καλιφόρνια, τέσσερα σκυλιά ανιχνευτές εκπαιδεύτηκαν να εντοπίζουν συγκεκριμένες ασθένειες των αμπελιών. Τα δύο σκυλιά που εκπαιδεύτηκαν για τον ιό της φυλλόπτωσης τον ανίχνευσαν σε πάνω από το 93% των περιπτώσεων και αντέδρασαν σωστά καθώς απέκλεισαν την παρουσία του ιού σε σχεδόν το 100% των περιπτώσεων.
Για να έχουμε μια συγκριτική εικόνα, θα αναφέρουμε ότι τα εμπορικά εργαστήρια μπορούν επίσης να ανιχνεύσουν τον ιό της φυλλόπτωσης σε περίπου το 93% των περιπτώσεων, αλλά μπορούν να αποκλείσουν την παρουσία του ιού μόνο σε ποσοστό 91%. Τα δύο ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά αναγνώρισαν τα παράσιτα με ακρίβεια πάνω από 97% και επίσης απέκλεισαν σχεδόν σωστά τις ασθένειες σε σχεδόν το 100% των περιπτώσεων. Συνεπώς, η χρήση σκυλιών ανίχνευσης έχει αποδειχθεί αποτελεσματική μέθοδος για την πρόληψη των ασθενειών των αμπελιών σύμφωνα με την συγκεκριμένη πιλοτική μελέτη.
Είναι επίσης οικονομικά αποδοτική: Ο έλεγχος περίπου 27.000 αμπελιών σε 16 εκτάρια με δύο σκυλιά και έναν χειριστή διαρκεί δύο ημέρες. Το κόστος γι’ αυτό είναι περίπου 5.000 ευρώ, ή 20 λεπτά ανά αμπέλι. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Τμήμα Ρύθμισης Φυτοφαρμάκων της Καλιφόρνια με πάνω από 400.000 ευρώ.
Η Stephanie Bolton, επικεφαλής έρευνας, εκπαίδευσης και βιώσιμης αμπελουργίας στην Επιτροπή Οίνου Lodi, εξήγησε ότι η μέθοδος επιτρέπει την οικονομική και ακριβή ανίχνευση σε πραγματικό χρόνο των ιών χωρίς να καταστρέφονται τα αμπέλια. «Δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ασθένειες αν συνεχίσουμε να φυτεύουμε μολυσμένα αμπέλια. Το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί πριν από τη φύτευση των αμπελιών.» Αν δεν υπάρχει χρηματοδότηση για περαιτέρω έρευνα, τα σκυλιά θα εκπαιδευτούν ξανά για άλλους σκοπούς.
