Η τεχνολογία είναι το κοινό χαρακτηριστικό που συνδέει τις δύο από τις επιλογές πωμάτισης του κρασιού που χρησιμοποιούνται περισσότερο.
Στην περίπτωση του φυσικού φελλού ως πρώτη ύλη, η τεχνολογία βοηθάει στη βελτίωση της ποιότητας του υλικού, ενώ στην επιλογή που χρησιμοποιεί το αλουμίνιο ως πρώτη ύλη, έδωσε στην αγορά ένα τεχνικό προϊόν.
Ο φυσικός φελλός, ο οποίος δεν παράγεται σε κάποια εξωτικά μέρη, όπως τα μπαχαρικά ή το καουτσούκ, ήταν η πρώτη από τις επιλογές πωμάτισης και αυτή που κρατά την ηγετική θέση στην αγορά μέχρι σήμερα κυρίως λόγω “συνήθειας”, αλλά και γιατί σε κάποια κρασιά μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Στην αγορά υπάρχουν τρεις κατηγορίες φελλών, ο φυσικός φελλός που προέρχεται από ένα είδος βελανιδιάς, η οποία φύεται κυρίως σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Μαρόκο, με τις μεγαλύτερες φυτείες να βρίσκονται στην Πορτογαλία. Η δεύτερη κατηγορία είναι ο φελλός που προέρχεται από τα τρίμματα φυσικού φελλού που έχουν υποστεί συμπίεση και η τρίτη κατηγορία είναι το DIAM, το οποίο ανήκει στην κατηγορία των τεχνικών πωμάτων. Η κάθε μια από τις παραπάνω κατηγορίες, εκτός από την ποιότητα του υλικού, η οποία καθορίζει την αντοχή του στο χρόνο και την αλληλεπίδραση με τη γεύση του κρασιού, διαφοροποιείται επίσης και βάσει της διαπερατότητας σε οξυγόνο που ανάλογα με το κρασί μπορεί να είναι από ωφέλιμη ως καταστροφική.
Ο Γιώργος Κοκκαλίδης, εκπρόσωπος της Cork Hellas, η οποία κάνει και μεταποίηση και εισαγωγή πωμάτων, παρατηρεί τα τελευταία τρία χρόνια μια σταθερότητα στο σύνολο των πωμάτων που αφορούν εμφιαλωμένο οίνο, τουλάχιστον όσον αφορά τη δική του συμμετοχή στην αγορά. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές μεταβολές στα ποσοστά μεταξύ των διαφορετικών τύπων πωμάτων. Μεγάλος χαμένος των μεταβολών είναι ο φυσικός φελλός.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Κοκκαλίδη, η κλιματική αλλαγή και ενδεχομένως άλλοι παράγοντες, έχουν επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της πρώτης ύλης με αποτέλεσμα οι παραγωγοί φυσικών φελλών να συνιστούν σχεδόν τους μισούς χρόνους παλαίωσης σε σχέση με το παρελθόν.
Μεγάλος κερδισμένος είναι το πώμα DIAM, καθώς όπως λέει ο Γιώργος Κοκκαλίδης, είναι ήδη παραπάνω από το 50% του ποσοστού πωλήσεων για την εταιρεία Cork Hellas. Σύμφωνα με την εκτίμηση του, στην αγορά διατίθενται περίπου 30 εκατομμύρια πώματα τύπου DIAM, από το σύνολο των 2,7 δισεκατομμυρίων πωμάτων που διατίθενται στην αγορά παγκοσμίως. Σε αυτή τη φάση, η Cork Hellas κάνει επενδύσεις σε εγκαταστάσεις, οι οποίες θα της δώσουν τη δυνατότητα από τα 50 εκατομμύρια πώματα που μεταποιεί να φτάσει μέχρι και τα 100 εκατομμύρια.
“Θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο του προϊόντος”, λέει ο Γιώργος Κοκκαλίδης και προσθέτει: “επίσης ο πελάτης ωφελείται σημαντικά σε χρόνο, γιατί μπορούμε να του παραδώσουμε την παραγγελία μέχρι και 50% ταχύτερα σε σχέση με μια εισαγωγή”.
Σταθερή ή ανοδική η πορεία του αλουμινένιου πώματος;
Η απάντηση διαφοροποιείται ανάλογα σε ποιον κάνεις την ερώτηση. Καταρχήν, για να υπάρχει ένα σύστημα αναφοράς, ως αλουμινένιο πώμα, θα πρέπει να χαρακτηρίσουμε το κλασσικό τύπου stelvin που αφορά φιάλες 750ml, το οποίο είναι ένας συνδυασμός αλουμινένιου “σακακιού” με ένα ειδικού τύπου πλαστικό “πουκάμισο”.
Το συγκεκριμένο πώμα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά το Κτήμα Σκούρα, το 2001. “Τότε το stelvin χρησιμοποιούνταν σε 5.000 περίπου φιάλες και σήμερα έχει φτάσει τις 300.000 φιάλες.”, λέει ο Δημήτρης Σκούρας, εκπρόσωπος του Κτήματος και συμπληρώνει “Αναλογικά, επίσης υπάρχει σημαντική διαφορά, καθώς στις αρχές το χρησιμοποιούσαμε σε λιγότερο από το 5% των φιαλών και τώρα έχουμε φτάσει στο 30%.” Οι πωλήσεις πώματος αλουμινίου για φιάλες 750 ml* είναι κοντά στα 15 εκατομμύρια μονάδες, μόνο από την εταιρεία Κοροπούλης.
Το ξεκάθαρο πλεονέκτημα, του αλουμινένιου πώματος, σύμφωνα με το Δημήτρη Σκούρα, είναι η ασφάλεια που προσφέρει, ώστε να μηδενίζονται σχεδόν οι πιθανότητες αλλοίωσης του κρασιού. Στο παρελθόν, όπως λέει ο ίδιος, μπορεί να υπήρχαν και παρτίδες στις εμφιαλώσεις που κατέληγαν σε 50% “φελλομένο” προϊόν. Σήμερα, τα ποσοστά αυτά είναι πολύ χαμηλότερα, σχεδόν 1 “φελλομένο” προϊόν ανά 200 φιάλες, αλλά και πάλι σε συνδυασμό με την ευκολία που προσφέρει το αλουμινένιο πώμα στην εστίαση, τα πλεονεκτήματα είναι σημαντικά.
Από την άλλη, το μειονέκτημα του πώματος τύπου stelvin, είναι η απομόνωση του κρασιού από το οξυγόνο, η οποία για κάποια κρασιά δεν είναι ωφέλιμη. Λύση σε αυτό το πρόβλημα, μπορεί να δώσει η τεχνολογία Stelvin Inside, η οποία είναι ενσωματωμένη σε 4 πώματα με διαφορετικά ποσοστά διαπερατότητας σε οξυγόνο. Ήδη περισσότερα από 80 εκατομμύρια πώματα αυτού του τύπου διατίθενται παγκοσμίως, παραμένει όμως μια λύση με ένα πολύ μικρό μερίδιο αγοράς, όπως άλλωστε και το γυάλινο πώμα.
*Πολλά εκατομμύρια πώματα αλουμινίου διατίθενται στην ελληνική αγορά για φιάλες κρασιού άλλων χωρητικοτήτων, ωστόσο οι αριθμοί που σχετίζονται με τις πωλήσεις τους, είναι πολύ δύσκολο να επιβεβαιωθούν.
