Μερικά χρόνια πριν, έχοντας τη θέση του εκπαιδευτή αποσταγμάτων στην Έλλάδα για το portfolio μιας εκ των κορυφαίων εταιρειών του spirits industry, κλήθηκα να επικοινωνήσω σε επαγγελματίες του χώρου τον άγνωστο (ειδικά στην περιφέρεια) μέχρι τότε λόγο του moderate consumption και του consumers & professionals wellness.
Με άλλα λόγια, λίγο πριν μιλήσω για την παραγωγική διαδικασία και τους ιδανικούς τρόπους σερβιρίσματος ενός ποτού, έπρεπε να υπενθυμίσω στους συμμετέχοντες μια τάση που άρχιζε να κερδίζει έδαφος παγκοσμίως και δεν ήταν άλλη από το πώς θα κρατήσουν ασφαλείς αποστάσεις από το αλκοόλ και πώς θα εφαρμόσουν τεχνικές (αυτο)φροντίδας για εκείνους και τους πελάτες τους.
Λίγα χρόνια αργότερα, η ίδια εταιρεία λανσάρει κάτω από το πολύτιμο gin brand της Tanqueray το ομώνυμο 0,0% και ο κόσμος αρχίζει να σείεται για το πώς ένα τόσο iconic εμπορικό σήμα επιλέγει να μπει στην αγορά των Νο (No alcohol).
Σήμερα, ως επικεφαλής καταλόγου στο μεγαλύτερο online shop της ελληνικής αγοράς, το Ηouse of Wine, τοποθετώ στα ράφια μου τέτοια προϊόντα και παράλληλα είμαι άμεσος ή έμμεσος αποδέκτης επανειλημμένων αιτημάτων από πελάτες για χαμηλόβαθμα, μα κυρίως για χωρίς αλκοόλ προϊόντα (σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας ανάλυσης IWSR, η ανάπτυξη των μη αλκοολούχων είναι υπερδιπλάσια από αυτήν των χαμηλής περιεκτικότητας).
Μάλιστα, για πρώτη φορά στα χρονικά, βιτρίνα φυσικού καταστήματος που εμπορεύεται κρασί και ποτό, κάβας δηλαδή, έχει αφιερωθεί σε γαλλικό αφρώδες κρασί χωρίς αλκοόλ.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΟLO;
Οι λόγοι για να αναζητήσει κανείς το «ποτό» του σε αυτή την κατηγορία είναι πολλοί, κάποιοι εκ των οποίων προφανώς αναμενόμενοι: άνθρωποι που λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή, κυρίες σε συνθήκη κύησης, οδηγοί που δεν τους επι- τρέπεται να καταναλώσουν αλκοόλ γιατί θα βρεθούν πίσω από το τιμόνι, καθώς κι εκείνοι που βρίσκονται σε δίαιτα αδυνατίσματος και αναζητούν τρόφιμα χαμηλού θερμιδικού δείκτη.
Οι κατηγορίες, ωστόσο, που έχουν την πιο εντυπωσιακή αύξηση και δεν συγκαταλέγονται σε αντικειμενικούς λόγους που απαγορεύουν ή δεν συνιστούν κατανάλωση αλκοολούχων ποτών αφορούν τους καταναλωτές που εφαρμόζουν έναν πιο fitness-healthy τρόπο ζωής και τις νεαρές ηλικίες (18-24) που μοιάζει η εισαγωγή τους στον κόσμο του πίνειν να γίνεται με μια αξιακή αλληλουχία που αφήνει το boozing σε δεύτερη μοίρα.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο ερευνητής για τον εθισμό στο αλκοόλ Mickael Naassila στο Reuters, αναφερόμενος σε αγορές όπως η Γαλλία, «βλέπουμε έντονο ενδιαφέρον για ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ και χωρίς αλκοόλ, διότι οι άνθρωποι σήμερα ανησυχούν περισσότερο για την υγεία τους».
Την ίδια στιγμή, ο γαλλικός οργανισμός OFDT (Γαλλικό Παρατηρητήριο για τα ναρκωτικά και τις τάσεις εξάρτησης) δημοσιεύει μετρήσεις που υποδεικνύουν πως η πατρίδα της οινικής κουλτούρας έχει, την ώρα που μιλάμε, περιορίσει την κατανάλωση των αλκοολούχων ποτών κάτω από 6L/κάτοικο, έναντι 20L περί τις αρχές των ’60s. Και συμπληρώνει πως οι καταναλωτές μπορεί να πίνουν λιγότερη ποσότητα, συνεχίζουν ωστόσο να προτιμούν την ποιότητα.
ΤΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΝΟLO ΥΠΑΡΧΟΥΝ;
Το μόνο σίγουρο είναι πως έχουμε ξεφύγει από την αμηχανία τού να προτείνουμε μόνο ανθρακούχο νερό και αναψυκτικά ή για να μη μιλήσω για τις ’90s καταφορές των fruit punch χωρίς αλκοόλ.
Η μπίρα, που για καιρό μονοπωλούσε το ενδιαφέρον, παραμένει στην κορυφή –ίσως γιατί είναι πιστότερη στα γευστικά της δεδομένα–, γεγονός που αποδεικνύεται από τις τόσες εναλλακτικές, τόσο στιλιστικά όσο και σε επίπεδο branding. Οι εταιρείες πια δεν αντιμετωπίζουν τις 0% σαν nice to have labels. Αντιθέτως, τις υποστηρίζουν πολυδάπανα σε επίπεδο επικοινωνίας και marketing. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα αυτό της Estrella Galicia 0,0, που για το 2023 ήταν η χορηγός της Ferrari στη Formula 1!
Το κρασί, από την άλλη, κάνει σε παγκόσμιο επίπεδο την ανάπτυξη της κατηγορίας, δηλώνοντας παρουσία ακόμα και σε δημοφιλείς εκθέσεις όπως αυτή της Vinexpo America Drink ή σε μεγάλους διεθνείς διαγωνισμούς όπως το Mundus Vini. Πρωτοπόρες για την ώρα Νο-οινοπαραγωγικές χώρες είναι η Γερμανία, η Ίσπανία, η Γαλλία, η Νέα Ζηλανδία και η Ίταλία. Οι εναλλακτικές πια δεν αφορούν μόνο το χρώμα (λευκό, ροζέ, κόκκινο), αλλά και τα επίπεδα γλυκύτητας, ποικιλιακής σύνθεσης και αφρισμού, ακόμα και εύρους τιμής.
Έπί ελληνικού εδάφους τα πρωτεία πωλήσεων στη 0% κατηγορία έχουν η τριλογία του Natureo αλλά και τα εξαιρετικά αφρώδη της Freixenet. Και μπορεί να μην έχουμε δει ακόμη κρασιά χωρίς αλκοόλ από τους Έλληνες παραγωγούς, έχουμε δει χαμηλόβαθμα όπως το Semeli LOW, έναν λευκό μερικώς αποαλκοολωμένο οίνο.
Τζιν, pre-bottled mocktails, χαμηλόβαθμα aperitivo και cocktails, ακόμα και non alcoholic vermouths, όπως τα πρωτοπόρα ελληνικά Roots κ.ά., μπορεί να μπήκαν αργότερα στο παιχνίδι, ωστόσο κερδίζουν το χαμένο έδαφος και ανεβαίνουν με ταχύτατους ρυθμούς, δείχνοντας πως αυτό που έχουμε να περιμένουμε είναι ακόμα περισσότερα προϊόντα.
Ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ «ΓΕΥΣΗ»;
Το μεγαλύτερο αγκάθι της κατηγορίας κατά τη γνώμη μου παραμένει, ειδικά στα χωρίς αλκοόλ, η γεύση. Οργανοληπτικά, τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι καταναλωτές δεν έχουν βρει τα πατήματά τους. Η εντύπωσή μου είναι ότι υπάρχουν ακόμα μεγάλες διαφορές στην ποιότητα αυτών των προϊόντων και σίγουρα δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για τυπικότητα. Ένα ποιοτικό κρασί, λόγου χάρη, πρεσβεύει τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας, του terroir, έχει πλούσιο στόμα και βελούδινες τανίνες, ενσωματωμένη οξύτητα και έχει και το αλκοόλ να λειτουργεί ως ένα από τα δομικά του στοιχεία. Αφαιρώντας αυτό, πόσο εύκολο είναι να παραμείνουμε κοντά γευστικά; Και το πιο σημαντικό, σε ποιους νέους κανόνες θα θέσουμε τον συνδυασμό με φαγητό;
Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο η μπίρα –ήδη χαμηλόβαθμη– είναι πιο κοντά σε αυτό που ξέρουμε και παραμένει η πιο επώνυμης ζήτησης επιλογή. Και ίσως πάλι χάρη στην τέχνη του mixing, ένα gin χωρίς αλκοόλ με τόνικ μπορεί να καμουφλαριστεί απόλυτα και επιτυχημένα. Όπως και να έχει, η συζήτηση αυτή μόλις έχει ξεκινήσει και εν αναμονή των εξελίξεων θα είμαστε και πάλι εδώ. Μελέτες της IWSR υποδεικνύουν πως οι πωλήσεις των ΝοLo θα αγγίξουν τα 12 δισ. ευρώ και αυτά τα νούμερα μεταφράζουν χωρίς αμφιβολία ένα ζητούμενο των καταναλωτών.
Όπως είπα και παραπάνω, ένας οινοχόος οφείλει να γνωρίζει τις ανάγκες του καταναλωτή τον οποίο θα κληθεί να εξυπηρετήσει και αντιστοίχως οφείλει να κατέχει όσα θα συμπεριλάβει στις προτάσεις του. Η συνετή και υπεύθυνη κατανάλωση ή ακόμη και η per case απόρριψη των αλκοολούχων ποτών θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Κι αν, κατά το «τι κλέφτες θα γίνουμε;», αναρωτιέστε τι στάση θα κρατήσουμε όλοι εμείς που εργαζόμαστε σε αυτόν τον χώρο, θα σας πω πως η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία ήταν και θα είναι το μεγαλύτερο ατού της ιδιότητάς μας.
