H περίφημη Νάπα Βάλεϊ είχε 3,9 εκατ. επισκέπτες το 2018 –εκ των οποίων το 19% ήταν ξένοι τουρίστες που επισκέφθηκαν 3-5 οινοποιεία– και αντίστοιχα έσοδα 2,23 δισ. δολαρίων. Ένα μικρό χωριό στην Τοσκάνη της Ιταλίας με μόλις 6.000 κατοίκους, το Μονταλτσίνο, την ίδια χρονιά είχε 1,1 εκατ. οινικούς επισκέπτες, εκ των οποίων το 72% ξένοι τουρίστες, συνδυάζοντας το κρασί με την υψηλή γαστρονομία.
Περισσότερο από το 50% των κρασιών που καταναλώνονται παγκοσμίως καταναλώνονται από πολίτες εκτός των συνόρων της χώρας τους. Ζούμε σε μια εποχή που το κρασί έχει γίνει το «κόκκινο πανί» και κινδυνεύει να αποκλειστεί από τα social media, λόγω της αυστηρής νομοθεσίας που επιβάλλεται από τις χώρες. Αυτά είναι μερικά από όσα πολύ ενδιαφέροντα ακούστηκαν το καλοκαίρι στο συνέδριο που διοργάνωσε το Υπουργείο Τουρισμού με θέμα «Ελληνικός οινοτουρισμός: Στρατηγικές και προοπτικές για τη μετά-Covid εποχή». *
Η πρόσκληση στη Σαντορίνη ήταν άκρως δελεαστική και, όπως αποδείχθηκε και εκ του αποτελέσματος, άκρως ενδιαφέρουσα. Τα συστατικά της επιτυχίας δύσκολο να απογοητεύσουν και τους πιο απαιτητικούς. Τόπος: Σαντορίνη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ακόμα και για εμάς που την έχουμε επισκεφθεί επανειλημμένως – σου κόβει την ανάσα, συνοδευόμενη από τα καλύτερα κρασιά που έχει να επιδείξει η χώρα μας. Η υφυπουργός Σοφία Ζαχαράκη, με σηκωμένα τα μανίκια για δουλειά και ένα πλατύ χαμόγελο καθ’ όλη τη διάρκεια του συνεδρίου, πλαισιώθηκε από εξαιρετικά ενδιαφέροντες ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ένα διήμερο πολύ σφιχτά και σωστά οργανωμένο, με επισκέψεις σε οινοποιεία του νησιού και ομιλίες για το μέλλον του οινοτουρισμού παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα. Οινοτουριστικό οδοιπορικό σε όλη τη χώρα, λοιπόν, σχεδιάζει το Υπουργείο Τουρισμού, στο πλαίσιο προώθησης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με πρώτο σταθμό δικαίως τη Σαντορίνη, η οποία να σημειώσουμε ότι ήταν γεμάτη από τουρίστες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η υφυπουργός Σοφία Ζαχαράκη παρουσίασε τις πρωτοβουλίες του υπουργείου για τον οινοτουρισμό, ενώ στην εκδήλωση συμμετείχαν ξένοι και Έλληνες θεσμικοί παράγοντες του οινοτουρισμού.
Μπορεί η Ελλάδα να διαθέτει την αρχαιότερη οινική παράδοση στον κόσμο, αλλά την ίδια στιγμή αποτελεί έναν από τους νεότερους και πιο γρήγορα αναπτυσσόμενους παίκτες της παγκόσμιας οινικής αγοράς, μια και η συντριπτική πλειονότητα των υφιστάμενων οινοποιείων της χώρας μας δημιουργήθηκαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες, τόνισε η υφυπουργός, διευκρινίζοντας ότι, «παρότι το ελληνικό κρασί εκπροσωπεί μικρό ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας, εντούτοις αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και εξωστρεφείς κλάδους της. Ο κλάδος αυτός, που αποτελείται από περισσότερα από 1.300 οινοποιεία και 180.000 οικογένειες που ασχολούνται με την αμπελουργία, ακόμα και μέσα στις χειρότερες συνθήκες της ελληνικής οικονομικής κρίσης ξεχώρισε για την αναπτυξιακή του δράση στο εξωτερικό, προβάλλοντας τη χώρα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
Την εξαιρετική παρουσία του Ignacio Sánchez Recarte, γενικού διευθυντή CEEV (Comité Européen des Entreprises Vins), πλαισίωσε η πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του. Ο Ignacio Sánchez Recarte τόνισε μεταξύ άλλων ότι «πρέπει να δράσουμε αν θέλουμε να κάνουμε κάτι στον οινοτουρισμό, καθώς ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Για να προσελκύσουμε λοιπόν καταναλωτές, πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο μήνυμα σε μια κοινή γλώσσα, που θα αποτελέσει και τον τρόπο επικοινωνίας».
Στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε και ο José Antonio Vidal, λέγοντας με έμφαση ότι όλο το θέμα της επιτυχίας του οινοτουρισμού είναι η αξέχαστη εμπειρία. Εάν δεν δημιουργήσουμε αξέχαστες εμπειρίες για τους καταναλωτές, τότε δεν υπάρχει μέλλον. Οι βασικοί άξονες της επιτυχίας είναι οικοσύστημα, κλίμα, οικονομική ανάπτυξη και στρατηγικά προγράμματα ανάπτυξης, ενώ πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η γαστρονομία.
Ο Γιάννης Βογιατζής, πρόεδρος ΔΣ ΕΔΟΑΟ και ΣΕΟ, δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον του οινοτουρισμού στην Ελλάδα. Τα οινοποιεία είναι όμορφα, είπε χαρακτηριστικά, ενώ τόνισε ότι για να προχωρήσουμε ως χώρα πρέπει να συνεργαστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Οι βασικοί άξονες, σύμφωνα με τον κ. Βογιατζή, είναι η κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού για βιώσιμη ανάπτυξη, οι συνέργειες στο άμεσο μέλλον και η δημιουργία του συμβουλίου οινοτουρισμού, που θα στηρίξει τις δράσεις αλλά και το digitalitation, το οποίο είναι επιβεβλημένο στο μέλλον προκειμένου να μείνουμε μέσα στα πράγματα.
Η Μαρία Αλεμπάκη, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας, στην πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία της ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι σε αναπτυσσόμενο στάδιο οινοτουριστικά, με αύξηση των επισκεπτών, έχουμε ήδη και μαζικό τουρισμό, ενώ πεποίθηση παγκοσμίως είναι ότι θα υπάρξει και περαιτέρω ανάπτυξη παρά την πανδημία. Οι νέες συγκυρίες επιβάλλουν επανασύσταση του τουριστικού πρωτοκόλλου με τήρηση των μέτρων, μικρότερες ομάδες, αλλά και ένα νέο αφήγημα με πρωταγωνιστή τη φύση. Όπως χαρακτηριστικά είπε, «από τα βαρέλια και τα κελάρια πάμε στις αυθεντικές εμπειρίες που ενσωματώνουν χαρακτηριστικά των περιοχών».
«Το ζητούμενο είναι η επίσκεψη στο οινοποιείο να είναι μια αξέχαστη εμπειρία και όχι απλώς μια ξενάγηση», τόνισε ο Ιωάννης Καρακάσης Master of Wine, μιλώντας επίσης στο συνέδριο. Εξήγησε ότι τα επιτυχημένα παραδείγματα οινοτουρισμού σε πολλές περιοχές του κόσμου συνδυάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: σημαντικές επενδύσεις από την πλευρά του κράτους, υποδομές, συνεργασία ανάμεσα στα οινοποιεία και ιστορίες. Με αφορμή το καλοκαιρινό συνέδριο, είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε μερικά από τα αγαπημένα μας οινοποιεία. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, τους ρωτήσαμε πώς εξελίχθηκε το καλοκαίρι. Ας ρίξουμε μια ματιά.
ANΗYDROUS WINERY
«Η φετινή τουριστική σεζόν έχει εξελιχθεί ανέλπιστα καλά!» μας είπε η Λένγκα Γρηγοριάδου, ψυχή στο Κτήμα Αβαντίς και στο εντυπωσιακό Anhydrous, που μαζί με τον σύζυγό της Απόστολο Μούντριχα έχουν μετατρέψει σε έναν πολυχώρο αφιερωμένο στο κρασί. Ιδιαίτερα από τον Ιούλιο και έπειτα η προσέλευση του κόσμου ήταν θεαματική. Υπήρξαν βέβαια περίοδοι που παρουσίασε το νησί σημαντική μείωση, η οποία σχετιζόταν με τις ανακοινώσεις για την Covid-19 της εκάστοτε χώρας για την Ελλάδα. 7.000 άτομα έχουν επισκεφθεί το Anhydrous μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Υπολογίζουμε 10.000-11.000 άτομα έως το τέλος του Οκτώβρη, που θα λήξει η σεζόν. Οι επισκέπτες μας ήταν κατά μεγάλο ποσοστό Αμερικανοί και στη συνέχεια Γάλλοι, Γερμανοί, Βρετανοί και Ισραηλινοί. Ευχάριστη έκπληξη είναι πάντα οι Έλληνες οινόφιλοι. Το Anhydrous είναι ένα concept winery κυκλαδίτικης αισθητικής που στηρίζεται σε μια πολύ σαφή ιδέα: την επιθυμία να προσφέρει στους επισκέπτες του την ολοκληρωμένη και αξέχαστη εμπειρία οινοτουρισμού, συνδυάζοντας την οινική κουλτούρα της Σαντορίνης με τη γαστρονομική κληρονομιά του τότε με το σήμερα, το διαδραστικό παιχνίδι στα μαθήματα μαγειρικής και στο τραπέζι αρώματα του Ασύρτικου και το πάντρεμα κρασιού και ευεξίας με το πρωτοποριακό Oenotherapy Wellness.Τα πακέτα φιλοξενίας (ο επισκέπτης μπορεί να τα κλείσει online, τηλεφωνικά είτε μέσω email) στο Anhydrous χωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες, ώστε να έχει ο επισκέπτης μας την ιδανική πάντα επιλογή: Γευστική δοκιμή κρασιών – Φαγητό & κρασί – Γεύμα – Μαθήματα Μαγειρικής – Ευεξία & κρασί. Το food & wine pairing συνδυάζει τα κρασιά της Σαντορίνης και της Εύβοιας με τη συνοδεία γαστρονομικών πιάτων από τον πολυβραβευμένο Έλληνα σεφ Γιάννη Μπαξεβάνη».
ESTATE ARGYROS
H Γιώτα Ιωακείμογλου, marketing manager του Κτήματος, μας λέει: «Η φετινή σεζόν χαρακτηρίζεται σαφώς από το μούδιασμα και την αβεβαιότητα της εποχής. Ωστόσο, είναι επιτυχημένη χρονιά, αφού το νησί και κατ’ επέκταση τα οινοποιεία είχαν υψηλή επισκεψιμότητα (δεδομένων των συνθηκών) και όλα κύλησαν ομαλά, αφού από το Κτήμα πέρασαν έως τον Σεπτέμβριο περίπου 20.000 επισκέπτες. Ως επί το πλείστον ήταν από την Ευρώπη, λόγω των περιορισμών. Η γευσιγνωσία “Estate Argyros Welcome” περιλαμβάνει τέσσερα κρασιά και αποτελεί μια εισαγωγή στην οινική ιστορία της Σαντορίνης και του Κτήματος Αργυρού. Η γευσιγνωσία “Taste the real Santorini” περιλαμβάνει επτά κρασιά και δίνει περισσότερη έμφαση στις γηγενείς ποικιλίες του νησιού και τις διαφορετικές εκφράσεις τους. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ξενάγηση στον αμπελώνα και στον χώρο της παραγωγής για τους επισκέπτες του οινοποιείου μας».
BOUTARI WINERY SANTORINI
Θετικό πρόσημο και για το εμβληματικό οινοποιείο Μπουτάρη, το οποίο δημιουργήθηκε το 1989 σηματοδοτώντας την έναρξη της νέας οινικής εποχής της Σαντορίνης, με νέα επίπεδα ποιότητας για τον τρύγο και την παραγωγή κρασιών Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, ενώ εκπαίδευσε ταυτόχρονα και πολλούς από τους επιτυχημένους νέους Σαντορινιούς οινοποιούς. Ήταν το πρώτο οινοποιείο που προσέφερε ξεναγήσεις, γευστικές δοκιμές αλλά και προβολές σινεμά και εκθέσεις τέχνης στον εντυπωσιακό άσπρο θόλο του. Η Λένια Μπουτάρη υπεύθυνη marketing και η Καλλιόπη Πιπέρη υπεύθυνη φιλοξενίας, μας λένε: «O φετινός τζίρος ήταν μεγαλύτερος από το 2020 και άγγιξε το 70% του τζίρου το 2019 (για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο). Σχετικά με την επισκεψιμότητα, ήταν σε μεγαλύτερα επίπεδα από το 2020 και χαμηλότερα από το 2019, αλλά οι επισκέπτες ήταν κυρίως μεμονωμένοι και είχαν μεγαλύτερη καταναλωτική διάθεση. Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερες αγορές από την boutique μας και σε κρασιά υψηλότερης αξίας, μας λέει. Το σύνολο των επισκεπτών τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο άγγιξε τους 1.400, με την πλειονότητά τους να έρχεται από τις ΗΠΑ και σε δεύτερο επίπεδο από χώρες της Ευρώπης όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Πολωνία. Σε σχέση με το 2019 δεν είχε καθόλου αφίξεις από την Ασία, οι οποίες αποτελούσαν περίπου το 20% του συνόλου των επισκεπτών μας. Οι επισκέπτες προτίμησαν το wine and food pairing και την οινογνωσία των παλαιών σοδειών, ενώ στόχος του οινοποιείου για την επόμενη χρονιά είναι να αναπτύξει περισσότερες συνεργασίες με επαγγελματίες του χώρου, έτσι ώστε να εμπλουτίσουμε τις υπηρεσίες, όπως μαθήματα μαγειρικής από εξειδικευμένους συνεργάτες, που θα προωθήσουν τόσο την ελληνική όσο και την τοπική κουζίνα».
HATZIDAKIS WINERY
Ιούλιος του 2021, μια καθημερινή στις 10.30 το πρωί βρισκόμαστε στην παραδοσιακή κάναβα του οινοποιείου Χατζηδάκη. Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώνουμε ότι η αίθουσα έχει γεμίσει από παρέες επισκεπτών που δοκιμάζουν τα περίφημα κρασιά του Κτήματος. Τα όσα είδαμε μας επιβεβαιώνει και η Μαρία Γαλαίου από το τμήμα φιλοξενίας. «Η τουριστική σεζόν στη Σαντορίνη ξεκίνησε με καλή ροή και αργότερα συνέχισε δυναμικά και με αυξανόμενο ρυθμό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχει μια ιδιαίτερα καλή δυναμική και η οινοτουριστική σεζόν. Μέχρι τις αρχές του Σεπτεμβρίου έχουμε δεχτεί περίπου 3.500 επισκέπτες κυρίως από Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία και Αμερική. Η ξενάγηση ξεκινά συνήθως από τον υπόσκαφο χώρο όπου βρίσκονται οι ανοξείδωτες δεξαμενές παραγωγής του κρασιού και καταλήγει στον χώρο της κάβας των βαρελιών, όπου παλαιώνει το Vinsanto (οίνος φυσικώς γλυκύς) περισσότερο από 16 χρόνια! Εκεί, στη σπηλιά παλαίωσης των κρασιών σε βαρέλια υπάρχουν μοναστηριακά τραπέζια και πάγκοι, όπου οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να καθίσουν και να απολαύσουν 6 διαφορετικά κρασιά του οινοποιείου μας. Κάθε κρασί παρουσιάζεται αναλυτικά από εξειδικευμένους συνεργάτες μας. Τα κρασιά τα συνοδεύουν γραβιέρα Νάξου και παξιμάδια ή κριτσίνια. Για την ξενάγηση μέσα στους χώρους του οινοποιείου και τη γευστική δοκιμή των κρασιών, οι επισκέπτες χρειάζονται περίπου μία ώρα, πολλές φορές και περισσότερο, αν έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και αρκετές ερωτήσεις»
SANTO WINES WINERY
Στο οινοποιείο της Santo Wines, που βρίσκεται στο χωριό Πύργος, η θέα από τις βεράντες του στην καλντέρα είναι εκπληκτική. Η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων Santo ιδρύθηκε το 1947 και σήμερα αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους συνεταιρισμούς της Ελλάδας, με 1.200 μέλη. Η δυναμική του συνεταιρισμού καταγράφεται και στον αστρονομικό για τα ελληνικά δεδομένα αριθμό επισκεπτών, αφού υπολογίζεται ότι από την πόρτα του, με θέα το απέραντο γαλάζιο, περνούν 400.000 επισκέπτες. Ο Αναστάσιος Τερζίδης, hospitality & retail manager, μας λέει: «Ανοίξαμε 10 Μαΐου, με τον Μάιο να αποτελεί μήνα ξεκινήματος, και η σεζόν στη συνέχεια εξελίχθηκε πολύ καλά. Μέχρι και τον Αύγουστο είχαμε περίπου 110.000 επισκέπτες, ενώ οι κύριες χώρες προέλευσης των επισκεπτών μας είναι οι Ηνωμένες πολιτείες, η Ιταλία και η Ελλάδα».
Τι πρόγραμμα φιλοξενίας – ξενάγησης – wine tasting παρέχεται στους επισκέπτες; «Οι υπηρεσίες που παρέχουμε στους επισκέπτες είναι οι εξής: 1. ξενάγηση στο οινοποιείο και στον αμπελώνα, 2. προβολή ταινίας μικρού μήκους σχετικά με την ιστορία της Santo Wines και την αρωγή της στην ανάπτυξη της τοπικής οινοπαραγωγής – αμπελοκαλλιέργειας και διαφύλαξης των παραδοσιακών καλλιεργειών, 3. υπηρεσίες οινογευσίας-Wine Tasting σε διάφορα πακέτα, 4. ελαφρύ γεύμα και πλήρες γεύμα στο εστιατόριό μας, με έμφαση στον συνδυασμού φαγητού-κρασιού».
DOMAINE SIGALAS
Με θετικό πρόσημο κύλησε το καλοκαίρι και στις γευσιγνωσίες στο Κτήμα Σιγάλα. «Η Σαντορίνη έχει από τις πιο μακρύτερες τουριστικές σεζόν στην Ελλάδα, οπότε και ο οινοτουρισμός συνήθως είναι ενεργός για 8-9 γεμάτους μήνες κάθε χρόνο», μας λέει ο Σπύρος Λεμανής, hospitality manager του Κτήματος. «Το Κτήμα Σιγάλα προσφέρει ολοκληρωμένες οινικές εμπειρίες στους επισκέπτες του νησιού ήδη από το 2013, με άξονα τα μοναδικά ηφαιστειακά κρασιά και την κυκλαδίτικη κουζίνα. Για το 2021, και χωρίς ακόμη να έχει διαφανεί στον ορίζοντα το τέλος της σεζόν, όπως δείχνουν τα έως τώρα δεδομένα, πρόκειται για την καλύτερη σεζόν στην ιστορία τόσο σε αριθμό επισκεπτών όσο και σε τζίρο, παρότι ο τουρισμός «άνοιξε» σχετικά αργά (μέσα Μαΐου). Και πάλι με βάση τα έως τώρα δεδομένα, είχαμε περίπου 2.400 επισκέπτες τον μήνα. Σε βάθος σεζόν, δηλαδή από μέσα Μαΐου έως το τέλος Οκτωβρίου-μέσα Νοεμβρίου, υπολογίζουμε ότι θα έχουμε φιλοξενήσει περίπου 12.400-14.000 ανθρώπους. Προσωπικά, εκτιμώ ότι το 2021 φέρει “φορτίο” επισκεπτών που δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν μέσα στο 2020 λόγω της Covid-19. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, με δεδομένο το υψηλό επίπεδο παρεχόμενης υπηρεσίας, δυνητικά λειτουργούν ως πρεσβευτές του ελληνικού κρασιού με την επιστροφή τους στις χώρες τους, αναζητώντας τα προϊόντα μας στο εξωτερικό και συστήνοντάς τα στον κύκλο τους. Οι επισκέπτες στο Κτήμα Σιγάλα είναι περίπου κατά το 80% Αμερικανοί, 10% Ευρωπαίοι, 5% Έλληνες και 5% από λοιπές χώρες όλου του κόσμου. Αν πρέπει να κάνουμε έναν “ποιοτικό” διαχωρισμό, θα πρέπει να τονίσουμε ότι περίπου ένα 50% των επισκεπτών μας κάνουν κράτηση για την οινική τους εμπειρία καιρό πριν επισκεφθούν το νησί, κάτι που σημαίνει ότι έχουν ήδη το μυαλό τους τη Σαντορίνη ως οινοτουριστικό προορισμό.
VASSALTIS VINEYARDS
«Το οινοποιείο μας φέτος είχε μια εξαιρετική σεζόν οινοτουριστικά», μας λέει ο Γιάννης Βαλαμπούς από το οινοποιείο Vassaltis Vineyards. «Η ανταπόκρισή μας στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν από την Covid απέδωσε καρπούς και έτσι καταφέραμε να προσφέρουμε στους επισκέπτες μας την εμπειρία που θέλαμε στο επίπεδο που τη θέλαμε. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν ενθουσιώδης και αφήνει μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον του οινοποιείου μας. Υπολογίζουμε ότι μέχρι το τέλος της τουριστικής περιόδου το οινοποιείο μας θα έχει δεχτεί πάνω από 10.000 άτομα, κυρίως από χώρες της δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής. Στους επισκέπτες μας προσφέρεται μια εντελώς προσωποποιημένη εμπειρία, ανάλογα με τον βαθμό του ενδιαφέροντος και της γνώσης τους για το κρασί, παρέχοντάς τους έτσι κάτι ξεχωριστό στο νησί. Από το 2019 δε, διαθέτουμε κάρτα φαγητού με περιορισμένο αριθμό πιάτων, με ειδικές συνταγές, που σκοπό έχουν να συμπληρώσουν και να ταιριάξουν απόλυτα κάθε ένα από τα κρασιά μας ξεχωριστά».
VENETSANOS WINERY
Εκπληκτική η θέα και από τις βεράντες του οινοποιείου Βενετσάνος, που κυριολεκτικά κρέμονται στα βράχια. Ο Χριστόφορος Ζώρζος, hospitality coordinator του οινοποιείου, μας περιγράφει πώς κύλησε το καλοκαίρι και δείχνει ενθουσιασμένος. «Η φετινή τουριστική σεζόν στο νησί της Σαντορίνης πήγε απροσδόκητα καλά! Ο κόσμος που επισκέφθηκε το νησί ήταν αρκετός και θα μπορούσε να συγκριθεί με τα έτη πριν από την πανδημία, δηλαδή το 2019 και νωρίτερα. Φυσικά, κανένας δεν θα μπορούσε να υπολογίσει ότι η φετινή σεζόν θα πήγαινε τόσο ικανοποιητικά, διότι την περασμένη χρονιά η μείωση του κόσμου ήταν αρκετά αισθητή! Από την έναρξη της τουριστικής περιόδου στο νησί της Σαντορίνης, το οινοποιείο μας επισκέφθηκαν περίπου 20.000 επισκέπτες, προερχόμενοι κυρίως από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία, αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι επισκέπτες μας έχουν τη δυνατότητα ξενάγησης στον μουσειακό χώρο του οινοποιείου μας καθημερινά ανά μία ώρα, μέσω κράτησης. Η διάρκεια της ξενάγησης αυτής είναι κοντά στη μισή ώρα και εστιάζεται στον τρόπο παραγωγής του κρασιού από το 1949 έως το 1979 με σύγχρονα μηχανήματα της εποχής εκείνης. Τα πακέτα γευσιγνωσίας που παρέχουμε στους επισκέπτες μας είναι τρία, αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους. Στα πακέτα αυτά γευσιγνωσίας συμπεριλαμβάνονται μια ποικιλία τυριών ή τυριών-αλλαντικών με ποιοτικά ελληνικά προϊόντα που ταιριάζουν με τα εκάστοτε κρασιά που περιέχονται στα πακέτα αυτά. Τέλος, ο επισκέπτης μπορεί να συνοδεύσει τα κρασιά της επιλογής του και με κάποια άλλα παραδοσιακά πιάτα, όπως είναι η σαντορινιά σαλάτα, η σαντορινιά φάβα ή οι ντοματοκεφτέδες. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με τη θέα, που είναι εντυπωσιακή.”
- To συνέδριο φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις της Santo Wines, όπου όλο το προσωπικό έκανε το καλύτερο δυνατό για μία άρτια διοργάνωση.
