Οδοιπορικό στη γη του Ψηλορείτη. Ζήσαμε την κρητική φιλοξενία, απολαύσαμε Βιδιανό, Μανδηλάρι και Λιάτικο, γνωρίσαμε ανθρώπους με όραμα και πάθος.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΜΠΟΥΤΑΡΗ
Το κτήμα Φανταξομέτοχο, ή αλλιώς το Μετόχι των Φαντασμάτων, οφείλει την ονομασία του στον παλαιό ιδιοκτήτη, μας εξηγεί ο κ. Γιάννης Κωσταντάκης, ο αμπελουργός του κτήματος τα τελευταία 40 χρόνια. «Για να μην του κλέβουν τα σταφύλια, έβγαλε το μύθο ότι το κτήμα είχε φαντάσματα». Το κτήμα αυτό έχει ιστορία και ο κ. Γιάννης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της, καθώς, όπως μας λέει, «δεν μπορώ να διανοηθώ τη ζωή μου χωρίς το Φαντοξομέτοχο».
Όταν πέρασε στην οικογένεια Μπουτάρη το 1990, το κτήμα παρήγε αρχικά κρασιά από τις τοπικές ποικιλίες που ήταν φυτεμένες εκεί, το Κοτσιφάλι και τη Μανδηλαριά από ερυθρές και τη Βηλάνα από λευκές. Σήμερα τα 75 στρέμματα του αμπελώνα έχουν επαναφυτευτεί και φιλοξενούν κι άλλες ποικιλίες, όπως Syrah και Chardonnay από τις διεθνείς και Μαλβαζία, Μοσχάτο Σπίνας και Λιάτικο από τις γηγενείς. Οι πρώτες οινοποιήσεις του κτήματος ξεκίνησαν το 1995 στο παλαιό οινοποιείο από τον οινοποιό Γιάννη Βογιατζή, ο οποίος εξακολουθεί να έχει την επίβλεψη των οινοποιήσεων, που γίνονται πλέον στο σύγχρονο οινοποιείο που λειτουργεί στο κτήμα από το 2004. Τo κτήμα παράγει τέσσερις ετικέτες, το Σκαλάνι Ερυθρό Ξηρό (Syrah-Κοτσιφάλι), το Φανταξομέτοχο Λευκό Ξηρό (Βηλάνα, Chardonnay και Μαλβαζία), καθώς και δύο γλυκείς οίνους, το Ιουλιάτικο και το Μοσχάτο Σπίνας.
Φθάνοντας σούρουπο στο Scalani Hills, μετά από μια γεμάτη και κοπιαστική ημέρα, η υποδοχή δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Μας περιμένει ένα υπέροχο δείπνο στην αυλή του παλαιού ξενώνα του κτήματος, ο οποίος έχει ανακαινισθεί και λειτουργεί ως boutique ξενοδοχείο του ομίλου Αria Hotels. Δοκιμάζοντας τα κρητικά εδέσματα που μας έχει ετοιμάσει η κυρία Πόπη και σιγοπίνοντας το Σκαλάνι, ξεδιπλώνεται η ιστορία αυτού του υπέροχου τόπου που έχει ανοίξει τις πόρτες του στους επισκέπτες, Έλληνες και ξένους. Η συζήτησή μας με τη Χριστίνα Μπουτάρη, διευθύντρια εξαγωγών της εταιρείας Μπουτάρης Οινοποιητική, η οποία ανέλαβε την επίβλεψη της ανακαίνισης του ξενώνα, εναλλάσσεται υποχρεωτικά από τα ελληνικά στα αγγλικά, αφού στην παρέα μας μετέχει κι ένα ζευγάρι από τη Χαβάη, ένοικοι του ξενοδοχείου, που βρίσκονται εδώ αναζητώντας κάτι διαφορετικό και με βλέμμα απορίας προσπαθούν να παρακολουθήσουν τη συζήτησή μας, δοκιμάζοντας παράλληλα τους εξαιρετικούς μεζέδες.
«Η αυλή αυτή έχει κάτι μαγικό, έδωσα μάχη για να μην τη χάσουμε», μας λέει με έμφαση η κ. Μπουτάρη καθώς το βλέμμα μας πλανάται στον αμπελώνα που απλώνεται από κάτω. ‘Εχει δει τόσα και τόσα γλέντια, με τελευταίο αυτό που στήθηκε πέρυσι τον Μάιο, όταν έγιναν τα ανεπίσημα εγκαίνια του νέου ξενώνα. «Θα ήταν πραγματικά κρίμα να τη θυσιάζαμε για να απομονώσουμε τα δύο δωμάτια που βλέπουν σε αυτήν». Τα πάντα έχουν περάσει από τα χέρια της, από το χρώμα στα παντζούρια και τη διατήρηση της απόχρωσης της άμμου στους τοίχους, που ταιριάζει με το χρώμα του αργιλώδους εδάφους του κτήματος, έως τις λεπτομέρειες της εσωτερικής διακόσμησης των δωματίων που δεν αφήνουν αδιάφορο τον επισκέπτη. Ανάμεσα στα στοιχεία που προσθέτουν στην ιδιαιτερότητά τους είναι τα έργα τέχνης καταξιωμένων αλλά και ανερχόμενων εικαστικών που κοσμούν τις τρεις σουίτες, αλλά και τον κοινόχρηστο χώρο του οινοποιείου. Φεύγοντας από το Scalani Hills για να συνεχίσουμε την περιοδεία μας στο νομό Ηρακλείου, αισθανόμαστε ότι το μέρος αυτό έχει πράγματι κάτι το μαγικό. Φαντάσματα ίσως όχι, αλλά μια μαγεία που σε κάνει να θέλεις να επιστρέψεις ξανά και ξανά…
ΚΤΗΜΑ ΛΥΡΑΡΑΚΗ
Στην Κρήτη ο κλήρος είναι μικρός, γιατί οι γονείς δεν ήθελαν να αδικήσουν κανένα από τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα οι οινοπαραγωγοί να δεινοπαθούν να συγκεντρώσουν μεγάλα κομμάτια γης. Ακόμα και το ανάγλυφο του τόπου είναι περίεργο. Μία λωρίδα αμπέλι και δίπλα μία λωρίδα ελιά, για να έχουν να πίνουν το κρασί και να βγάζουν και το λάδι τους. Φτάνοντας όμως στο Οινοποιείο Λυραράκη, χορταίνει το μάτι σου από 140 στρέμματα αμπέλια. Επί 30 χρόνια –ξεκινώντας από το 1966– ο Σωτήρης Λυραράκης και τα αδέλφια του μάζευαν εμπειρία φτιάχνοντας χύμα κρασί και τη δεκαετία του ’90 η εμπειρία αυτή μπήκε στο μπουκάλι.
Εκρηκτική προσωπικότητα ο Γιώργος Λυραράκης, μας υποδέχτηκε στο οινοποιείο και μας μίλησε για την ιστορία και τη συνέχεια της οικογενειακής επιχείρησης, την οποία έχει αναλάβει η νέα γενιά, ο Γιώργος, ο Βαρθολομαίος, η Κατερίνα και ο Λάμπρος Λυραράκης. «Το ’92 και ενώ η τάση ήταν όλοι να ασχολούνται με τις ξένες ποικιλίες Chardonnay και Sauvignon Βlanc, εμείς, που είχαμε επίσης ξένες ποικιλίες, αποφασίσαμε να εμβολιάσουμε τα αμπέλια μας και να τα “γυρίσουμε” σε δύο σπάνιες, υπό εξαφάνιση ντόπιες ποικιλίες, το Πλυτό και το Δαφνί, διασώζοντάς τες. Εμπορικά ήταν έγκλημα, ωστόσο στόχος μας ήταν οι γηγενείς ποικιλίες. Οι περισσότεροι προτιμούν την ασφάλεια ενός Chardonnay, όμως οι ψαγμένοι τουρίστες και Έλληνες δοκιμάζουν και εμπιστεύονται τις ντόπιες κρητικές ποικιλίες».
H οικογένεια Λυραράκη είναι επίσης γνωστή και για το ότι ήταν η πρώτη που ανέμειξε την τοπική ποικιλία Κοτσιφάλι με Syrah, δίνοντας ένα συναρπαστικό κρασί. Το 2005 το Κτήμα Λυραράκη ασχολείται με το Μανδηλάρι, την πλέον δύστροπη ελληνική ποικιλία, και το 2007 ανοίγει τις πόρτες του στον κόσμο. Το κτήμα είναι γνωστό για το Βιδιανό του και ακολουθούν Βηλάνα, Μοσχάτο λευκό αλλά και Sauvignon Blanc. Σε ό,τι αφορά τις ερυθρές ποικιλίες, οι τοπικές Κοτσιφάλι, Μανδηλάρι και Μοσχάτο μαύρο συμπληρώνονται από τις διεθνείς Syrah, Μerlot και Cabernet Sauvignon.
«Το κλίμα της Κρήτης φτιάχνει μεγάλα κρασιά», μας λέει ο Σωτήρης Λυραράκης. «Στο εξωτερικό μάς δίνουν συγχαρητήρια για το Cabernet ή το Μerlot μας, για τη φινέτσα τους που θυμίζει Μπορντό». Τα κρασιά του κτήματος έχουν διακριθεί σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς και εξάγονται σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στη Β. Αμερική (ΗΠΑ και Καναδά), την Αυστραλία και την Κίνα. Περίπου το 50% από τις 200.000 φιάλες που παράγει ετησίως ταξιδεύει στο εξωτερικό.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΔΟΥΛΟΥΦΑΚΗ
Η αλήθεια είναι ότι, όταν βλέπεις έναν αμπελώνα από την καρότσα ενός αγροτικού, έχεις άλλη αίσθηση του τοπίου. Όταν δε, ετοιμάζεσαι να κατέβεις από το χωματόδρομο με την ιδιαίτερα απότομη κλίση, έχοντας απέναντί σου διάσπαρτα αμπελοτόπια που εναλλάσσονται με τους ελαιώνες, νομίζεις πραγματικά ότι είσαι κάπου αλλού. Ο Νίκος Δουλουφάκης γελάει με τα επιφωνήματά μας και μας λέει πονηρά: «Δεν πιστεύω να φοβάστε». Εννοείται πως όχι. Άλλωστε η ένταση του τοπίου γύρω μας δεν μας αφήνει να σκεφτούμε και πολύ. Σαν να έχει διαβάσει τη σκέψη μας για τον τεμαχισμό των αμπελοτοπιών, ο κ. Δουλουφάκης μάς εξηγεί ότι λόγω κληρονομικότητας ο αμπελώνας της περιοχής είναι κατακερματισμένος.
Οι κλήροι είναι μικροί, καθώς μοιράζονταν σε όλα τα παιδιά της οικογένειας. Ο ίδιος διαθέτει 150 στρέμματα, διασκορπισμένα σε διάφορες περιοχές, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά το κόστος και την οργάνωση, χαρίζει όμως μεγάλη πολυπλοκότητα στα κρασιά. Αν και οινολόγος ο ίδιος, με σπουδές Οινολογίας στην Ιταλία, επιμένει ότι η δουλειά γίνεται στο αμπέλι, όπου περνά και το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του. Ιδιαίτερα υπερήφανος για τον τόπο καταγωγής του, υποστηρίζει ότι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του ελληνικού κρασιού είναι η ιστορία του.
Το brand της Κρήτης, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα ισχυρό, γεγονός το οποίο θα πρέπει να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο για την προβολή των νέων ποιοτικών κρασιών, που αρχίζουν πλέον να κατακτούν ολοένα και περισσότερο την αγορά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, και μάλιστα σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η Κίνα πάνε ιδιαίτερα καλά. Χωρίς να θεωρεί ότι πρέπει οι παραγωγοί να μένουν προσκολλημένοι στις γηγενείς ποικιλίες –απόδειξη η επιτυχία που σημειώνει ο ερυθρός Άσπρος Λαγός (Cabernet Sauvignon)–, πιστεύει πολύ στη δύναμη του Βιδιανού, που εξελίσσεται στο μεγάλο αστέρι της Κρήτης. «Το Βιδιανό δεν πρέπει να εμφιαλώνεται φρέσκο, το peak του είναι μετά ένα χρόνο», υποστηρίζει. «Στην Ελλάδα, όμως, δεν είμαστε ακόμη ώριμοι για λευκά παλαίωσης». Ο ίδιος οινοποιεί το Βιδιανό σε δύο ετικέτες, τον Δάφνιο, που είναι απλό Βιδιανό δεξαμενής, και τον λευκό Άσπρο Λαγό, Βιδιανό περασμένο από βαρέλι.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ SΙLVA ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ
Οπαδός της βιοδυναμικής καλλιέργειας, η Ειρήνη Δασκαλάκη πρέπει να γεννήθηκε όταν είχε πανσέληνο… Γεμάτη ενέργεια, ιστορίες, δυναμισμό, φιλοξενία και καλοσύνη, η γυναίκα αυτή κλείνει μέσα της όλη την Κρήτη. Σηκώνεται στις 5 το πρωί, μόλις «σηκώσει» η μέρα, και τελειώνει νύχτα. Όλα είναι δική της δουλειά, από την ετικέτα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Πολύτιμος σύμμαχος στο πλευρό της η κόρη της Χαρούλα στην εμφιάλωση και την προώθηση, ο γιος της, που σπουδάζει οινολόγος, και μία κόρη που «ξεστράτισε» και σπουδάζει κτηνίατρος.
Από το 2003 έχει αρχίσει η ουσιαστική αναβίωση των 80 ιδιόκτητων στρεμμάτων, στα οποία εφαρμόζεται ολοκληρωμένη βιολογική καλλιέργεια σε εδάφη ασβεστο-αργιλώδη, σε υψόμετρο 400-600μ. Σε ένα ιδανικό οικοσύστημα –ζώνη ΟΠΑΠ– που ποιοτικά μπορεί να προβάλει τον πλούτο και την ιδιαιτερότητα των κρασιών της Κρήτης, η οικογένεια δίνει έμφαση κυρίως στις τοπικές ποικιλίες, όπως Λιάτικο, Μαντηλάρι, Πλυτό, αλλά και σε διεθνείς. Η πρώτη επίσημη εμφιάλωση του οινοποιείου Δασκαλάκη έγινε το 2005 με τα κρασιά Λιάτικο Ξηρό ΠΟΠ και ‘Λιαστός’ Φυσικώς Γλυκύς Οίνος ΟΠΑΠ. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2008, απονεμήθηκε στο οινοποιείο το Μεγάλο Χρυσό μετάλλιο για το κρασί Ένστικτο Ερυθρό (Syrah-Κοτσιφάλι), παραγωγής του 2006.
Υποστηρίζοντας ένθερμα τη βιοδυναμική καλλιέργεια, θεωρεί ότι η ενέργεια που δέχονται τα φυτά ως βαρύτητα από τη Γη ή ως κοσμική ακτινοβολία από το Διάστημα (ήλιος, σελήνη, πλανήτες, άστρα) έχει πολύ μεγάλη επίδραση στην ανάπτυξή τους. Μάλιστα, η Ειρήνη Δασκαλάκη συμβουλεύεται ένα ημερολόγιο, όπου αναφέρονται οι ευνοϊκές μέρες και ώρες, αλλά και οι αρνητικές, για αγροτικές εργασίες, που φυσικά αφορούν στο αμπέλι. «Η γιαγιά μου έλεγε: “Σήμερα, παιδί μου, είναι λίγωση, δεν πρέπει να κάνεις κάποια πράγματα, π.χ. να κλαδέψεις. Πρέπει να τα φυλάξεις για τη γέμωση”. Θεωρώ ότι υπάρχει μαγεία και αλήθεια πίσω από τη βιοδυναμική καλλιέργεια, ωστόσο δεν μπαίνει στην τιμή, δεν μπορείς να το πουλήσεις, πρέπει να βάλεις την ψυχή σου. Το αποτέλεσμα το βλέπω στο αμπέλι. Το οινοποιείο είναι μικρό, το βλέπετε, αλλά τα κρασιά μας είναι βραβευμένα και αυτό οφείλεται στη βιοδυναμική. Δίνουμε, δε, βάρος σε όλα τα στάδια. Αν κάνεις σοβαρή δουλειά στο αμπέλι και τη χάσεις στην οινοποίηση, τότε δεν έχει νόημα. Και η μέρα και η ώρα έχουν σημασία στη δουλειά μας. Χειμώνα-καλοκαίρι, ζέστη-κρύο, αργά το βράδυ ή αξημέρωτα, όταν πρέπει να γίνει η δουλειά, την κάνω. Με τη γραβάτα οινοποιός δεν γίνεσαι. Αν δεν βάλεις τα χέρια σου, αν δεν καθίσεις από πάνω, αν δεν ξενυχτήσεις, κρασί δεν βγαίνει».
«Μέχρι την κρίση κάθε χρόνο ήμασταν ανοδικά», λέει η Ειρήνη Δασκαλάκη. «Μπορεί να μην πλουτίσαμε, αλλά το προϊόν και η σκληρή μας δουλειά αναγνωρίστηκαν: 17 κρασιά έστειλα σε διαγωνισμούς και πήραμε 16 διακρίσεις, τι άλλο να θέλουμε. Μετά όμως ήρθε η κρίση και ο φόρος και τώρα είναι αδύνατον να συνεχίσουμε έτσι. Από εμένα που είμαι μικρή μέχρι τον πιο μεγάλο οινοποιό έχουμε τεράστιο πρόβλημα».
ΚΤΗΜΑ ΠΑΤΕΡΙΑΝΑΚΗ
Τυχερός άνθρωπος ο Γιώργος Πατεριανάκης, περιστοιχίζεται από τέσσερις γυναίκες όχι μόνο ικανές, αλλά και όμορφες. Μας υποδέχτηκαν με χαμόγελο στο οινοποιείο τους και έστρωσαν ένα τραπέζι με όλα τα καλά. Έτσι είναι η Κρήτη… Το οινοποιείο Πατεριανάκη είναι οικογενειακή υπόθεση. Τώρα έχει περάσει στα χέρια της Εμμανουέλας και της Νίκης, όμως ο παππούς τους, αμπελουργός, ήταν αυτός που πίστεψε στη βιοδυναμική καλλιέργεια και ο πατέρας τους τη συνέχισε κατασκευάζοντας ένα οινοποιείο «βαρύτητας», που δεν καταπονεί το μούστο στα πρώτα στάδια, επιτρέποντάς του να κατεβαίνει με φυσική ροή.
Τα κρασιά του κτήματος χωρίζονται σε τρεις οικογένειες, ανάλογα με τις ποικιλίες και τα αμπελοτόπια: τα local treasures μόνο από γηγενείς ποικιλίες, τα premium wines, όπου μία ντόπια ποικιλία παντρεύεται με μία γνωστή, και τα vintage spirits, πάλι ελληνικές αλλά μόνο από παλιά κλήματα. «Όταν λες Κτήμα Πατεριανάκη, εννοείς Μελισσινός, ωστόσο και το Βιδιανό –η λευκή ντίβα της Κρήτης, όπως τη λένε χαρακτηριστικά– ή το Μοσχάτο Σπίνας έχουν πολλή ζήτηση από τον κόσμο, παρόλο που είναι νέα ποικιλία», μας εξηγεί η Εμμανουέλα. «Εμένα από τις λευκές ποικιλίες μού αρέσουν πολύ το Θραψαθήρι και το Μοσχάτο Σπίνας. Δεν τις βρίσκεις σε πολύ μεγάλες ποσότητες στην Κρήτη και δίνουν τρομερά αποτελέσματα. Το Θραψαθήρι δίνει μια μεταλλικότητα, έντονο στόμα, πολύ ιδιαίτερα αρώματα και το Μοσχάτο δίνει αυτό το τριανταφυλλάκι, είναι ευωδιαστό, ελαφρύ κρασί και μπορεί να γίνει και ξηρός, και γλυκύς, και αφρώδης οίνος. Από τις κόκκινες λατρεύω το Κοτσιφάλι και το Μανδηλάρι. Αυτοί είναι οι δύο βασιλιάδες της Κρήτης στα κόκκινα».
Στο κτήμα τους αγαπούν τον χειρωνακτικό τρύγο, παρά τις δυσκολίες. Οι συμβουλές του παππού σε σχέση με τη βιοδυναμική καλλιέργεια έχουν τεράστιο ενδιαφέρον. «Το κρασί θέλει χρόνο και υπομονή. Η φιλοσοφία μας είναι αποκλειστικά εμφιαλωμένο κρασί και μένουμε πεισματικά σε αυτό, όπως επίσης να ενισχύσουμε τη βιολογική καλλιέργεια στην Κρήτη. Παράγουμε 120.000 φιάλες το χρόνο, ενώ εξαγωγές κάνουμε στην Ελβετία, την Κύπρο και την Αμερική. Αν δεν υπήρχε η κρίση, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα, αλλά δυστυχώς μας πήγε πίσω στο να εδραιωθούμε στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό, βέβαια, ήταν και μια ευκαιρία για ξεκαθάρισμα. Η μεγάλη πληγή, όμως, και για εμάς ως παραγωγούς αλλά και για την Κρήτη είναι η αύξηση του χύμα κρασιού, που λόγω κρίσης γιγαντώθηκε».
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΗ
Η γευσιγνωσία κάτω από την ελιά έχει άλλη γλύκα. Δεν χρειάζεσαι ειδική αίθουσα, αυτό μπορεί να έρθει μετά. Έχοντας αυτό στο μυαλό του, ο Ζαχαρίας Διαμαντάκης αποφάσισε με τα αδέλφια και τον πατέρα του –αμπελουργοί όλοι– να επενδύσουν σταδιακά στον εξοπλισμό του οινοποιείου τους, προχωρώντας βήμα-βήμα, αφού η κρίση τούς βρήκε πάνω στο ξεκίνημα του νέου οινοποιείου τους. Μόλις δέκα μέρες πριν από την επιβολή των capital controls παρέλαβαν το εμφιαλωτήριο (μέχρι τότε εμφιάλωναν στο οινοποιείο Δουλουφάκη). «Λίγο να είχαμε καθυστερήσει, δεν θα το βλέπατε εδώ σήμερα», μας λέει γελώντας.
Δίνοντας αρχικά έμφαση στην ανάπτυξη του αμπελώνα τους, κατάφεραν να συγκεντρώσουν 25 στρέμματα γύρω από το οινοποιείο, τα οποία ήρθαν να συμπληρώσουν τα υπόλοιπα 125 στρέμματα που βρίσκονται διασκορπισμένα σε 30 διαφορετικά σημεία της περιοχής. Σε υψόμετρο 400μ. στους ανατολικούς πρόποδες του Ψηλορείτη, ο αμπελώνας αυτός –διαμορφωμένος σε πεζούλες λόγω της μεγάλης κλίσης του εδάφους– παράγει Μανδηλάρι, Μαλβαζία και Chardonnay. Λίγο πιο πάνω, σε υψόμετρο 600μ., βρίσκεται φυτεμένο το Ασύρτικο, το οποίο συμμετέχει μαζί με το Βιδιανό στο χαρμάνι της λευκής Διαμαντόπετρας, μιας από τις βασικές ετικέτες του οινοποιείου.
«Η Κρήτη μπορεί να δώσει εξαιρετικό Ασύρτικο», τονίζει. «Πιστεύω επίσης στο Μανδηλάρι, ενώ και ο χαρακτήρας του Βιδιανού μπορεί να δώσει σπουδαία κρασιά». Ο Ζαχαρίας Διαμαντάκης, οινολόγος ο ίδιος, μιλάει με σιγουριά για τα μελλοντικά του σχέδια, υπογραμμίζοντας ότι στόχος είναι η σταθεροποίηση του αμπελώνα και η παραγωγή λίγων αλλά ποιοτικών ετικετών. Πέραν της αναγνώρισης των κρασιών της Κρήτης στην ελληνική αγορά, ένα μεγάλο στοίχημα είναι οι εξαγωγές, υπογραμμίζει, δίνοντας έμφαση στην πολύ καλή δουλειά που γίνεται μέσα από το δίκτυο Wines of Crete, στο οποίο μετέχουν όλοι οι οινοπαραγωγοί της Κρήτης. Δοκιμάζοντας λευκή και ερυθρή Διαμαντόπετρα, τα δύο ισχυρά χαρτιά του οινοποιείου, διαπιστώσαμε ότι η γευσιγνωσία κάτω από την ελιά πράγματι έχει άλλη γλύκα…
ΡΟΥΣ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΤΑΜΙΩΛΑΚΗ
Το οινοποιείο Ταμιωλάκη βρίσκεται σε ένα ύψωμα με θέα που σου κόβει την ανάσα. Χτισμένο με πέτρα που βγήκε από το δυναμίτισμα της πλαγιάς –για να γίνουν φυτεύσεις– γίνεται ένα με το τοπίο. Ο Δημήτρης Μανσόλας και η γυναίκα του Μαρία Ταμιωλάκη, νέοι, δυναμικοί, όμορφοι, έχουν αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε το 1996 ο Μηνάς Ταμιωλάκης, οινολόγος. Ήξερε ότι η περιοχή αυτή, που ονομάζεται Βίγλα ή Σκάλα ή Ζούγρα και έδινε πάντα τις καλύτερες εκδοχές των ποικιλιών Βιλάνα και Κοτσιφάλι, ήταν ιδανική για την ανάδειξη των γηγενών ποικιλιών.
Πολύς χρόνος, δυναμίτης και γύρω στα 25 συμβόλαια ανταλλαγής με άλλα χωράφια έγιναν μέχρι να φτάσουμε σε αυτό που βλέπουμε σήμερα, δηλαδή 50 στρέμματα αμπελώνα. «Φυτέψαμε Βιδιανό, Πλυτό, Θραψαθήρι, Δαφνί και όχι μόνο Βηλάνα, Κοτσιφάλι και Μανδηλαριά, που ήταν οι γνωστές βασικές ποικιλίες της περιοχής. Βρήκαμε ποικιλίες που ήταν έτοιμες να εξαφανιστούν», λέει ο Δημήτρης Μανσόλας. Πριν από τρία χρόνια έγινε ανασχεδιασμός της ταυτότητας του οινοποιείου και η επωνυμία τους πλέον είναι Ρους Οινοποιείο Ταμιωλάκη, με παραγωγή 55.000 φιάλες το χρόνο και στόχο τα επόμενα χρόνια τις 150.000. «Υπάρχει ζήτηση για νέες ποικιλίες, ειδικά στην Αμερική και στον Καναδά», λέει ο Δημήτρης. «Πήγαμε, τους εξηγήσαμε τι είναι οι ελληνικές ποικιλίες, πώς προφέρονται, ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Βρίσκουμε και έδαφος σε μια νέα γενιά πιο ψαγμένη, που δοκιμάζει νέα πράγματα, βαρέθηκε να πίνει τα Chardonnay της Καλιφόρνιας. Η Κρήτη εξάλλου –το επιβεβαιώνω γιατί το άκουσα ο ίδιος στην Αμερική– θεωρείται ότι είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα μετά το Ασύρτικο και τη Σαντορίνη».
«Το μεγάλο ατού της Κρήτης είναι το έδαφός της. Σου δίνει απίστευτες ποικιλίες. Το Βιδιανό είναι ένα από τα δυνατά χαρτιά. Πολύπλευρο, μπορεί να δώσει και φρέσκα, και βαρελάτα κρασιά με δυνατότητα παλαίωσης. Είναι και η πρώτη κρητική ποικιλία που φυτεύεται εκτός Κρήτης, στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και στην Ιταλία. Το Μοσχάτο Σπίνας είναι εξαιρετικό, ενώ από τα κόκκινα η Μανδηλαριά θα ακουστεί. Λόγω της αλλαγής των κλιματικών συνθηκών –ειδικά στην Κρήτη θα έχουμε πρόβλημα– έχουμε ανάγκη από ποικιλίες που ωριμάζουν αργά, για να αποφεύγουμε τις ζέστες, και η Μανδηλαριά το έχει αυτό. Επίσης, διαθέτει οξύτητες, χρώμα, δομή, όλα τα χαρακτηριστικά μιας μεγάλης ποικιλίας. Στο στόμα σού δίνει την αίσθηση ενός Νebbiolo, αν και είναι πολύ πιο χρωματισμένη, ενώ στη μύτη και την όψη (χρώμα) θυμίζει Syrah». g
