ΤΑ ΑΦΡΩΔΗ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ : Φίλιππος Αβραμίδης

Ξεκίνησε να γίνει φωτογράφος, αλλά μόλις ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο…

Στις 6 Φεβρουαρίου 2022, η Μ. Βρετανία γιόρτασε το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ. Η συμπλήρωση 70 χρόνων στον θρόνο ήταν μια μεγάλη στιγμή για τη μακροβιότερη μονάρχη στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και η τελευταία της επέτειος. Στο πλαίσιο των περσινών εκδηλώσεων δημιουργήθηκε πλήθος αναμνηστικών σειρών, κάποιες από τις οποίες ήταν πολύ ιδιαίτερες.

Το Royal Collection Trust, ο εποπτεύων φορέας όλης της βασιλικής συλλογής, η οποία μεταξύ άλλων φιλοξενεί σπάνια ποτά και κρασιά, περιέλαβε στις ετικέτες που επέλεξε για να τιμήσει την επέτειο κι ένα βρετανικό αφρώδες κρασί. Δίπλα στις ειδικές εκδόσεις μεγάλων κρασιών του Bordeaux, σπάνιων Port, Gin και Single Malt, ήταν και το Platinum Jubilee Special Edition English Sparkling Wine από το οινοποιείο Gusbourne, που βρίσκεται στο Κεντ.

Ένα αφρώδες κρασί σε ειδική εμφιάλωση, χαρμάνι από 50% Chardonnay, 40% Pinot Noir και 10% Pinot Meunier, που πωλείται αντί 39 λιρών. Εκείνη τη στιγμή, όταν παρουσιάστηκε αυτό το κρασί, η οινική σκηνή στη Μεγάλη Βρετανία γύριζε σελίδα. Είναι μια χώρα με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή και την κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως μπίρας και ουίσκι. Οι μικρές ζυθοποιίες, οι παμπ, τα εστιατόρια και τα μπαρ είναι κομμάτι της καθημερινότητας των ανθρώπων.

Το κρασί έχει το δικό του μερίδιο σε αυτή την αγορά και μέχρι πρότινος ήταν αποκλειστικά εισαγόμενο. Σήμερα τα πράγματα αλλάζουν, η οινική κουλτούρα είναι στημένη σε γερές βάσεις και αναπτύσσεται συνεχώς. Καινούργια οινοποιεία ανοίγουν, νέοι αμπελώνες προστίθενται στον χάρτη. «Sparkling Wine Μade in Great Britain» βρίσκεις σε ράφια super market, σε κάβες και εστιατόρια. Και όλα αυτά χάρη στους Γάλλους!

H ιστορία της μικρής παραγωγής κρασιών στη Μεγάλη Βρετανία αρχίζει πριν από περίπου 2.000 χρόνια με τους Ρωμαίους. Όπου στρατοπέδευαν, φύτευαν κι ένα αμπέλι. Το κλίμα ευνοούσε την καλλιέργεια, αναπτύχθηκαν αμπελώνες (στα σημερινά East Midlands) και οι άνθρωποι έφτιαχναν κρασί, συνήθως γλυκό που ζυμωνόταν με μέλι. Η ιστορία συνεχίστηκε και με τους Νορμανδούς, αλλά και στον Μεσαίωνα. Όταν ο καιρός είχε πλέον αλλάξει προς το ψυχρότερο, η καλλιέργεια εγκαταλείφθηκε και οι Άγγλοι άνοιξαν νέους δρόμους στο κρασί, με εισαγωγές από τις ζεστές μεσογειακές χώρες, όπως η Ελλάδα και η Γαλλία.

Ειδυλλιακό τοπίο με αμπελώνες στη Μεγάλη Βρεττανία.

Κυρίως όμως από την Πορτογαλία με το Port, το ενισχυμένο κρασί που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για την αγορά της Αγγλίας. Με την ίδια λογική ήρθε και το Sherry από την Ισπανία. Δύο μεγάλα παγκόσμια brands που «χτίστηκαν» από τους Άγγλους. Η παραγωγή στο Νησί επανέκαμψε τη δεκαετία του ’50, με κάποιες πολύ μικρές καλλιέργειες κυρίως στον νότο, που έδιναν κρασί για κατανάλωση σε τοπικό επίπεδο. Εδώ και λίγα χρόνια, όχι πάνω από 20, οι συνθήκες έχουν γίνει και πάλι ευνοϊκές για την καλλιέργεια. Το terroir προσομοιάζει αρκετά σε αυτό της Καμπανίας (επαρχία της Γαλλίας όπου παράγονται οι γνωστές Σαμπάνιες).

Πρώτα είναι οι καιρικές συνθήκες. Οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί αισθητά. Το ψυχρό κλίμα, με θερμοκρασίες που επικρατούσαν στην Καμπανία πριν από 60 με 90 χρόνια, μοιάζει ιδανικό για την ωρίμανση των σταφυλιών. Ύστερα είναι το έδαφος. Η Μεγάλη Βρετανία πριν από το Brexit ήταν κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ πριν από 20.000 χρόνια ήταν και κυριολεκτικά κομμάτι της Ευρώπης και όχι νησί. Τελικά αποσπάστηκε πρώτα γεωλογικά και μετά πολιτικά.

Το Κεντ, μία από τις νοτιοανατολικές κομητείες, περιοχή με ατέλειωτους αμπελώνες που αποκαλείται «Ο κήπος της Αγγλίας», είναι γνωστή για τα φρούτα της, κυρίως μήλα και αχλάδια. Απέχει από τη Ρενς (την πρωτεύουσα της Καμπανίας) περίπου 400 χιλιόμετρα σε ευθεία. Ένα γεωλογικό τόξο που ξεκινά από τη Βουργουνδία, περνάει ανατολικά από τη λεκάνη του Παρισιού, διασχίζει την Καμπανία, βυθίζεται κάτω από τη Μάγχη και ξαναεμφανίζεται στις λευκές, βραχώδεις ακτές του Ντόβερ, για να καταλήξει στον αγγλικό νότο, στις επαρχίες του Σάσεξ, του Κεντ και του Σάρεϊ.

Σε όλες αυτές τις περιοχές συναντάμε ασβεστώδη υπεδάφη, πλούσια σε κιμωλία, που έχουν πολύ καλή αποστράγγιση και δίνουν μοναδικό χαρακτήρα στα αμπέλια και κατά συνέπεια στα κρασιά που παράγονται. Οι ομοιότητες αυτές έχουν οδηγήσει μεγάλους οίκους της Σαμπάνιας στην άλλη πλευρά της Μάγχης. Πρώτη και καλύτερη η Tattinger, ένα από τα σπουδαιότερα Σπίτια στην παραγωγή Σαμπάνιας, συνεργάζεται εδώ και 15 χρόνια με το Domaine Evremond στο Κεντ. Έχουν φυτέψει περίπου 400 στρέμματα με αμπέλια (κυρίως Chardonnay και Pinot Noir) και σύντομα θα κυκλοφορήσουν τα πρώτα τους κρασιά, που βέβαια δεν θα έχουν την ονομασία προέλευσης Champagne.

Το παράδειγμα των Γάλλων ακολούθησαν και πολλοί Βρετανοί και άρχισαν να φυτεύουν γαλλικές ποικιλίες και να παράγουν αφρώδη κρασιά. Σήμερα στην Αγγλία και την Ουαλία λειτουργούν περίπου 200 οινοποιεία και η συνολική ετήσια παραγωγή φτάνει στις 9 εκατομμύρια φιάλες. Το 68% των κρασιών αυτών, δηλαδή πάνω από 6 εκατομμύρια φιάλες, είναι αφρώδη. Ακόμα και με την αύξηση της παραγωγής κατά σχεδόν 30% τον χρόνο, αποτελούν μόλις το 3% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης. Κάθε χρόνο στη Μεγάλη Βρετανία πωλούνται περίπου 80 εκατομμύρια φιάλες με αφρώδες κρασί και βέβαια τη μεγαλύτερη μερίδα κατέχει το Prosecco, ενώ ταυτόχρονα η Μ. Βρετανία είναι τρίτη χώρα στον κόσμο σε κατανάλωση Σαμπάνιας. Ο Ίαν Χάρις, που ήταν για 20 χρόνια CEO του WSET και σήμερα κατέχει τη θέση του θεματοφύλακα του Ιδρύματος Basset, μας μίλησε για την οινική ανάπτυξη στην Αγγλία.

«Οι γαλλικοί Οίκοι της Σαμπάνιας αναζητούν περιοχές σε όλο τον κόσμο ιδανικές για την παραγωγή ποιοτικού αφρώδους κρασιού εδώ και χρόνια, και αυτό τους έφερε και στη Μεγάλη Βρετανία. Όπως πήγαν στη Νέα Ζηλανδία και στη Νάπα, έτσι επεκτείνονται συνεχώς και προχωρούν σε μεγάλες επενδύσεις και ανακάλυψαν και τη Μεγάλη Βρετανία. Τα βρετανικά κρασιά, από τη δική τους πλευρά, βελτιώνονται χρόνο με τον χρόνο και αυτό οφείλεται σαφώς και στην αλλαγή των ποικιλιών που καλλιεργούνται πλέον. Όπως φαίνεται, τα Chardonnay και Pinot Noir ταιριάζουν πολύ στις συνθήκες μας».

Wine Garden of England

Στην περιοχή του Κεντ, οκτώ οινοποιεία συνεργάζονται κάτω από ένα κοινό όνομα: Balfour Winery, Biddenden Vineyard, Chapel Down, Domaine Evremond, Gusbourne, Simpsons’ Wine Estate, Squerryes και WestWell. Το «Wine Garden of England» είναι το κοινό οινικό τους μονοπάτι και λειτουργεί ως πλατφόρμα για όλη την περιοχή. Περιλαμβάνει πληροφορίες για περιηγήσεις, σύντομες αποδράσεις και οργανωμένες εκδρομές, on-line booking για γευσιγνωσίες στα οινοποιεία, προτάσεις για διαμονή και φαγητό. Στο ημερολόγιο εκδηλώσεων θα ενημερωθείτε για το οινικό φεστιβάλ που οργανώνουν το καλοκαίρι, ενώ οι κοινές δράσεις τους «τρέχουν» και σε εμπορικό επίπεδο. Στο ηλεκτρονικό πωλητήριο των κρασιών που έχει το site τους, με 221 λίρες μπορεί κανείς να αγοράσει μια συλλογή με έξι διαφορετικά αφρώδη κρασιά από το Κεντ, ενώ λίγο πιο φθηνά είναι τα αντίστοιχα ήσυχα κρασιά από έξι διαφορετικά οινοποιεία.

Οινοποιείο Gusbourne

Για να επισκεφθείς το οινοποιείο Gusbourne, αφήνεις τον Μ20 που συνδέει το Λονδίνο με το Ντόβερ και κινείσαι για αρκετή ώρα σε μικρούς επαρχιακούς δρόμους, στην κλασική αγγλική εξοχή. Λόφοι, εκτάσεις με καλλιέργειες, όμορφα χωριά με χαμηλά σπίτια ανάμεσα σε ιστορικά τοπία.

Παμπ με παράξενα ονόματα, που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα και συνεχίζουν να λειτουργούν στο ίδιο κτίριο. Οι αμπελώνες είναι ένα στοιχείο που προστέθηκε πρόσφατα σε αυτές τις διαδρομές και, αν δεν προσέξεις ότι όχι μόνο εσύ, αλλά όλοι οδηγούν δεξιά, θα νομίζεις ότι περιπλανιέσαι στην Καμπανία.

Ο Charlie Holland, CEO και επικεφαλής οινολόγος στο Gusbourne, ενός από τα πιο ποιοτικά και γνωστά οινοποιεία της Βρετανίας, μας λέει: «Αυτό που νομίζω πως είναι σημαντικό είναι το ότι έχουμε το σωστό κλίμα για να κάνουμε καλό αφρώδες κρασί. Υπάρχει ένας ορισμός σύμφωνα με τον οποίο χρειάζεσαι εκατό ημέρες από την ανθοφορία των αμπελιών μέχρι τον τρύγο για να έχεις αυτά τα υπέροχα αρώματα και να διατηρήσεις υψηλή οξύτητα, που είναι η στήριξη και η δομή του κρασιού. Και υπάρχουν λίγοι τόποι εκτός από την Καμπανία που μπορούν πραγματικά να το πετύχουν. Αλλά η νότια Αγγλία είναι τέλεια γι’ αυτό».

Υπαίρθια τέντα στους αμπελώνες του οινοποιείου Gusbourne για τις γευστικές δοκιμές.

Αμπέλια σε τρεις περιοχές στο Gusbourne, φυτεμένα σε άμμο, κιμωλία και ασβεστόλιθο, με την αλλαγή στις κλιματολογικές συνθήκες αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις (όπως απρόβλεπτα μετεωρολογικά φαινόμενα), αλλά είναι σε θέση να επιτυγχάνουν πολύ υψηλότερα επίπεδα ωρίμανσης από ό,τι πριν από 20 χρόνια. Το οινοποιείο ιδρύθηκε από τον Andrew Weeber. Οι πρώτες φυτεύσεις έγιναν το 2004 και δύο χρόνια αργότερα ήρθε η πρώτη σοδειά. Παράγει κυρίως αφρώδη κρασιά με την παραδοσιακή μέθοδο που επιβάλλει τη δεύτερη ζύμωση στη φιάλη, και ένα από αυτά είναι το ακριβότερο κρασί της Βρετανίας. Το 51ℴ North (πενήντα μία μοίρες βόρεια) κοστίζει 195 λίρες στο οινοποιείο και παίρνει το όνομά του από τη θέση στην οποία βρίσκεται ο αμπελώνας. Είναι blend, που αποτελείται κατά τα δύο τρίτα από Chardonnay και κατά το ένα τρίτο από Pinot Noir. Έχει μείνει για 80 μήνες στις οινολάσπες και από τον τρύγο του 2014 εμφιαλώθηκαν με αυτή την ετικέτα μόλις 4.000 φιάλες. Το κρασί αυτό δεν κυκλοφορεί στην αγορά και δεν εμφιαλώνεται κάθε χρόνο, παρά μόνο στις καλές σοδειές. Προορίζεται για τα μέλη του κλειστού club οινόφιλων του οινοποιείου. Εκτός από αυτή την ιδιαίτερη στιγμή δοκιμής του 51ℴ North, η γευσιγνωσία που μας πρόσφεραν στο Gusbourne περιλάμβανε:

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ

Brut Reserve, 2019Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Meunier. Το κρασί-ταυτότητα του Κτήματος, με τη συνύπαρξη των τριών ποικιλιών που καλλιεργούνται σε διαφορετικά plots.
Blanc de Blancs, 2018 Chardonnay. Σπουδαία χρονιά, κυρίως λόγω καιρικών συνθηκών, και το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί με πολυπλοκότητα και χαρακτήρα.
Blanc de Blancs, Late Discorged, 2012 Chardonnay. Ο χρόνος παραμονής στις οινολάσπες φθάνει τους 105 μήνες γι’ αυτή την ειδική εμφιάλωση μιας μικρής παρτίδας από την εξαιρετική χρονιά του 2012.
Blanc de Noirs, 2018 Pinot Noir. Elegant κρασί με έντονη πολυπλοκότητα, αποτέλεσμα της παραμονής του για 27 μήνες στις οινολάσπες σε συνδυασμό με το πέρασμα μικρής ποσότητας από βαρέλι.
Late Discorged, 2013 Chardonnay (64%) και Pinot Noir (36%). Και σε αυτή την περίπτωση, η μακρόχρονη παραμονή στις οινολάσπες δεν φαίνεται να μπορεί να σκεπάσει την αναζωογονητική αίσθηση φρεσκάδας που χαρίζει η έντονη οξύτητα.

Στο Gusbourne οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μια οινοτουριστική εμπειρία πολύ υψηλού επιπέδου, που περιλαμβάνει ξεναγήσεις στα αμπέλια, γευσιγνωσίες, γεύματα και εμπειρίες προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις τους. Όλα οργανωμένα και στελεχωμένα από ανθρώπους ευγενικούς, επαγγελματίες, με γνώσεις και κατάρτιση.

Οινοποιείο Simpsons

Λίγα χιλιόμετρα (ή μίλια, αν προτιμάτε) μακριά από το Gusbourne βρίσκεται το οινοποιείο Simpsons. Ιδρύθηκε το 2012 από τους Ruth και Charles Simpson στο Μπάραμ του Kεντ, στην κοιλάδα Έλχαμ. Το ανάγλυφο του τοπίου, το κλίμα και το έδαφος δεν θα μπορούσαν να είναι ιδανικότερα για την αμπελοκαλλιέργεια. Γι’ αυτόν τον λόγο επέλεξαν τα καλύτερα κομμάτια γης στη νότια Αγγλία για να φυτέψουν τα αμπέλια τους. Οι ίδιοι είναι ιδιοκτήτες και του Domaine Sainte Rose στο Languedoc της Γαλλίας.

Ένα Κτήμα με 40 εκτάρια αμπελώνα, που ήρθε στην κατοχή τους το 2002 και παράγει λευκά, ροζέ, κόκκινα, ήσυχα και αφρώδη. Τα (γαλλικά) κρασιά τους έχουν κατακτήσει σημαντικές διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς και ξεχωρίζουν κυρίως για τη φινέτσα τους.

Δείτε Επίσης

ΑΜΥΝΤΑΙΟ

Ruth και Charles Simpson συντροφιά με τα σκυλιά τους στους αμπελώνες τους κτήματος.

Από τη ζέστη και τον γαλλικό νότο βρέθηκαν στον κρύο αγγλικό, όπου φύτεψαν το 2014 τα πρώτα τους αμπέλια με Chardonnay, Pinot Noir και Pinot Meunier. Δύο χρόνια αργότερα πήραν την πρώτη σοδειά και σήμερα το Κτήμα έχει επεκταθεί αισθητά, με την παραγωγή να μεγαλώνει συνεχώς, φτάνοντας και πάνω από τις 250.000 φιάλες ετησίως σε καλές χρονιές· και φυσικά τα αφρώδη έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο. Οι άνθρωποι εδώ πιστεύουν ότι τα καλά κρασιά μεταφέρουν την πλούσια αίσθηση της προέλευσής τους, που βασίζεται στα χαρακτηριστικά των ποικιλιών και στις εξαιρετικές αποχρώσεις του terroir.

Μπορεί το Euro και το Μουντιάλ να μην «επέστρεψαν σπίτι», τα βρετανικά κρασιά όμως γύρισαν με βραβεία και διακρίσεις από σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς.

Το Chalklands Classic Cuvée 2016 κέρδισε χρυσό μετάλλιο και τον τίτλο «Καλύτερο στην κατηγορία» στον διαγωνισμό Champagne and Sparkling Wine World Championships 2019 και το The Roman Road Chardonnay 2018 απέσπασε τον τίτλο «Καλύτερο στην κατηγορία» στα Decanter World Wine Awards του 2020.

Πρόσφατα, το premium αφρώδες κρασί τους, Flint Fields Blanc de Noirs 2018, ανακηρύχθηκε «Καλύτερο στην κατηγορία αγγλικό Blanc de Noirs» και «Εθνικός πρωταθλητής, καλύτερο αγγλικό αφρώδες κρασί» στον διαγωνισμό Champagne and Sparkling Wine World Championships του 2022. Οι αμπελώνας από τον οποίο προέρχονται τα σταφύλια βρίσκεται στα ερείπια της Ρωμαϊκής Οδού, του δρόμου που ακολούθησαν οι Ρωμαίοι στην πορεία τους προς τον βορρά το 43 μ.Χ.

ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ

Chalklands Non-Vintage Classic Cuvée 40% Pinot Noir, 30% Chardonnay, 30% Pinot Meunier. Αφρώδες κρασί με 12,5% αλκοόλ. Blend από τρεις διαφορετικές, εξαιρετικές σοδειές. Παραδοσιακή μέθοδος για ένα κρασί με κομψότητα.
Gravel Castle Chardonnay 2021 Τα σταφύλια προέρχονται από δύο διαφορετικά αμπέλια, το ένα με τον κλώνο 96 και το άλλο με τον 548 της Βουργουνδίας. Φτιαγμένο στο στιλ του Chablis, με φρεσκάδα και ζωντάνια.
Roman Road Chardonnay 2021 Τρύγος την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου για το single vineyard Chardonnay, που ζυμώνεται σε ανοξείδωτες δεξαμενές και ξύλινα βαρέλια και ωριμάζει σε μεγάλα βαρέλια 600 λίτρων.
White Cliffs Blanc de Blancs 2018 100% Chardonnay. Οι 36 μήνες που ακολουθούν τη δεύτερη ζύμωση στη φιάλη δίνουν πολυπλοκότητα σε ένα κρασί που εκφράζει την τυπικότητα που θέλουν να έχουν τα αγγλικά αφρώδη κρασιά.

«Το κλίμα της Αγγλίας μπορεί να είναι σχετικά οριακό για την αμπελουργία και παρά τις αντίξοες συνθήκες, αν δουλέψει κανείς με επαγγελματισμό, τα πράγματα γίνονται ιδανικά. Εδώ μπορούμε να δημιουργήσουμε κρασιά με καθαρές ποικιλιακές εκφράσεις –μοναδικές λόγω του terroir–, ελαφριά οξύτητα και διακριτικά εκλεπτυσμένα αρώματα, χάρη σε μια μακρά, δροσερή περίοδο ωρίμανσης», μας λέει η Helen Power, διευθύντρια Marketing και Επικοινωνίας, που έχει αναλάβει την επίσκεψή μας.

Αυτό που αντικρίσαμε στον αμπελώνα μάς προκάλεσε έκπληξη. Τα κλήματα είναι φυτεμένα γραμμικά και σχηματίζουν ένα αψεγάδιαστο μεγάλο τετράγωνο, το οποίο όμως περικλείεται από έναν κύκλο από δέντρα. Έτσι δημιουργείται ένας φράχτης που προστατεύει τα σταφύλια από τον πρωινό παγετό, καθώς τα δέντρα εμποδίζουν την εξάπλωσή του, όπως μας εξηγούν οι άνθρωποι του Κτήματος.

Την επιμέλεια του αμπελιού, τον τρύγο και την οινοποίηση έχει αναλάβει η οινολογική ομάδα που δραστηριοποιείται και στο Κτήμα της Γαλλίας. Πολυεθνική, δυναμική και υπεύθυνη για τα σημαντικά βήματα προόδου του οινοποιείου Simpsons. Με αντίστοιχο επαγγελματισμό λειτουργούν και όλα τα οινοποιεία του Wine Gardens of England, αλλά και πολλά από τα υπόλοιπα οινοποιεία της χώρας, αποδεικνύοντας ότι η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να είναι σχετικά νέος παίκτης στην παραγωγή αφρώδους κρασιού, αλλά είναι φτιαγμένος για τις μεγάλες κατηγορίες.