Η συζήτηση για την καθιέρωση οίνων με ένδειξη ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) δεν είναι καινούργια για τη Δράμα. Το θέμα έχει μπει στο τραπέζι από το 2017 και από τότε έγιναν αρκετές προσπάθειες προς μια θετική κατεύθυνση, όπως η ίδρυση του Συνδέσμου Οινοποιών της Δράμας. Όμως αυτό δεν ήταν αρκετό. Τώρα φαίνεται ότι η σκέψη έχει ωριμάσει για τα καλά.
Η περιοχή της Δράμας είναι μία από τις σημαντικότερες οινικές ζώνες της χώρας μας με μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη της οινικής κουλτούρας στην Ελλάδα.
Έχει σπουδαία οινοποιεία με σύντομη σχετικά ιστορία, αλλά ταυτόγχρονα πολύ μεγάλη επίδραση στο οινικό γίγνεσθαι. Έχει ανθρώπους με όραμα και φιλοδοξίες, οικονομικά εύρωστους.
Τι δεν έχει; Δύο πράγματα της λείπουν σε σχέση με άλλες καταξιωμένες οινικές περιοχές τόσο στην Ελλάδα όσο και με άλλες χώρες. Το πρώτο είναι μια Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης που θα μπορούσε να κάνει το όνομα «Δράμα» να γίνει γνωστό σε όλο τον κόσμο. Το δεύτερο στοιχείο είναι μια τοπική ποικιλία σταφυλιού. Κάτι που μπορεί να υπερκεράσει κανείς, αρκεί να αναδείξει άλλα τοπικά στοιχεία. Το ιδιαίτερο terroir και βέβαια την διαφορετική έκφραση διεθνών ποικιλιών σε αυτή την περιοχή με τις συγκεκριμένες κλιματολογικές συνθήκες.
Αν πάρουμε για παράδειγμα κάποιες από τις πιο διάσημες οινικές ζώνες που έχουν αναρριχηθεί στην κορυφή του παγκόσμιου οινικού στερεώματος, θα δούμε ότι οι ποικιλίες δεν έχουν σύνορα, αλλά διαφορετικές εκφράσεις. Η Nappa Valley στηρίχθηκε στο Cabernet Sauvignon και το Chardonnay, ενώ στην άλλη άκρη του κόσμου στη Νέα Ζηλανδία, όλη η οινική προσπάθεια που έβαλε τη χώρα στον χάρτη έχει βασιστεί στο Pinot Noir και το Sauvignon Blanc. Αυτό μάλιστα, το Sauvignon Blanc, ευδοκιμεί ιδιαίτερα και στη Δράμα και είναι ένα από τα βαριά χαρτιά των οινοποιείων στην προσπάθεια τους για καθιέρωση ΠΟΠ στη ζώνη. Άλλωστε το blend του Ασύρτικου με το Sauvignon Blanc είναι το πιο χαρακτηριστικό λευκό κρασί της Δράμας και υπάρχει στο portfolio των περισσότερων οινοποιείων.
Ένας λευκός οίνος ΠΟΠ Δράμα θα μπορούσε να είναι το συγκεκριμένο blend ενώ αντίστοιχα στα κόκκινα φαίνεται ότι οι οινοποιοί προσανατολίζονται στον συνδυασμό Cabernet Sauvignon & Aγιωργίτικο. «Η καθιέρωση μιας Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης σίγουρα θα λειτουργήσει θετικά για τη Δράμα», μας λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Οινοποιών, Γιάννης Καλαϊτζίδης. «Θα οριοθετηθεί η οινική ζώνη κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τα οινοποιεία. Παράλληλα θα ενισχυθούν σημαντικά οι εξαγωγές καθώς οι αγοραστές σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται για τις Ονομασίες Προέλευσης».
Ο συνιδιοκτήτης του Κτήματος Τέχνη Οίνου είναι στην ομάδα των 6 οινοποιείων που ξεκίνησαν αυτή την προσπάθεια το 2017. Στην ημερίδα που είχε γίνει τότε, μπροστά σε μία μικρή ομάδα εκπροσώπων του τύπου, είχαμε ακούσει για πρώτη φορά το θέμα «Δράμα και ΠΟΠ», αλλά οι ανοιχτές συζητήσεις που είχαν ακολουθήσει δεν έφτασαν ποτέ στην κατάθεση ενός φακέλλου με το αίτημα για την καθιέρωση. Τα οινοποιεία που συμμετέχουν στον Σύνδεσμο είναι: Η Τέχνη Οίνου, το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, το Κτήμα Παυλίδη, το Κτήμα Οινογένεσις του Μπάκη Τσάλκου, το Κτήμα Μανωλεσάκη και το Κτήμα Μιχαηλίδη. Επίσης το οινοποιείο Chateau Nico Lazaridi και η Oenops του Νίκου Καρατζά συμμετέχουν στις κοινές δράσεις αλλά και στην προσπάθεια για την καθιέρωση του ΠΟΠ Δράμα.
Ο Γεράσιμος Λαζαρίδης, από το Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη, συνεχίζει την προσπάθεια που ξεκίνησε ο πατέρας του Κώστας, ιδρυτής του οινοποιείου και από τους πιονέρους της Δράμας όταν φύτευσε ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες το 1979. «Η Δράμα έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες περιοχές κι αυτό είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι αμπελώνες ανήκουν στα ίδια τα οινοποιεία. Έτσι γίνονται στοχευμένες προσπάθειες απ’ όλους για την ανακάλυψη των ορίων του terroir. Η καθιέρωση ενός ΠΟΠ θα αποτελέσει και μία καταξίωση όλης της προσπάθειας που έχει γίνει για την παραγωγή ποιοτικών κρασιών στην περιοχή της Δράμας».
Ο τεχνικός φάκελος με τα στοιχεία που απαιτούνται, συντάσσεται από τον Στέφανο Κουνδουρά. Είναι καθηγητής Αμπελουργίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Αμπελουργίας του Τμήματος Γεωπονίας στο Αριστοτέλειο, από τους ανθρώπους που έχουν ερευνήσει την εξέλιξη των ελληνικών ποικιλιών.
Όπως μας λέει, τα δεδομένα έχουν αλλάξει σε σχέση με την πρώτη προσπάθεια για την καθιέρωση οίνων ΠΟΠ Δράμας: «Υπήρχαν παράμετροι που λειτουργούσαν ανασταλτικά μέχρι σήμερα, αλλά πλέον η Δράμα έχει χτίσει τη δική της ιστορία καθώς τα τελευταία 40 χρόνια καλλιεργούνται σταθερά, οι ίδιες ποικιλίες στις ίδιες περιοχές κι έχουμε μια σημαντική βάση δεδομένων. Ξέρουμε τα ξεχωριστά, ιδιαίτερα terroir και την απόδοση των συγκεκριμένων ποικιλιών. Επίσης η μη συμμετοχή διεθνών ποικιλιών στους οίνους ΠΟΠ δεν μπορεί πλέον να είναι απαράβατος όρος, εφόσον έχουμε καλά αποτελέσματα που δείχνουν ότι έχουν προσαρμοστεί τα σταφύλια και δίνουν κάτι πραγματικά ξεχωριστό όταν καλλιεργούνται και οινοποιούνται στις συνθήκες της συγκεκριμένης περιοχής».
Η περίπτωση της Δράμας, εφόσον τελεσφορήσει θα είναι η πρώτη ΠΟΠ στην Ελλάδα με διεθνή ποικιλία να κυριαρχεί στο blend. Στη χώρα μας υπάρχουν μόλις δύο Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης στις οποίες συμμετέχει διεθνής ποικιλία, αλλά όχι στο μεγαλύτερο ποσοστό.
Στο ΠΟΠ Πλαγιές Μελίτωνα που καθιερώθηκε το 1982, συμμετέχουν ερυθρά κρασιά που παράγονται από σταφύλια που καλλιεργούνται στις πλαγιές του όρους Μελίτωνα στο Νέο Μαρμαρά της χερσονήσου της Σιθωνίας Χαλκιδικής. Η βασική ποικιλία είναι το Λημνιό (μέχρι 70%), αλλά σε ποσοστό μέχρι 30% μπορούν να συμμετέχουν το Cabernet Sauvignon και (όχι περισσότερο από 15%) Cabernet Franc. Το μόνο οινοποιείο που παράγει κρασί με την συγκεκριμένη ένδειξη ΠΟΠ είναι το Porto Carras.
Το δεύτερο ΠΟΠ με ξένη ποικιλία καθιερώθηκε το 1994 και είναι το ΠΟΠ Μεσενικόλα. Η βασική ποικιλία είναι το Μαύρο Μεσενικόλα που πρέπει να συμμετέχει σε ποσοστό μέχρι 70% ενώ το υπόλοιπο 30% μπορεί να είναι Syrah και Carignan.
