Ένα ελληνικό ντοκιμαντέρ για το κρασί της Κρήτης είναι πλέον διαθέσιμο την πλατφόρμα της Amazon. Οι συνδρομητές του Amazon Prime σε 64 χώρες, μπορούν να δουν το «In The Wine Dark Sea».
Με πρωταγωνιστές έντεκα οινοποιούς, έντεκα ποικιλίες και ένα νησί, την Κρήτη το ντοκιμαντέρ καταγράφει την σύγχρονη πραγματικότητα σε μια από τις πιο αναπτυσσόμενες οινικές ζώνες της Ελλάδας. Η σκηνοθέτρια Χρύσα Τζώρτζη, παρουσιάζει με τον δικό της τρόπο την ιστορία, τους ανθρώπους και τη μοναδικότητα των κρασιών του κρητικού αμπελώνα.
Γεννημένη στην Κρήτη, ακολούθησε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Δούλεψε ως δημοσιογράφος σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και εφημερίδες, ενώ παράλληλα μπήκε στον κόσμο του κρασιού ακολουθώντας το πρόγραμμα σπουδών του WSET, φτάνοντας μέχρι το Diploma. Μια σύγχρονη δημιουργός που ζει στη Βαλτιμόρη και μεταξύ άλλων οργανώνει οινικές δοκιμές για private clubs και εμπορικούς πελάτες. Στη συνέντευξή της στο grapemag.gr ταξιδεύει πίσω στην Κρήτη και μιλάει για τη δημιουργία του βραβευμένου ντοκιμαντέρ.
Πως γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία του «In The Wine Dark Sea»;
Θέλω να γνωρίσω στους οινόφιλους διεθνώς, το ιδιαίτερο terroir της Κρήτης και τα υπέροχα κρασιά που παράγονται στο νησί. Σκέφτηκα ότι ένα ντοκιμαντέρ θα δείξει καλύτερα την ιστορία, τον τόπο, τα χρώματα, τα αρώματα και την ποιότητα των κρητικών κρασιών.
Επιδίωξη μου είναι να βάλω με αυτόν τον τρόπο την Κρήτη στον παγκόσμιο οινικό χάρτη και να διδάσκεται ως οινοπαραγωγική περιοχή στα εγχειρίδια των Wine and Spitit Educational Trust και στο Court of Masters Sommeliers.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στον διεθνή οργανισμό WSET (Wine & Spirits Educational Trust) με αντικείμενο το κρασί, συνειδητοποίησα ότι η Κρήτη απουσιάζει παντελώς από τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια. Θεώρησα ότι πρόκειται για μια σημαντική παράλειψη και αποφάσισα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για να τη συστήσω στο αμερικανικό κοινό.
Παρακολούθησα ένα ταχύρυθμο σεμινάριο σκηνοθεσίας ντοκιμαντέρ, προσέλαβα προσωπικό και έφυγα από τη Βαλτιμόρη όπου ζω, για την Κρήτη. Όλα αυτά, τον Αύγουστο του 2020, εν μέσω τρύγου και πανδημίας. Η παραγωγή ολοκληρώθηκε μέσα σε ένα μήνα και το ντοκιμαντέρ έκανε το ντεμπούτο του στο πρώτο φεστιβάλ στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια, εννέα μήνες μετά. Η χρηματοδότηση για την παραγωγή ήταν κατά ένα 95% από τις οικονομίες μου.
Είναι σημαντικό βέβαια να αναφέρω όλους τους φίλους του ντοκιμαντέρ που συνεισέφεραν οικονομικά από Ελλάδα, Αμερική και Αυστραλία. Μερικοί από αυτούς είναι: Οι οικογένειες Σπυριδάκη, Τιτάκη, Μανουσάκη και Τσουρδαλάκη, ο Δημήτρης Γαλάνης, η Μονή Τοπλού και άλλοι. Είμαι ευγνώμων για τη συνδρομή τους.
Τι σημαίνει ο τίτλος;
Είμαι γέννημα-θρέμμα Κρητικιά και όπου βρεθώ κι όπου σταθώ πάντα η καρδιά μου βρίσκεται στην Κρήτη Ο τίτλος είναι η φράση που είπε ο Όμηρος όταν πρωτοαντίκρυσε την Κρήτη:
«Κρήτη τις γαῖ᾿ ἔστι, μέσῳ ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ, καλὴ καὶ πίειρα, περίρρυτος»: Μια χώρα, η Κρήτη, μέσα βρίσκεται στου κρασιού το μαύρο πέλαγος, περίσσια πλούσια, θαλασσόζωστη…
Ποια είναι η σχέση σου με το κρασί, ήταν πάντα κομμάτι της ζωής σου;
Είχα ευαίσθητη μύτη από παιδί και με ενοχλούσαν οι έντονες μυρωδιές σε σημείο που ευχόμουν να είχα λιγότερη αίσθηση όσφρησης. Υπέφερα όταν χρησιμοποιούσα τα μέσα μαζικής μεταφοράς και ο διπλανός μου είχε ξεχάσει να βάλει αποσμητικό, όταν περνούσα από έναν φρεσκοβαμμένο τοίχο ή όταν η γιαγιά μου μαγείρευε φακές (όχι όμως όταν μαγείρευε σουτζουκάκια!) Είχε βέβαια και τα καλά της αυτή η ευαισθησία.
Όταν για παράδειγμα η μαμά μου είχε ξεχάσει αν είχε βάλει αλάτι στο φαγητό, το μύριζα και μπορούσα να ανιχνεύσω αν ήταν αλατισμένο ή όχι. Ή όταν μια μέρα το καντήλι στην κουζίνα της γιαγιάς άρπαξε φωτιά και το μύρισα στα πρώτα δευτερόλεπτα οπότε και μπορέσαμε να σβήσουμε τη φωτιά εγκαίρως. Ή όταν περνούσα από ένα σπίτι που είχε γιασεμιά στην αυλή του, βίωνα με όλο μου το είναι την απολαυστική μυρωδιών των γιασεμιών, χωρίς καν να χρειαστεί να πλησιάσω.
Τίποτα όμως δεν με είχε προϊδεάσει για την ευχαρίστηση του να χώνεις τη μύτη σε ένα ποτήρι κρασί και σαν σύγχρονος Κλουζό να ανιχνεύεις αρώματα λουλουδιών, φρούτων και μπαχαρικών. Όλα ξεκίνησαν όταν διαπίστωσα ότι αυτά που μυρίζω στο κρασί, αναγράφονται στην ετικέτα του μπουκαλιού. Όταν μάλιστα σε μια κοινωνική εκδήλωση μάντεψα επιτυχώς τη ποικιλία του σταφυλιού, τον τόπο προέλευσης και τη σοδειά, τότε αποφάσισα να πάρω τη μύτη μου στα σοβαρά.
Το κρασί για μένα έχει τη δυνατότητα να σταματά το χρόνο. Μου έμαθε πως να είμαι περισσότερο παρούσα στη στιγμή και να βιώνω το εδώ και τώρα. Όταν αφιερώνεις λίγα δευτερόλεπτα να πάρεις μια εισπνοή από τη μύτη ενώ μυρίζεις ένα ποτήρι κρασί, ο χρόνος σταματά. Ξαφνικά είσαι εσύ, το κρασί και οι αισθήσεις σου. Στριφογυρίζεις το κρασί μέσα στο ποτήρι για να σου αποκαλύψει περισσότερο από τα αρώματα του. Ξαναμυρίζεις. Τώρα είναι λίγο διαφορετικό. Πίνεις μια μικρή γουλιά και αφήνεις τα χείλη και τη γλώσσα σου να χορέψουν ένα αργόσυρτο χορό με τις γεύσεις του κρασιού.
Τότε το κρασί σου αποκαλύπτει κάτι λίγο ακόμα. Σαν μια μυστηριώδη γυναίκα που ρίχνει ένα ένα τα πέπλα του μυστηρίου που την περιβάλλουν, έτσι και το κρασί. Καταπίνεις και παίρνεις άλλη μια ανάσα. Ααααα! Μικρο-οργασμοί απόλαυσης εκρήγνυνται από τον ουρανίσκο στον λαιμό σου και μετά κατευθείαν στη καρδιά σου. Η εμπειρία της γευσιγνωσίας κρασιού μπορεί να κυμανθεί από αισθησιακή σε άκρως διαλογιστική και πνευματική.
Ποιες δυσκολίες συνάντησες, τι σου έδωσε κίνητρο;
Έπρεπε να γίνω σκηνοθέτρια μέσα σε μια νύχτα. Είχα αγοράσει το εισιτήριο μου από την Αμερική για Κρήτη, είχα τον εξοπλισμό και είχα κλείσει τα ραντεβού με τα οινοποιεία. Αλλά το πως να χειρίζομαι μια κάμερα, πως να φτιάχνω το κάδρο, πως να χειρίζομαι τον φωτισμό και να ρυθμίζω ήχο, δεν είχα ιδέα! Δεν θα άφηνα όμως αυτό να με σταματήσει! Παρακολούθησα ένα ταχύρυθμο σεμινάριο σκηνοθεσίας, προσέλαβα δυο εικονολήπτες, έφερα δυο φίλες μου ως βοηθούς παραγωγής και τη μαμά μου σαν art director, οδηγό και υπεύθυνη παντός επιστητού, και ξεκινήσαμε τα γυρίσματα.
Αν κάναμε λάθη; Πολλά! Αλλά με τον ενθουσιασμό και την καλή διάθεση όλης της ομάδας, πάντα καταφέρναμε να ξεπερνάμε τα εμπόδια. Ακόμα κι όταν η αρχαιολογική υπηρεσία δεν μας έδωσε άδεια να βιντεοσκοπήσουμε ένα από τα αρχαιότερα πατητήρια στην Ευρώπη το οποίο βρίσκεται στο Βαθύπετρο. Ακόμα και όταν φθάσαμε σε ένα οινοποιείο μόνο για να μας πουν ότι δεν πρόκειται να αφιερώσουν τόσο χρόνο για τα γυρίσματα γιατί δεν είμαστε γνωστοί δημοσιογράφοι, κάτι που μας έβγαλε από τον προϋπολογισμό κατά αρκετές χιλιάδες δολάρια.Ακόμα και όταν δεχθήκαμε απαξιωτικά μηνύματα γιατί ήμασταν μόνο γυναίκες στο συνεργείο, an all women crew. Πιστεύω βαθιά μέσα μου πως όταν έχεις αγαθό σκοπό, όλα πάνε καλά.
Αυτό που μου έδινε κουράγιο να συνεχίζω παρά τις δυσκολίες ήταν ότι υπήρχαν πολλοί που με αμφισβήτησαν. Που μου κακολόγησαν το Ελληνικό κρασί: “Τα Ελληνικά και ιδιαίτερα τα Κρητικά κρασιά δεν είναι και τόσο καλής ποιότητας”.
Αυτό με πείσμωσε. Και καταλαβαίνω τώρα πως να σε αμφισβητήσουν είναι το καλύτερο δώρο που μπορούν να σου κάνουν. Δεν έχει λογική αλλά όπως λέει και ο Καζαντζάκης, “Οι κουζουλοί την κάνουνε αθάνατη την Κρήτη!”
