Ανήκω κι εγώ στην πολυπληθή κατηγορία των συν-Ελλήνων που αγαπάμε ιδιαίτερα τη γειτονική Ιταλία και καθετί το ιταλικό και με ενθουσιασμό αγκαλιάζουμε το ρητό «una faccia una razza», το οποίο βέβαια, έχοντας διαχρονικά την ευκαιρία να συναναστραφώ πολλούς Ιταλούς, δεν πέτυχα ποτέ ούτε έναν που να το πρεσβεύει ή να το ασπάζεται.
Αγάπησα έμπρακτα τα ιταλικά αυτοκίνητα, επίπλωσα το σπίτι μου με ιταλικά έπιπλα, μελέτησα το ιταλικό τραγούδι, διάβασα ιταλική λογοτεχνία, υποστήριξα σθεναρά τη squadra azzurra, πίνω μόνο espresso, λατρεύω την pizza και κάθε λογής pasta, προτιμώ την grappa από το τσίπουρο και φυσικά μυήθηκα στον κόσμο του ιταλικού κρασιού. Έτσι, ακολουθώντας τους δρόμους του ιταλικού κρασιού, ταξίδεψα αρκετές φορές στην Τοσκάνη. Τι να πρωτοπεί κανείς για την Τοσκάνη! Για τις πόλεις-μουσεία της, από τη Φλωρεντία και τη Σιένα έως την Πίζα και τη Λούκα, για τα χωριά-στολίδια της, από το San Gimignano έως τα χωριά του Chianti, το Greve, την Castellina, τη Radda, για το υπέροχο τοπίο της με τους ήπιους λόφους, τους τόσο πληθωρικά στολισμένους με τα αμπέλια και τις κορυφογραμμές με τα κυπαρίσσια, για τα μεσαιωνικά κάστρα της, μοναδικά αναπαλαιωμένα, τα οποία, έχοντας τα περισσότερα μετατραπεί σε εξαιρετικά καταλύματα, αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες από κάθε γωνιά του πλανήτη.
Οι διαδρομές στην Τοσκάνη είναι πραγματικά μια αξέχαστη εμπειρία, που ξεκουράζει το μάτι αλλά και την ψυχή του επισκέπτη, καθώς οι επαρχιακοί δρόμοι οργώνουν το μοναδικού φυσικού κάλλους τοπίο και κάθε τόσο συναντάς ένα μεσαιωνικό χωριό, ένα μοναστήρι, ένα κάστρο ή ένα οινοποιείο. Και τι οινοποιείο…
Και κάπως έτσι ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τα κρασιά της Τοσκάνης. Η Τοσκάνη είναι ο τόπος προέλευσης του Chianti, του Brunello di Montalcino και του Vino Nobile di Montepulciano, καθώς βέβαια και του πολύ χαρακτηριστικού και παγκοσμίως δημοφιλούς dessert wine, του Vin Santo. Η περιοχή έχει 41 Denominazioni di Origine Controllata (DOC) και 11 Denominazioni di Origine Controllata e Garantita (DOCG) και οι βασικές ποικιλίες της περιοχής είναι τα τοπικά Sangiovese και Trebbiano, αν και συνυπάρχουν με πληθώρα διεθνών ποικιλιών, όπως το Cabernet Sauvignon, το Cabernet Franc, το Syrah, το Merlot, το Pinot Noir, αλλά και το Chardonnay και το Sauvignon Blanc. Η περιοχή παράγει κατά 80% κόκκινο κρασί, εξαιρετικής ποιότητας, καθώς οι στρεμματικές αποδόσεις είναι σημαντικά χαμηλότερες από άλλες περιοχές της Ιταλίας, όπως η Σικελία, και το μικροκλίμα της Τοσκάνης είναι ιδανικό, αφού διακρίνεται για υψηλά επίπεδα υγρασίας, που συνδυάζονται με σημαντική ηλιοφάνεια. Σήμερα η Τοσκάνη έχει περίπου 100 οινοποιεία, τα περισσότερα από τα οποίαι επισκέψιμα, ενώ αρκετά διαθέτουν και εξαιρετικούς ξενώνες, συχνά και με εστιατόρια επιπέδου guide Michelin. Η πλειονότητα βρίσκεται στην περιοχή του Chianti και του Montalcino και είναι κοντά μεταξύ τους.
Αντίστοιχα, η Νεμέα –σε απόσταση περίπου μιάμισης ώρας από την Αθήνα– έχει περίπου 45 οινοποιεία, τα οποία επίσης βρίσκονται κοντά μεταξύ τους και αρκετά είναι επισκέψιμα. Η βασική ερυθρή ποικιλία είναι το Αγιωργίτικο, που παίρνει το όνομά του από την παλαιότερη ονομασία της περιοχής, που ήταν Άγιος Γεώργιος. Η Νεμέα, σύμφωνα με πληθώρα αναφορών, παράγει κρασί από τα αρχαία χρόνια και ήδη τον 5ο αιώνα π.Χ. ανθούσε το εμπόριό του. Στα νεότερα χρόνια, το Αγιωργίτικο ευδοκιμεί στη Νεμέα από τον 16ο αιώνα. Σήμερα, η ζώνη ΠΟΠ Νεμέας περιλαμβάνει 16 χωριά, που όλα περιτριγυρίζονται από αμπέλια, και χωρίζεται σε 3 διαφορετικές υψομετρικές περιοχές, που προσδιορίζουν ξεχωριστές κατηγορίες Αγιωργίτικων.
Η τοπογραφία στην περιοχή της Νεμέας έχει κάτι από Τοσκάνη. Παρατηρούμε έντονο ανάγλυφο, με σημαντικές υψομετρικές διακυμάνσεις από τα 250 έως τα 850 μ., ενώ οι λόφοι διαμορφώνουν αλληλοδιαδεχόμενες πεδιάδες και κοιλάδες. Η φύση οργιάζει και εκτός από τα αμπέλια που κυριαρχούν, συναντάμε και αρκετά ελαιόδεντρα. Το μεσογειακό κλίμα της Νεμέας επίσης παρουσιάζει συγγένεια με αυτό της Τοσκάνης, αφού διακρίνεται από ηλιόλουστα καλοκαίρια και βροχερούς χειμώνες. Βέβαια, καθώς βρισκόμαστε στην Ελλάδα, δεν θα έπρεπε να παραλείψουμε να αναφερθούμε στον σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, στον οποίο δεσπόζει το ιερό του Δία, που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ.
Είναι λοιπόν η Νεμέα η Τοσκάνη της Ελλάδας; Αδιαμφισβήτητα όχι, γιατί απλούστατα ούτε η Τοσκάνη είναι η Νεμέα της Ιταλίας. Είναι δύο εξαιρετικές αμπελουργικές ζώνες, η καθεμία με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της, το εξαιρετικό μικροκλίμα της και τα ενδιαφέροντα και πολύ δημοφιλή κρασιά που παράγει. Αυτονόητα, η καθεμία είναι ενταγμένη στο περιβάλλον της χώρας της και άρα η Τοσκάνη βρίσκεται, σε επίπεδο ανάπτυξης, αξιοποίησης και παρεχόμενων υπηρεσιών, αρκετές δεκαετίες μπροστά από τη Νεμέα, η οποία όμως τα τελευταία 20 χρόνια παρουσιάζει σταθερή και σημαντική ανάπτυξη, όχι μόνο στο επίπεδο των κρασιών της, αλλά και στο επίπεδο των συμπληρωματικών υπηρεσιών και του οινοτουρισμού.
Φυσικά, υπάρχει στον ορίζοντα πεδίον δόξης λαμπρόν και προσωπικά ελπίζω ότι τα καλύτερα για τη Νεμέα όχι απλώς έρχονται, αλλά πλησιάζουν. Και με τη σκέψη αυτή γεμίζω το ποτήρι μου με ένα εξαιρετικό παλαιωμένο Αγιωργίτικο και στο μυαλό μου από το Chianti στο Κούτσι, ένα ποτήρι δρόμος.
