Το ούζο, ένα από τα πιο αγαπημένα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, κατέχει ως μέρος της γαστρονομικής μας κουλτούρας μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά των καταναλωτών.
Ιστορικά φαίνεται να εμφανίστηκε επί ελληνικού εδάφους ως εξέλιξη ενός άλλου υπέροχου αποστάγματος, του τσίπουρου, και γι’ αυτό αρχικά ονομαζόταν «ματαβρασμένη», που σημαίνει επαναποσταγμένο.
Το όνομα ούζο επικράτησε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και παρόλο που δεν σημαίνει τίποτα στα νέα ελληνικά, ετυμολογικά μπορεί να συνδεθεί με τρεις λέξεις: τη λατινική λέξη «uso», που σημαίνει για χρήση, την αρχαία ελληνική λέξη «όζω» που σημαίνει μυρίζω και την τουρκική λέξη «üzüm», που σημαίνει σταφύλι.
Η Λέσβος, μεταξύ άλλων αξιόλογων προσπαθειών στην Ελλάδα, φημίζεται για την κορυφαίας ποιότητας παραγωγή ούζου. Με τις δύο πολύτιμες και αυστηρά προστατευόμενες ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) ζώνες, το Πλωμάρι ως πρωτοστάτη και τη Μυτιλήνη να ακολουθεί ανεβαίνοντας συνεχώς, καθιέρωσε το υψηλής ποιότητας ούζο στην εγχώρια αγορά ενώ παράλληλα ήταν η πρώτη που ξεπέρασε τα τοπικά σύνορα με εξαγωγές σε διεθνείς αγορές.
Η παραγωγή
Το ούζο είναι ένα αλκοολούχο ποτό «αποσταγμένου γλυκάνισου» που παράγεται παραδοσιακά και αποκλειστικά στην Ελλάδα. Είναι ένα υψηλόβαθμο απόσταγμα με ελάχιστη περιεκτικότητα σε αλκοόλ στο 37,5% για το ούζο Μυτιλήνης και 40% για το Πλωμαρίου. Είναι άχρωμο, διαφανές και όταν αναμειχθεί με νερό ή/και πάγο γίνεται γαλακτώδες.
Οργανοληπτικά, τα χαρακτηριστικά του αποδίδονται στα αρώματα των συστατικών που χρησιμοποιούνται στη συνταγή του. Κυριότερο και προαπαιτούμενο είναι το γλυκάνισο. Η εντοπιότητα εδώ υπερτονίζεται μέσω του γλυκάνισου που καλλιεργείται στην περιοχή Λισβορίου της Λέσβου – πιο συγκεκριμένα οι αποξηραμένοι ώριμοι καρποί του φυτού γλυκάνισου (Pimpinella AnisumRhomboidal).
Το αλκοόλ που χρησιμοποιείται ως βάση για την παραγωγή ούζου είναι 100% καθαρή γεωργική αιθυλική αλκοόλη, που προέρχεται κυρίως από σταφύλια, μελάσα και περιστασιακά δημητριακά.
Το σερβίρισμα
Επιδιώκοντας το τέλειο σερβίρισμα, πρέπει κανείς να έχει κατά νου πως το ούζο έχει τη δική του εθιμοτυπία η οποία συχνά είναι και πολύ προσωπική υπόθεση.
Το ούζο απαιτεί το δικό του ποτήρι. Μια μικρότερη έκδοση του γυαλιού highball, γνωστή και ως «σωλήνας» στην ελληνική αργκό του πίνειν. Καταναλώνεται με διάφορους υποκειμενικά καθοδηγούμενους γευστικούς τρόπους, όπως σκέτο και παγωμένο ή με προσθήκη νερού ή/και πάγου.
Πέρα από απεριτίφ το ούζο είναι και εξαιρετικό στη συνδυαστική. Τα βγάζει πέρα με τεράστια γκάμα τροφών κάθε κατηγορίας (κρέατα, ψάρια, λαχανικά, όσπρια κοκ) αλλά κορυφώνει τη γευστική εμπειρία πλάι σε φρέσκο/σιτεμένο/καπνιστό ψάρι (όπως τα τοπικά κουταβέλια και παπαλίνες), θαλασσινά, πικάντικα τυριά, μαύρες ελιές, τομάτα στην εποχή της και βραστό ή πικλαριστό λάχανο.
Συναρπάζει τέλος με κολοκυθολούλουδα aka κολοκυθοκορφάδες που δεν είναι άλλα από τα παραδοσιακά άνθη του κολοκυθιού με γέμιση τυριού ή ρυζιού στο τηγάνι ή την κατσαρόλα αντίστοιχα.
Οι παραγωγοί
Στη Λέσβο δεν είναι δύσκολο να πιείς ποιοτικό και γευστικό ούζο. Η ιστορία είναι μακρά και η τοπική παραγωγή συνθέτει μια μελωδία από ποικιλομορφία και δεξιοτεχνία, παρέχοντας στους καταναλωτές την ευκαιρία να εξερευνήσουν και να εκτιμήσουν τις νότες αυτού του αγαπημένου ελληνικού αποστάγματος. Ως εκ τούτου, το νησί μπορεί να υπερηφανεύεται για μία σπουδαία γκάμα τόσο σε «Ούζο Πλωμαρίου» όσο και σε «Ούζο Μυτιλήνης» που μπορεί και καλύπτει όλα τα γούστα.
Οι περισσότεροι από τους εξέχοντες παραγωγούς στο νησί είναι οικογενειακές ποτοποιίες (συχνά και αποσταγματοποιίες) που παράγουν ούζο ήδη από τον περασμένο αιώνα.
Αυτοί είναι μερικοί από όσους ξεχωρίζουμε:
- Ποτοποιία Bαρβαγιάννη Πλωμάρι, -Λέσβος 81200 Τηλέφωνο: +302252032741 -www.barbayanni-ouzo.com
- Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου Κάμπος Πλαγιάς, -Πλωμάρι 81200 Τηλέφωνο: +30 2252031450 -www.ouzoplomari.gr
- Ούζο Veto – Ποτοποιία Σπέντζας Αρίσταρχου 1, Μυτιλήνη 81131 -Τηλέφωνο: +302251024660 -www.ouzoveto.gr
- Ποτοποιία Γιαννάτση Αλωνέλι, Πλωμάρι 81200 -Τηλέφωνο: +302252032551- www.giannatsis.gr
- EVA – Ελληνική Βιομηχανία Αποσταγμάτων Παγανή, -Μυτιλήνη 81100 Τηλέφωνο: +302251023700-www.eva-distillery.gr
- Ποτοποιία Σαμαρά Παπάδος, Γέρα 81106 -Τηλέφωνο: +3022510 83001- www.ouzosamara.gr
- Ούζο Πιτσιλαδή Πλωμάρι 81200 -Τηλέφωνο: +302252032306 Best wines, -spirits and wishes
