Εύλογα αναρωτιέται κανείς τι κοινό μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στο παγκοσμίως γνωστό Mοσχάτο σαμιώτικο κρασί και την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Η απάντηση είναι προφανής και πιστοποιείται σε ιστορικό έγγραφο που αντλήθηκε από τα «Γενικά Ιστορικά Αρχεία του Κράτους» και φυλάσσεται μεταξύ των ντοκουμενταρισμένων τεκμηρίων του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Σάμου. Πρόκειται για την καταγραφή τροφοδοσίας της Υδραϊκής Μοίρας, η οποία τελούσε υπό την οδηγία του αντιναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη και στη μεγάλη ναυμαχία της Σάμου το 1824 κατόρθωσε να νικήσει κατά κράτος τον ισχυρό οθωμανικό στόλο.
Όπως διαβάζουμε στο σχετικό έγγραφο που συντάχθηκε λίγο πριν τη ναυμαχία της Σάμου, το 1824:
«…φορτώματα κρασί μοσχάδο διεμοιράσθη εις πενήντα πλοία και εμέθεξαν την υδραϊκήν και ψαριανήν μοίραν, καθώς αναλογούσαν 5 οκάδες εις έκαστον έναν σύντροφον».
Το νησί της Σάμου, με την μακραίωνη οινοποιητική παράδοση και το αγωνιστικό φρόνημα, προσέφερε πολλά στον επαναστατικό αγώνα αλλά και τη διαμόρφωση συνθηκών ελευθερίας στην ακριτική γειτονιά του Αιγαίου που γειτνιάζει με την Τουρκία. Οι Σαμιώτες, πρόσφεραν έμψυχο δυναμικό (τους ονόμαζαν «οι παληκαράδες του Αιγαίου») αλλά και προϊόντα, καθώς τροφοδοτούσαν τα ελληνικά πλοία και τις στρατιωτικές αποστολές. Σε αποφασιστική ναυμαχία που έλαβε χώρα στην θαλάσσια περιοχή της Σάμου κατά τις αρχές Αυγούστου του 1824, ο ελληνικός επαναστατικός στόλος υπό την ηγεσία του αντιναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη, με την εμψύχωση του σαμιώτικου μοσχάτου, κατατρόπωσε τον οθωμανικό στόλο που με τρομακτικές απώλειες, υποχώρησε.
Η νίκη αυτή ήταν ουσιαστικά η πρώτη μεγάλη νικηφόρα ναυμαχία των Ελλήνων αγωνιστών και είχε σωτήρια αποτελέσματα τόσο για τη Σάμο όσο και για άλλα νησιά του Αιγαίου και τη στεριανή Ελλάδα.
Φέτος, συμπληρώνονται 200 χρόνια από αυτήν την ιστορική ναυμαχία στα στενά της Σάμου. Παράλληλα, συμπληρώνονται και 90 χρόνια από την Ίδρυση του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Σάμου (1934), του κομβικού οινοπαραγωγικού και οικονομικού παράγοντα του νησιού. Αυτός ο διπλός ιστορικός εορτασμός, φαίνεται πως έχει έναν βασικό συμβολισμό: Απεικονίζει το μέγιστο ρόλο του σαμιώτικου κρασιού στη ζωή των Σαμίων διαχρονικά αλλά και της πατρίδας μας, ιστορικά, κοινωνικά, οικονομικά.
