Chardonnay: Η λευκή ποικιλία με χίλια πρόσωπα

Υπάρχουν ποικιλίες που χρειάζονται επεξήγηση και άλλες που αρκεί να ψιθυρίσεις το όνομά τους για να ξεκινήσει η αφήγηση. Το Chardonnay, ο αδιαμφισβήτητος σταρ των λευκών σταφυλιών, ανήκει σίγουρα στη δεύτερη κατηγορία.

Κάθε χρόνο, η τελευταία Πέμπτη του Μαΐου (φέτος: 22 Μαΐου) γιορτάζεται ως Chardonnay Day, δίνοντας αφορμή σε οινόφιλους, παραγωγούς και sommeliers να σηκώσουν το ποτήρι ψηλά. Όχι απλώς για την πολυπλοκότητα ή τη φήμη της ποικιλίας, αλλά κυρίως για την ευελιξία και την πολυπροσωπία της.

Η ιστορία του Chardonnay ξεκινά από τη Βουργουνδία, και συγκεκριμένα από το νότιο τμήμα της, την περιοχή του Mâconnais. Εκεί το σταφύλι άρχισε να αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του. Στη συνέχεια, όμως, απογειώθηκε.

Σήμερα καλλιεργείται σε περισσότερες από 40 χώρες, αποτελώντας τη δεύτερη πιο φυτεμένη λευκή ποικιλία στον πλανήτη. Είτε μιλάμε για τα τραγανά Chablis είτε για τα τροπικά Καλιφορνέζικα blockbusters, το Chardonnay δεν μένει ποτέ το ίδιο. Αλλά παραμένει πάντα αναγνωρίσιμο.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο με το Chardonnay είναι ότι δεν έχει έναν και μοναδικό γευστικό χαρακτήρα. Όπως ένας καλός ηθοποιός, προσαρμόζεται στο σκηνικό του terroir και στον σκηνοθέτη-οινοποιό.

Σε ψυχρά κλίματα δίνει ντελικάτα κρασιά με νότες πράσινου μήλου και λεμονιού. Σε ήπια, προσθέτει βερίκοκα και πυρηνόκαρπα. Ενώ σε ζεστά μέρη μεταμορφώνεται, αποκαλύπτοντας αρώματα ώριμου mango, μπανάνας και βανίλιας. Αν δε, μπει σε βαρέλι, εμφανίζει αρώματα φρυγανιάς, ξηρών καρπών και βουτύρου.

Στην οινοποίηση, είναι μια λευκή ποικιλία που –σε αντίθεση με άλλες– δεν ντρέπεται να αλλάξει. Ίσως γι’ αυτό την αγαπούν τόσο πολύ οι οινοποιοί. Με batonnage (ανάδευση οινολασπών) γίνεται πιο γεμάτη και κρεμώδης, ενώ με μηλογαλακτική ζύμωση μαλακώνει και αποκτά νότες βουτύρου ή φρέσκου brioche. Από ευκολόπιοτα, καθημερινά λευκά μέχρι σύνθετα κρασιά μακράς παλαίωσης – και από κάτω των 10€ μέχρι τετραψήφιες τιμές – η ποικιλία τα πάει περίφημα.

Η συμβολή του Chardonnay στην παγκόσμια οινοποιία δεν σταματά στα λευκά κρασιά. Είναι η ψυχή πίσω από πολλές κορυφαίες σαμπάνιες του κόσμου. Στην Καμπανία, όταν δείτε τη λέξη Blanc de Blancs, να ξέρετε πως μιλάμε για 100% Chardonnay. Και δεν είναι μόνο η Γαλλία: η Αγγλία, η Χιλή και η Ιταλία έχουν επίσης ποντάρει σε αφρώδη βασισμένα στο Chardonnay, με κομψότητα, καθαρότητα και οξύτητα που εντυπωσιάζουν.

Στην ήρεμη εκδοχή του, η Βουργουνδία και η Καλιφόρνια θεωρούνται ιεροί τόποι. Όμως, υπάρχουν και μικρά αριστουργήματα από λιγότερο προβεβλημένες προελεύσεις όπως:

• Willamette Valley (Όρεγκον): προφίλ κοντά σε Chablis και Meursault
• Marlborough (Νέα Ζηλανδία): εξωτικά, φινετσάτα, με τραγανή οξύτητα
• Casablanca (Χιλή): φρούτο, ένταση και έντονη προσωπικότητα
• Yarra Valley, Adelaide Hills, Margaret River (Αυστραλία): εσπεριδοειδή, ορυκτότητα και πλούσια υφή

Το Chardonnay φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει από τον ελληνικό αμπελώνα. Από τη Θράκη μέχρι την Πελοπόννησο και από τις ορεινές περιοχές της Μακεδονίας ως τις ακτές της Στερεάς Ελλάδας, το σταφύλι αυτό χαρίζει ελκυστικά, γευστικά κρασιά. Σε ψυχρά υψόμετρα δίνει τραγανή οξύτητα και πράσινο φρούτο, ενώ σε θερμότερα κλίματα – ώριμο, εξωτικό φρούτο και πλούσια δομή.

Η πλειονότητα των Ελλήνων παραγωγών αξιοποιεί το βαρέλι στο τελικό αποτέλεσμα, ωστόσο δεν λείπουν και εκείνοι που επιλέγουν μια πιο λιτή, «φρουτώδη» προσέγγιση.

Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε πως το Chardonnay είναι η λευκή ποικιλία που μπορεί να συνοδεύσει τα πάντα – από στρείδια μέχρι ψητό κοτόπουλο με κρέμα. Και είτε το απολαμβάνει κανείς σε ένα μπιστρό στο Παρίσι, είτε σε ταβερνάκι στις Σποράδες ή σε rooftop κάποιας μεγαλούπολης, είναι πάντα ικανό να καταπλήξει. Ξανά.