ΘΡΑΚΗ

«Κι ύστερα δώδεκα διαλέγοντας, τους πιο αντρειανούς συντρόφους κινούσα, ασκί κρατώντας γίδινο, κρασί γεμάτο μαύρο, γλυκόπιοτο, μου το ’χε ο Μάρωνας, του Ευάνθη ο γιος, χαρίσει, του Φοίβου ο λειτουργός στην Ίσμαρο που ζούσε […] λαγήνες δώδεκα μου γέμισε κρασί γλυκό κι άκρατο, που να το πίνουν μόνο αθάνατοι […]».

— Ομήρου «Οδύσσεια»

Τόπος με ρίζες στην αμπελοκαλλιέργεια που φθάνουν μέχρι την αρχαιότητα, η απομακρυσμένη Θράκη μετράει μόλις τρεις δεκαετίες σύγχρονης οινικής ιστορίας. Οι φιλότιμες προσπάθειες μιας μικρής, αλλά δυναμικής ομάδας οινοποιών έχουν καταφέρει να βάλουν στον χάρτη αυτή την περιοχή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, εδαφολογικά και κλιματικά, η οποία δίνει κρασιά που αξίζει κανείς να «εξερευνήσει». Η άφιξη του Τσάνταλη στην περιοχή της Μαρώνειας τη δεκαετία του ’90, με την ανάπτυξη ενός αμπελώνα που έως και σήμερα αποτελεί το καμάρι της εταιρείας, έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία μικρών οινοποιείων που διεκδικούν με αξιώσεις μερίδιο στην εγχώρια αλλά και στις αγορές του εξωτερικού. Η γη των Κικόνων, που εκτείνεται ανάμεσα στον ποταμό Έβρο και στη λίμνη Βιστωνίδα, χάρισε στον Οδυσσέα τον Μάρωνα οίνο, με τον οποίο μέθυσε τον Κύκλωπα Πολύφημο, ενώ το περίφημο γλυκό κρασί της Θάσου θεωρείται ο πρώτος ΠΟΠ οίνος στην ιστορία του κρασιού. Στα αρχαία Άβδηρα οι κάτοικοι τιμούσαν τον θεό Διόνυσο και στις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι Θρακιώτες πολεμιστές της πρώτης γραμμής λέγεται ότι είχαν πάντα μαζί τους το δικό τους κρασί. Τη Βυζαντινή περίοδο φαίνεται ότι παραγόταν στην περιοχή ο Ξανθός Οίνος των Βασιλέων, ένας γλυκός οίνος από λευκά σταφύλια, ενώ από την περιοχή της Θράκης πέρασαν σε νεότερους χρόνους και οι Γάλλοι, όταν εξαιτίας της φυλλοξήρας αναζητούσαν αμπελοτόπια ανατολικά και καλλιέργησαν στην περιοχή του Σουφλίου την ποικιλία Cinsault.

Στα προϊστορικά χρόνια, οι εκρήξεις υπόγειων ηφαιστείων δημιούργησαν στην περιοχή των Αβδήρων ένα ιδιαίτερο υπέδαφος, με έντονη την παρουσία του ψαμμίτη, πετρώματος που παίζει καθοριστικό ρόλο στο ιδιαίτερο Ασύρτικο, που πολλοί από τους νέους οινοποιούς της περιοχής αγαπούν να καλλιεργούν. Οδηγώντας από την Αλεξανδρούπολη προς τον πρώτο σταθμό της επίσκεψής μας στη Θράκη και με συνοδεία τον ενθουσιασμό μας για το πρώτο μας ταξίδι μετά από δύο χρόνια περιορισμών, ήμασταν έτοιμες να δούμε καινούργια πράγματα, να δοκιμάσουμε νέα κρασιά και να γευτούμε νέες γεύσεις από την πλούσια τοπική κουζίνα του νομού. Μας υποδέχθηκαν άνθρωποι ζεστοί, που μας εντυπωσίασαν με το πάθος τους και την αγάπη για τον τόπο τους και μας συγκίνησαν με τη φιλοξενία τους.

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΤΣΑΝΤΑΛΗ

Ο αμπελώνας της Μαρώνειας αποτελεί το καμάρι της οινοποιίας Τσάνταλη. Ο ιδρυτής της εταιρείας, Ευάγγελος Τσάνταλης, έφτασε εδώ τη δεκαετία του ’90. Ο αμπελώνας ξεκίνησε το 1994 και ήταν ο τελευταίος που δημιούργησε ο Ευάγγελος Τσάνταλης. Είναι ένας αμφιθεατρικός αμπελώνας που θυμίζει μπαλκόνι στο Αιγαίο. Αποτελείται από 520 στρέμματα, στα οποία καλλιεργούνται –εκτός από την πιο γνωστή τοπική ερυθρή ποικιλία Μαυρούδι– Λημνιό, Syrah και Μerlot από ερυθρές και Ροδίτης, Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Chardonnay και Sauvignon Βlanc από λευκές. «Η τοποθεσία είναι εκπληκτική», μας εξηγεί ο υπεύθυνος του αμπελώνα, Σοφρώνης Παπούης. «Οι χειμώνες είναι σχετικά ήπιοι και τα καλοκαίρια δροσερά, χάρη στον βορειοδυτικό άνεμο, τον Σαμοθρακιώτη, όπως ονομάζεται στην περιοχή, ο οποίος δεν επιτρέπει να αναπτυχθούν υψηλές θερμοκρασίες. Το υψόμετρο είναι γύρω στα 150-170 μέτρα από τη θάλασσα. Εδώ βρίσκεται και το κτίριο του οινοποιείου, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί, αλλά τώρα στο πλάνο της εταιρείας είναι να ξαναχρησιμοποιηθεί και να γίνει και επισκέψιμο. Τα κρασιά της σειράς ΚΑΝΕΝΑΣ προέρχονται όλα από τον αμπελώνα της Μαρώνειας. Πηγή έμπνευσης της ετικέτας, φυσικά, υπήρξε η ομηρική συνάντηση του Οδυσσέα με τον Κύκλωπα Πολύφημο, η σπηλιά του οποίου –κατά την τοπική λαϊκή παράδοση– βρίσκεται στη Μαρώνεια. Η σειρά ΚΑΝΕΝΑΣ, ένα λευκό blend Chardonnay με Μοσχάτο Αλεξανδρείας, ένα ροζέ από Μαυρούδι και Syrah και ένα ερυθρό από το ίδιο blend, αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς ετικέτες της εταιρείας Τσάνταλη. Ατενίζοντας τη θέα από τον λόφο, το μάτι πιάνει στο βάθος του αμπελώνα σκιές που κινούνται μέσα στα αμπέλια. «Είναι οι γυναίκες από τα Πομακοχώρια που δουλεύουν στα αμπέλια», μας εξηγεί ο κ. Παπούης. «Είναι πραγματικά καταπληκτικές, ειδικά στα κλαδέματα είναι καλύτερες από τους άνδρες», μας λέει γελώντας, για να σημειώσει με στενοχώρια ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν βρίσκουν «χέρια» να δουλέψουν. «Δυστυχώς, οι Έλληνες πια δεν έρχονται να δουλέψουν στο αμπέλι ούτε για έναν μήνα».

ΚΤΗΜΑ ΚΙΚΟΝΕΣ

Xαμογελαστή και κομψή, η Μελίνα Τάσσου μάς περίμενε στην είσοδο του οινοποιείου της, που παλιά ήταν ξηραντήριο μέντας. Η νέα και δυναμική αυτή γυναίκα, χωρίς υπερβολή, έχει αλλάξει το οινικό τοπίο στην περιοχή με ποιοτική δουλειά και εργατικότητα, δημιουργώντας ένα μπουτίκ οινοποιείο που παράγει 40.000 φιάλες ετησίως και 7 διαφορετικές ετικέτες. Ο Όμηρος αναφέρει τους Κίκονες ως θρακικό φύλο που κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. κατοικούσε στην περιοχή ανάμεσα στη λίμνη Βιστωνίδα και στις εκβολές του ποταμού Έβρου. Φημίζονταν ως άριστοι ιππείς και ήταν οι πιο πολιτισμένοι απ’ όλους τους Θράκες. Στην «Ιλιάδα» οι Κίκονες μνημονεύονται ως σύμμαχοι των Τρώων που προμήθευαν με οίνο τους πολεμιστές του Τρωικού Πολέμου, οι οποίοι έπιναν κρασί με νερό πάντα πριν από τη μάχη.

Οι Κίκονες της Μελίνας Τάσσου ταξιδεύουν στην Ελβετία, στο Λονδίνο, στην Αμερική αλλά και στο Ντουμπάι, όπου μάλιστα έχουν φανατικούς θαυμαστές, ανάμεσα στους οποίους και ένας σεΐχης. Οινολόγος με σπουδές στο Bordeaux της Γαλλίας, η Μελίνα έχει πολύτιμους συναγωνιστές, όπως τον αδελφό της Βασίλη, γεωπόνο, που έχει αναλάβει την καλλιέργεια των 100 στρεμμάτων ιδιόκτητων αμπελώνων βιολογικής καλλιέργειας που βρίσκονται φυτεμένοι στην όμορφη Μαρώνεια της Ροδόπης, ενώ είναι και ο εμπορικός διευθυντής του οινοποιείου. Την ομάδα συμπληρώνουν ο Λευτέρης Γιαννουλίδης, υπεύθυνος παραγωγής, και ο Φίλιππος Παπαδάκης, σύμβουλος οίνου, αλλά και μια πολύτιμη ομάδα γυναικών με καταγωγή από την Τουρκία που ζουν στην περιοχή και εργάζονται στη διαλογή. Η Μελίνα αγαπά τη βουργουνδέζικη προσέγγιση στο κρασί, αλλά παραδέχεται ότι η θητεία της στην Αυστραλία άλλαξε τον τρόπο που έβλεπε μέχρι τότε τα πράγματα. Οι τεχνικές μάλιστα που διδάχθηκε εκεί ταίριαξαν απόλυτα με την περιοχή. «Vertical Suit Position λέγεται (VSP τα αρχικά) και το αμπέλι βρίσκεται στο 1,10 μ. ύψος από τη γη. Η λογική είναι ότι είσαι σε μια ζεστή περιοχή, τα σταφύλια σου πρέπει να μεγαλώσουν μακριά από τη γη, για να μπορούν να αερίζονται και να κρατήσεις ψηλά τη φυσική οξύτητα, την οποία χάνεις αν είσαι κοντά στη γη, που θερμαίνει το σταφύλι. Επίσης, με τον τρόπο που κλαδεύονται τα αμπέλια δημιουργείται μια φυσική σκιά από το ίδιο το φύλλωμά τους και γλιτώνουμε τα εγκαύματα», μας λέει η Μελίνα Τάσσου. Tα κρασιά της Μελίνας Τάσσου μάς ζεσταίνουν την ηλιόλουστη αλλά κρύα μέρα που επισκεφτήκαμε το Κτήμα, με το θερμόμετρο να δείχνει 3 βαθμούς και τα αμπέλια γύρω μας να «ξεκουράζονται».

ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ

• ΚΙΚΟΝΕΣ ΜΑΡΩΝ 2018 Μια Mαλαγουζιά που φέρει το όνομα του βασιλιά Μάρωνα και ξεχειλίζει από αρώματα λευκών λουλουδιών, μήλου, ανανά και ροδάκινου. Φρέσκια και ισορροπημένη, ταιριάζει εξαιρετικά με ψάρια και θαλασσινά.

•  ΚΙΚΟΝΕΣ CHARDONNAY 2019 Η Μελίνα Τάσσου είναι γνωστή για το Chardonnay της,με bâtonnage πολλών μηνών σε δεξαμενή και βαρέλι. Φρέσκο, καθαρό και ισορροπημένο, συνδυάζει αρώματα φρούτων όπως ανανά και ροδά- κινο με αρώματα βανίλιας και τοστ. Ιδανικά συνοδεύει ψαρικά αλλά και πουλερικά.

•  ΚΙΚΟΝΕΣ ΜΑΡΩΝ ΕΡΥΘΡΟ 2014 Η αγαπημένη ιταλική ποικιλία δείχνει να αγαπά πολύ τη Μαρώνεια και δίνει ένα πλούσιο κρασί με αρώματα από ώριμο δαμά- σκηνο, μαυροκέρασο, βιολέτα και βαρέλι στο βάθος. Οι τανίνες είναι αρκετά έντονες.

•  ΚΙΚΟΝΕΣ ΙΠΠΕΑΣ 2017 Κλασικό Bordeaux blend με Cabernet Merlot 60-40, χωριστά παντού μέχρι και την τελευταία μέρα. Η Mελίνα λέει ότι με αυτό το κρασί ανοίγουν τις αγορές του εξωτερικού. Ακολλάριστος και αφιλτράριστος, ο Ιππέας έχει πολύ έντονα αρώματα από κόκκινα φρούτα και μαλακές τανίνες.

•  ΚΙΚΟΝΕΣ SYRAH του 2017 Εντονότατο, γεμάτο και δυνατό κρασί. Μαλακές τανίνες και αρώματα από καφέ, κακάο, γλυκόριζα, μαύρα κεράσια, όλα σε σωστές αναλογίες. Ένα κρασί που συνδυάζεται τέλεια με αρνί και φιλέτο.

ΑΝΑΤΟLIKOS VINEYARDS

Οδηγώντας δυτικά φτάνουμε λίγα χιλιόμετρα έξω από την Ξάνθη. Το GPS μάς δείχνει ότι έχουμε φτάσει στον προορισμό μας, όμως η ταμπέλα «Εστιατόριο ο Βόσπορος» μας μπερδεύει πραγματικά. Μπροστά μας, κάποιες δεξαμενές στην αυλή του κτιρίου μαρτυρούν ότι βρισκόμαστε κάπου κοντά στο Οινοποιείο Ανατολικός που αναζητούμε, αλλά δεν είμαστε και σίγουρες. Το γελαστό πρόσωπο του Μάριου Νικολαΐδη, ο οποίος μας έχει εντοπίσει στο μεταξύ και μας υποδέχεται στην πόρτα, μας διαβεβαιώνει ότι έχουμε έρθει στο σωστό μέρος. Δεξαμενές και αμφορείς καλύπτουν το πλακόστρωτο της αυλής του οινοποιείου, που, ναι, μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν εστιατόριο, και μάλιστα ένα από τα πιο φημισμένα της περιοχής. Ζαχαροπλάστης στο επάγγελμα, ο Μάριος Νικολαΐδης μαζί με τον αδελφό του Σάκη, αφού ολοκλήρωσαν έναν επιτυχημένο κύκλο στον χώρο της γαστρονομίας, πέρασαν στο κρασί. «Το κρασί ήταν η τρέλα μου», μας λέει. «Πήγαινα σε όλες τις εκθέσεις, δοκίμαζα σε όλα τα καλά εστιατόρια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, και ένα βράδυ σε ένα τραπέζι με φίλους είπαμε γιατί ο τόπος μας να μην έχει ένα καλό κρασί, να το κάνουμε εμείς». Κάπως έτσι ξεκίνησε το Anatolikos Winery, το οποίο διαθέτει σήμερα ιδιόκτητο αμπελώνα στην περιοχή των Αβδήρων, όπου καλλιεργούνται οι ποικιλίες Μαυρούδι, Λημνιό, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο, Cabernet Sauvignon και Μerlot. «Μαυρούδι δεν υπήρχε πουθενά στα φυτώρια, κάναμε επιλογή κλώνου κρυφά από τα αμπελοτόπια που δόθηκαν ως κλήροι στους πρόσφυγες», λέει ο Μάριος Νικολαΐδης. Η μεγάλη του αδυναμία είναι το Ασύρτικο, που, όπως μας εξηγεί, είναι πολύ κοντά σε αυτό της Σαντορίνης, εξαιτίας του ορυκτού υπεδάφους της περιοχής, το οποίο προέκυψε από εκρήξεις ηφαιστείων. Ο ψαμμίτης είναι το κύριο πέτρωμα, το οποίο μάλιστα έχει χρησιμοποιηθεί και στα σπίτια της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης.

Η δίψα του κ. Νικολαΐδη για μάθηση τον οδήγησε στη μελέτη των τρόπων οινοποίησης στην αρχαιότητα και στους πήλινους αμφορείς, οι οποίοι αποτελούν σήμα κατατεθέν του συγκεκριμένου οινοποιείου. Μέσα σε αυτούς οινοποιείται το Οrange Ασύρτικο με Μαλαγουζιά, το οποίο είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε αργότερα, κατά τη διάρκεια του δείπνου σε ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης. Ένα κρασί εξαιρετικά πολύπλοκο, το οποίο ζυμώνεται και παραμένει στους αμφορείς για εννέα μήνες. Στους αμφορείς οινοποιούνται ακόμη το Natural Red, ένα blend Mαυρούδι με Λημνιό, και ο Pollios, ένα γλυκό κρασί που παραμένει τέσσερα χρόνια στον αμφορέα και μετά περνά από βαρέλι. Ο Ανατολικός Αμπελώνας παίρνει το όνομά του από τον ανατολικό άνεμο που φυσά πάντα στην περιοχή.

ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ 

• NATURAL ORANGE 2018 Ένα πολύ ιδιαίτερο κρασί, το οποίο εξέπληξε την ελληνική αγορά αποσπώντας διθυραμβικά σχόλια. Εξαιρετικής πολυπλοκότητας, ζυμώθηκε με φυσικές ζύμες και στη συνέχεια παρέμεινε για 270 ημέρες σε πήλινο αμφορέα. Το χρώμα του, ανοιχτό κεχριμπαρί με πορτοκαλί ανταύγειες, με κυρίαρχα αρώματα από μαρμελαδένιο φρούτο, βερίκοκο και πορτοκάλι, αλλά και brioche και γλυκά μπαχάρια. Ήταν ο τέλειος συνδυασμός με το τοπικό πιάτο παστουρμά της θάλασσας, έναν παστό μπακαλιάρο με τα μπαχαρικά που χρησιμοποιούνται στον παστουρμά.
• NATURAL RED 2017 Η άλλη μεγάλη έκπληξη του Anatolikos, ένα χαρμάνι από Μαυρούδι και Λημνιό, το οποίο επίσης ζυμώνεται εξ ολοκλήρου στον πήλινο αμφορέα με άγριες γηγενείς ζύμες. Κοφτερή οξύτητα και έντονες τανίνες και μια απίστευτη συμπύκνωση στο στόμα, ένα κρασί που συνόδευσε τέλεια τα πιάτα που ακολούθησαν στο γεύμα μας, όπως το χουνκιάρ μπεγεντί (κρέας με πουρέ μελιτζάνας).
• Μαλαγουζιά 2021 από τη δεξαμενή, λίγο πριν από την εμφιάλωσή της Βαρέλι Ασύρτικο 2021, το οποίο ήταν ακόμη πολύ νεαρό, με δυσκολία ξεχώριζε κανείς τον χαρακτήρα του, όμως η ορυκτότητα στο στόμα ήταν ήδη αρκετά ευδιάκριτη.
• Mαυρούδι FINE, επίσης από τη δεξαμενή, στο οποίο διαπιστώσαμε την έντονη τανικότητα της ποικιλίας.

ΚΤΗΜΑ ΒΟΥΡΒΟΥΚΕΛΗ

Η επίσκεψή μας στο Κτήμα Βουρβουκέλη ήταν μια  ευχάριστη έκπληξη. Αφενός λόγω της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας κουβέντας που είχαμε με τον Γιώργο Βουρβουκέλη –με έντονες αναφορές στο ιστορικό κομμάτι της περιοχής αλλά και στην ιστορία του Κτήματος– και αφετέρου λόγω των κρασιών που δοκιμάσαμε. Η αμπελουργία του τόπου, με έντονη κατά την αρχαιότητα παράδοση στον οίνο, τόσο με τον ομηρικό άκρατο όσο και με τους φημισμένους ισμαρικό και μαρώνειο, διεκόπη βίαια κατά την τουρκοκρατία – καθότι θεωρείται αμάρτημα για τους μουσουλμάνους η οινοποσία. Η φυλλοξήρα ήρθε να δώσει άλλο ένα χτύπημα στους κατοίκους που ασχολούνταν με το αμπέλι, με αποτέλεσμα να στραφούν στην προσοδοφόρα καπνοκαλλιέργεια και πολύ αργότερα, τη δεκαετία του ’90, να επιστρέψουν και πάλι στο κρασί. Εκεί ξεκινά και η ιστορία του Κτήματος με τον Νίκο και τη Φλώρα Βουρβουκέλη, το 1999, στην περιοχή των Αβδήρων του νομού Ξάνθης. Ο Νίκος Βουρβουκέλης, γιατρός στο επάγγελμα, μεγάλωσε στο αμπέλι και, με όραμα την αναβίωση του φημισμένου αμπελώνα των Αβδήρων, φύτεψε στους εύφορους λόφους της περιοχής 20 στρέμματα με γηγενείς και διεθνείς οινοποιήσιμες ποικιλίες. Σήμερα, οι δύο από τους τρεις γιους του έχουν πάρει τη σκυτάλη προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ ο τρίτος έχει ακολουθήσει τον δρόμο της ιατρικής. Ο Γιώργος Βουρβουκέλης, γεωπόνος, ασχολείται με το παραγωγικό κομμάτι και ο αδελφός του Οδυσσέας, με σπουδές στο μάρκετινγκ, έχει αναλάβει το εμπορικό.

«Η φιλοσοφία του οινοποιείου ήταν να μπορέσουμε να αναδείξουμε κατά βάση τις ελληνικές και τις θρακικές ποικιλίες», μας λέει ο Γιώργος Βουρβουκέλης. «Οπότε φανταστείτε, ψάχναμε να βρούμε σ’ όλη τη Θράκη ποικιλίες και από Θρακιώτες, ακόμα και σ’ όλη την Ελλάδα. Στη συνέχεια μπήκαμε και στις διεθνείς, όπου είδαμε ότι κάποιες από αυτές έχουν προσαρμοστεί τέλεια στην περιοχή». Το Κτήμα διαχειρίζεται περίπου 140 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων και συνεργάζεται με περίπου άλλους τόσους από την περιοχή, ενώ διαχειρίζονται περίπου 150 τόνους τον χρόνο, που φτάνουν κοντά στις 120 χιλιάδες φιάλες. Οι εξαγωγές τους αγγίζουν το 50%. «Στην αγορά των ΗΠΑ ο κόσμος διψάει για κάτι νέο, για κάτι που έχει να κάνει με την αρχαία Ελλάδα κατ’ αρχάς. Δηλαδή, όταν μιλάς για την ιστορία του Λημνιού, όλοι μένουν έκθαμβοι, καταλαβαίνουν την αξία που έχει ο ελληνικός πολιτισμός, αλλά και κάτι το οποίο φαίνεται και στο ποτήρι ακόμα ότι είναι ιδιαίτερο. Το Μαυρούδι έχει μεγάλη πέραση, έχω λάβει διθυραμβικά σχόλια».

ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ

• ΑΒΔΗΡΟΣ ΛΕΥΚΟΣ 2021 Η πρώτη ετικέτα του Κτήματος φέρει το όνομα του φίλου του Ηρακλή, ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη με τα άγρια άλογα του βασιλιά των Θρακών Διομήδη. Chardonnay και Παμίτης είναι οι ποικιλίες του, με ξεχωριστή οινοποίηση και μπλεντάρισμα στο τέλος. Κρασί δεξαμενής που παραμένει σε οινολάσπες, πολύ δροσερό, με έντονη οξύτητα και αρώματα από άνθη λεμονιάς και εξωτικά φρούτα.
• ΑΣΥΡΤΙΚΟ 2020 Πολύ ιδιαίτερο Ασύρτικο, με όλα τα χαρακτηριστικά του εδάφους της περιοχής. Αρώματα από λεμονόχορτο, λευκά άνθη και εσπεριδοειδή και νύξεις τροπικών φρούτων. Έξι μήνες στη δεξαμενή με οινολάσπες και καθόλου βαρέλι, δίνει ωστόσο μια καπνιστή οξύτητα και αρκετά έντονη μεταλλικότητα.
• ΛΗΜΝΙΟ 2017 Η αρχαιότερη ελληνική ποικιλία, το Λημνιό, ένα κρασί με απαλά αρώματα κόκκινων φρούτων, με φόντο αρώματα από δρυ –έχει μείνει έναν χρόνο σε βαρέλι, που δεν του φαίνεται καθόλου–, μαύρο κεράσι, ρόδι, νότες πιπεριού, κάρι, καθώς και μαύρη σοκολάτα.
• ΜΑΥΡΟΥΔΙ 2017 100% Μαυρούδι, που συγκαταλέγεται στις αρχαιότερες ελληνικές ποικιλίες. Ιδιαίτερο κρασί, με έντονες ακόμα τανίνες, παρά τη χρονιά του. Απαλά αρώματα κόκκινων φρούτων και νότες από βανίλιας, μπαχάρι και λευκό πιπέρι.
• ΛΑΓΑΡΑ ΛΕΥΚΟΣ 2020 Στο κρασί αυτό δόθηκε το όνομα «Λαγάρα», που στην τοπική διάλεκτο των Αβδήρων σημαίνει το καθαρό, αμόλυντο νερό. Sauvignon Blanc και Ζουμιάτης που ωριμάζει σε δρύινα βαρέλια με οινολάσπες για περίπου έξι μήνες. Λευκά φρούτα, όπως μήλο και αχλάδι, σε συνδυασμό με λουλουδάτο χαρακτήρα. Η οξύτητά του από το Sauvignon δίνει οξύτητα. Παραπέμπει πολύ σε γαλλικό κρασί.
• ΛΑΓΑΡΑ ΕΡΥΘΡΟΣ Είναι ένα μείγμα από 50% Merlot, 30% Syrah και 20% Παμίδι που ωριμάζει για 18 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Πολυβραβευμένο κρασί, με έντονη οξύτητα και καλή ενσωμάτωση βαρελιού. Κόκκινα φρούτα και πολύ πολύ γεμάτη γεύση.

ΚΤΗΜΑ ΣΓΟΥΡΙΔΗ

Μια γεώτρηση στην καρδιά του αμπελώνα, που στέλνει νερό σε 4,5 χιλιόμετρα, αποτελεί το καμάρι του Παναγιώτη Σγουρίδη ο οποίος μας υποδέχθηκε στον αμπελώνα της περιοχής Μάνδρα, καταφθάνοντας πάνω σε ένα ηλεκτρικό τρακτέρ. «Στόχος μας είναι το μηδενικό αποτύπωμα», μας εξηγεί ο κ. Σγουρίδης στη σύντομη ξενάγηση που μας κάνει στον αμπελώνα. Το οινοποιείο βρίσκεται υπό κατασκευή, με σχεδιασμό να έχει ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο, και έτσι τα κρασιά του κτήματος οινοποιούνται προς το παρόν στον Ανατολικό. Eλληνικές και ξένες ποικιλίες, με κυρίαρχες το Ασύρτικο, το Μαυρούδι, το Λημνιό και το Παμίδι, καθώς και το Uni Blanc, το Syrah και το Cabernet, συμμετέχουν στα blends που παράγονται, ενώ οι μονοποικιλιακές ετικέτες προέρχονται αποκλειστικά από ελληνικές ποικιλίες. Δυστυχώς, η πίεση χρόνου δεν μας επέτρεψε να δοκιμάσουμε τις ετικέτες του Κτήματος, στις οποίες συγκαταλέγονται ο Ερυθρός Πολεμιστής –ένα blend από Μαυρούδι, Λημνιό και Cabernet Sauvignon, το οποίο εμπνέεται από την παράδοση του Θρακιώτη πολεμιστή– και οι σειρές Sigma και Μανδρινός, μια μονοποικιλιακή σειρά που αποτελείται μόνο από τις ελληνικές ποικιλίες του αμπελώνα. 

Η ΘΡΑΚΗ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ 

ΡΟΔΟΠΗ

Η περιοχή της Μαρώνειας αποτελεί το κέντρο της αμπελοκαλλιέργειας στη Ροδόπη.

• ΚΛΙΜΑ

Ήπιοι χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια, χάρη στην επίδραση της οροσειράς της Ροδόπης από τον βορρά και της θάλασσας από τον νότο.

• ΕΔΑΦΗ

Αργιλοπηλώδη με κόκκινη απόχρωση, λόγω περιεκτικότητας σε σίδηρο. Καλή αποστράγγιση χάρη στην ύπαρξη τσακμακόπετρας, σχιστόλιθου και χαλαζία. Οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται σε ήπιους λοφίσκους, με πολύ χαμηλό υψόμετρο από την επιφάνεια της θάλασσας.

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

• EΡΥΘΡΕΣ

Λημνιό. Ποικιλία που έχει μεταναστεύσει από τη Λήμνο και θεωρείται μία από τις αρχαιότερες της Ευρώπης. Δίνει κρασιά με σχετικά ελαφρύ χρώμα και ήπιες τανίνες. Αρωματικός χαρακτήρας κόκκινου φρούτου, βύσσινου, μεσογειακών βοτάνων. Επιδέχεται ωρίμανση σε δρύινα βαρέλια. Μαυρούδι, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Mourvèdre, Grenache Rouge, Sangiovese.

• ΛΕΥΚΕΣ

Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc, Chardonnay.

ΞΑΝΘΗ

Τα Άβδηρα αποτελούν το κέντρο της αμπελοκαλλιέργειας στην Ξάνθη. Βρίσκονται ανάμεσα στον ποταμό Νέστο και στη λίμνη Βιστωνίδα.

• ΚΛΙΜΑ

Η γειτνίαση με τη θάλασσα περιορίζει τις χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι οι θαλάσσιες αύρες μετριάζουν τη ζέστη.

• ΕΔΑΦΗ

Η αμπελουργική ζώνη χωρίζεται ανεπίσημα σε τρεις περιοχές:

ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΧΟΙΡΟΔΑΣΟΥΣ

Χαρακτηρίζεται από χαμηλούς λόφους. Τα εδάφη είναι αργιλοπηλώδη και αργιλοαμμώδη, με βασικό υπόστρωμα τον ψαμμίτη.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΓΓΑΝΩΝ

Οι λόφοι σβήνουν σταδιακά και οι αμπελώνες βρίσκονται στο επίπεδο της θάλασσας. Πρώιμες ποικιλίες, όπως τo Sauvignon Blanc, το Chardonnay ή το Μοσχάτο, ταιριάζουν εξαιρετικά στην περιοχή.

Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑ

Η απόσταση από τη θάλασσα είναι μικρότερη από 5 χιλιόμετρα. Τα εδάφη είναι αργιλοπηλώδη, με μεγάλα ποσοστά πέτρας. Οι γεωτρήσεις είναι απαραίτητες για να αποφευχθεί το έντονο υδάτινο στρες. Η περιοχή φημίζεται για το Μαυρούδι. 

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ

• EΡΥΘΡΕΣ Μαυρούδι. Το Μαυρούδι Θράκης καλλιεργείται από τον 15ο αιώνα όχι μόνο στη Θράκη, αλλά και στη Βουλγαρία και την Τουρκία. Θεωρείται ότι δεν έχει σχέση με το Μαυρούδι Πελοποννήσου ή άλλες ποικιλίες με την ίδια ονομασία από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Τα κρασιά από Μαυρούδι έχουν μέτριο χρώμα και έντονες τανίνες. Χαρακτηριστικά αρώματα από κόκκινα φρούτα, μαύρο κεράσι, με κάποιες ζωικές νότες. Παμίδι. Αρχαία θρακιώτικη ποικιλία που είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Έχει μέτρια έως υψηλή οξύτητα και λόγω χαμηλής χρωματικής έντασης λειτουργεί καλύτερα σε χαρμάνια. Είναι όμως εξαιρετικό και σε εκφράσεις μονοποικιλιακών ροζέ κρασιών. Χαρακτηριστικά αρώματα από κεράσι, σμέουρο και φράουλα.
• ΛΕΥΚΗ Ζουμιάτικο.