Έχοντας μόλις απολυθεί από το Ναυτικό, φτάνω στο νησί.
Κοντό μαλλί και ξυρισμένος. Μέχρι να τελειώσει ο τρύγος, τα μαλλιά μου θα έχουν μακρύνει και το πρόσωπό μου θα έχει καλυφθεί από μούσια. Σηματοδοτεί μια νέα αρχή στη ζωή μου το κεφάλαιο του Κτήματος Σιγάλα.

Αυτό το κεφάλαιο με βρίσκει σχεδόν απροετοίμαστο, καθώς ούτε επιστημονικό υπόβαθρο έχω ούτε μεγάλη εμπειρία στην οινοποίηση. Όμως έχω έναν στόχο: να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους θα διατηρήσουμε τον αμπελώνα της Σαντορίνης και τις λύσεις απέναντι στην κλιματική αλλαγή, που σήμερα όσο ποτέ άλλοτε απειλεί τη βιωσιμότητα του σαντορινιού αμπελώνα. Όλα αυτά θα πρέπει να περιμένουν· έχουμε έναν τρύγο μπροστά μας.

Κάθε τρύγος, ασχέτως μεγέθους, προϋποθέτει προετοιμασίες που θα κάνουν τη διαφορά μεταξύ ενός ομαλού και ενός χαοτικού: ελέγχους στα μηχανήματα, μηχανογράφηση της παραλαβής και συζητήσεις με τους παραγωγούς. Στο κέντρο αυτών των προετοιμασιών είναι η σύσταση μιας δυνατής ομάδας. Η ομάδα αυτή, με αρχηγό τη Σάρα στο οινολογικό και τους Στράτο και Κώστα στο αμπελουργικό, αποτελεί μία από τις μεγάλες επιτυχίες του Κτήματος. Μια επιτυχία που όχι μόνο μας επιτρέπει να διατηρούμε την υψηλή ποιότητα των κρασιών μας, αλλά φέρνει και τη θετική ενέργεια και τον οπτιμισμό που χρειάζεται σε μια τόσο δύσκολη και αβέβαιη χρονιά. Η φράση-κλειδί: «δώσε σημασία στις λεπτομέρειες».

Ξυπνάω το πρωί της 30ής Αυγούστου. Το αυτοκίνητο μούσκεμα. «Ανεδοσά», σκέφτομαι. Η πρωινή αυτή υγρασία βοηθάει τα αμπέλια στο στρες που δέχονται από τον καλοκαιρινό ήλιο και είναι τυπική στη Σαντορίνη. Παρά όμως το τυπικό και χωρίς εκπλήξεις καλοκαίρι, η έλλειψη βρόχινου νερού τον χειμώνα φαίνεται καθαρά στα αμπέλια.

Με το που φτάνω στο οινοποιείο, με πιάνει ο Στράτος: «Πάμε να δούμε τα αμπέλια.» «Πάμε», απαντώ με διστακτικό ενθουσιασμό.

Στον δρόμο για Ακρωτήρι συζητάμε για το αμπέλι, τη ζωή στο νησί και την παράδοση που, παρά τον ασφυκτικό τουρισμό, παραμένει ζωντανή στην αμπελοκαλλιέργεια. Κάποια στιγμή ρωτάω το μεγάλο μου άγχος: «Πιστεύεις ότι θα χαθεί η αμπελοκαλλιέργεια στο νησί με εμάς;». «Όχι», απαντά απλά.

Καταλαβαίνω τη σοβαρότητα της φράσης αυτής. Κάποια από τα άγχη μου αρχίζουν να χάνονται και να γίνονται νέες αλήθειες. Δεν θα χαθεί το σαντορινιό σταφύλι και το Κτήμα Σιγάλα θα συνεχίσει να κάνει μεγάλα κρασιά.

Ο τρύγος «τρέχει» σε δύο στάδια. Πάντα τα σταφύλια στην Οία, που είναι και τα περισσότερα δικά μας, τρυγιούνται πρώτα και στη συνέχεια προχωράμε στο υπόλοιπο νησί. Φέτος, αυτά τα δύο στάδια είναι και σημαδιακά για το μέλλον της Σαντορίνης. Νέα αμπέλια, τα οποία με σωστή καλλιέργεια και νερό έχουν αξιοπρεπή εικόνα, απέναντι στην εικόνα ενός γερασμένου αμπελώνα, που αγκομαχά να επιζήσει. Παππούς και εγγονός στέκονται για έναν αγώνα δρόμου: ο εγγονός θα κερδίσει, αλλά ο παππούς κρατά σοφία που, αν τη μεταδώσει, θα επιτρέψει στο εγγόνι να ανθίσει. Ένας κόσμος μόνο με παππούδες σιγά σιγά θα πεθάνει· ένας κόσμος χωρίς παππούδες δεν θα ανθίσει ποτέ.

Τα Μαυροτράγανα φέτος αποτελούν την εξαίρεση: χρονιά με καλές ποσότητες και ωραία χρώματα. Τρυγάμε, πατάμε, συνεχίζουμε. Μπαίνουμε σε ρυθμό όπου κάθε σκέψη εκτός τρύγου είναι περισπασμός. Ο παραλογισμός γίνεται καθημερινή διασκέδαση στο κτήμα, καθώς στο τέλος της ημέρας συζητιούνται τα μεγάλα γεγονότα: κλεμμένα σταφύλια, ζυγαριές μέσα στα αμπέλια και απειλές που τα οινοποιεία πρέπει να καταπιούν, καθώς κάθε σταφύλι μετράει σε έναν τόσο μικρό τρύγο.

Το θετικό είναι ότι η ομάδα τρέχει οργανωμένα. Εντάσεις υπάρχουν, αλλά συζητιούνται για να μην επαναληφθούν. Πάνω απ’ όλα, το Ασύρτικο είναι καλό και καθαρό, παρά τις μικρές ποσότητες.

Και κάπου εκεί, μέσα στην τρέλα, μου λέει ο Κώστας:
– «Πάμε Νάξο να πάρουμε Φωκιανό.»

Φέτος στο Κτήμα Σιγάλα οινοποιήσαμε και τα ΣΙΜ, μια σειρά κρασιών από τα νησιά των Κυκλάδων: Ασύρτικο από Πάρο, Μονεμβασιά από Πάρο και Αντίπαρο, Ποταμίσι και Φωκιανό από Νάξο. Σταφύλια και αμπέλια πολύ διαφορετικά από της Σαντορίνης, αλλά με τη δική τους μοναδικότητα.

Επιστροφή στη Σαντορίνη. Ο τρύγος έχει πάρει την τελική ευθεία. Τα κόκκινα αρχίζουν να αποζυμώνονται και οι πρώτες ενδείξεις είναι καλές. Το πάθος μου για το νησί και το κρασί της Σαντορίνης έχει μεγαλώσει και ο δρόμος για την υλοποίηση των στόχων μας έχει αρχίσει να χαράζεται. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε το μέλλον.

Μία είναι η λέξη που θα το καθορίσει: «ΝΕΡΟ».

Έτσι, καθόμαστε στο τραπέζι και βρίσκουμε τρόπους με τους οποίους κάτι που μας φαινόταν άπιαστο θα γίνει πραγματικότητα: βιολογικός καθαρισμός, στέρνα αποθήκευσης νερού, αναδιαρθρώσεις στο αμπέλι και νέες φυτεύσεις. Ο χειμώνας ήδη φαίνεται γεμάτος με δουλειές. Κι αυτό είναι καλό· γιατί αυτές οι εργασίες θα μας επιτρέψουν να βάλουμε τον τρύγο αυτό πίσω μας, να μάθουμε από τα λάθη μας και να εστιάσουμε στους πολλούς επόμενους τρύγους στο νησί.

Φεύγω για λίγες μέρες στη Νάουσα και το Αμύνταιο, να δω πώς πάει ο τρύγος στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη. Συνειδητοποιώ ότι η βαλίτσα που παίρνω είναι πλέον τσάντα ταξιδιού· γιατί όταν επιστρέψω στη Σαντορίνη, θα επιστρέφω πια σπίτι μου.