Ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου έχει πολλά να θυμηθεί από τους τρύγους στο Κτήμα της Επανομής, που φέτος γιορτάζει τα 40ά του.
Πολλές οι αναμνήσεις, που αποκτούν ιδιαίτερη αξία όταν αποτυπώνονται από τον ίδιο τον δημιουργό ενός από τα σπουδαιότερα Κτήματα της Ελλάδας.
1982―1992
Τη δεκαετία του 1980 και ενώ εργαζόμουν παράλληλα ως οινολόγος στο Κτήμα Πόρτο Καρράς, το όνειρό μου να δημιουργήσω το δικό μου οινοποιείο στο χωριό μας, την Επανομή, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Φυτεύουμε με τη μητέρα μου τα πρώτα αμπέλια με Μαλαγουζιά και Ασύρτικο και αποκλειστικά οι δυο μας τα καλλιεργούμε για αρκετά χρόνια. Το 1986 τρυγάμε για πρώτη φορά με τη βοήθεια φίλων και συγγενών, δικών μου και της γυναίκας μου.
Ο τρύγος τα πρώτα χρόνια διαρκούσε δύο Σαββατοκύριακα, καθώς τα στρέμματα ήταν περιορισμένα και τις καθημερινές εργαζόμουν στο Πόρτο Καρράς. Ο μοναδικός εξοπλισμός που διέθετα ήταν ένα εκραγιστήριο και ένα μικρό πιεστήριο πέντε τόνων. Τα περιορισμένα μέσα και οι δυσκολίες εκείνης της εποχής με έκαναν δημιουργικό και ευπροσάρμοστο σε κάθε αναποδιά. Ο τρύγος ήταν μια σύντομη αλλά έντονη διαδικασία, με πολλές ιστορίες, γέλια και φυσικά το καθημερινό φαγητό της μητέρας μου, Μαριάνθης, η οποία, εκτός από δεινή εργάτρια, ήταν και μια εξαιρετική μαγείρισσα.
1992―2002
Τα στρέμματα του αμπελώνα σταδιακά αυξάνονται, καθώς επενδύω ό,τι βγάζω από το κρασί πίσω στο αμπέλι. Ξέρω πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος να πετύχω την ποιότητα που επιθυμώ. Πλέον στον τρύγο οι συγγενείς και οι φίλοι δεν αρκούν, οπότε η ομάδα μεγαλώνει με εποχικούς εργάτες που μαθαίνουν δίπλα μας τη δουλειά.
Η μητέρα μου συνεχίζει να προσφέρει σπιτικό φαγητό σε όλους μας κάθε μεσημέρι στο διάλειμμα, δίνοντας μια ευχάριστη, οικογενειακή νότα στον δύσκολο τρυγητό. Το οινοποιείο εξοπλίζεται καλύτερα.
Μεγάλη καινοτομία αποτελούν οι δε-ξαμενές κρυοεκχύλισης που προκύπτουν μέσα από τη γνωριμία μου με τον Γάλλο καθηγητή Dubourdieu. Χάρη σε αυτές τo προφίλ των κρασιών μας αλλάζει, με τα τυπικά αρώματα της κάθε ποικιλίας –και κυρίως της Μαλαγουζιάς– να αναδεικνύονται εμφανώς.
2002―2012
Ο αμπελώνας εκσυγχρονίζεται και μεγαλώνει μαζί με το οινοποιείο και την ομάδα μας. Ο τρύγος πλέον χαρακτηρίζεται από επαγγελματισμό, αλλά με ένα οικείο αίσθημα παρόν σε κάθε φάση του. Προχωράμε στην κλωνική επιλογή της Μαλαγουζιάς και σε μια κατεύθυνση αμπελουργίας και οινοποίησης ακριβείας. Η εμπειρία και η τεχνολογία μάς λύνουν τα χέρια στον τρύγο. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως το άγχος και το βάρος για ένα άρτιο ποιοτικά αποτέλεσμα καταλαγιάζουν.
2012―2022
Ο αμπελώνας του Κτήματος έχει φτάσει στρεμματικά στο μέγεθος που οραματιζόμουν και βελτιώνεται συνεχώς ποιοτικά. Σε αυτό βοηθά τόσο η εμπειρία που έχουμε αποκτήσει με την κάθε ποικιλία στο συγκεκριμένο μικροκλίμα, όσο και διάφορες μελέτες που διεξάγονται με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ομάδες.
Σταδιακά, με την ομάδα των γεωπόνων μας έχουμε προχωρήσει σε αναμπέλωση και αναδιάρθρωση μέρους του αμπελώνα, διορθώνοντας τυχόν αστοχίες του παρελθόντος και επιβεβαιώνοντας τον κανόνα, ότι η δημιουργία μεγάλων κρασιών είναι υπόθεση πολλών γενεών, καθώς χρειάζεται χρόνο.
Το οινοποιείο είναι πλήρως εξοπλισμένο με πρωτοποριακά μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας και οι κτιριακές μας εγκαταστάσεις καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες μας. Παράλληλα, η ενέργεια που καταναλώνεται τόσο κατά τον τρύγο όσο και για τις υπόλοιπες εργασίες του χρόνου προέρχεται αποκλειστικά από φωτοβολταϊκά πάνελ που εγκαταστήσαμε κοντά στο οινοποιείο.
Θα μπορούσα να πω ότι τα τελευταία χρόνια έχω αρχίσει να ευχαριστιέμαι πιο πολύ τη διαδικασία του τρύγου. Ο γιος μου Αργύρης έχει αναλάβει μεγάλο κομμάτι της παραγωγής. Η ομάδα μας είναι εκπαιδευμένη και έμπειρη και είμαι χαρούμενος που κάθε χρόνο, νέα παιδιά που κάνουν κοντά μας την πρακτική τους μαθαίνουν από πρώτο χέρι το επάγγελμα.
Τα κοινά
Έχοντας ζήσει περισσότερους από 45 τρύγους, ξέρω πολύ καλά πως κάθε χρονιά είναι ξεχωριστή και έχει να αφηγηθεί πολλές ιστορίες και απρόοπτα. Άλλοτε με 10 άτομα και πλέον περίπου με 100. Και από το 1982 μέχρι και σήμερα, κάθε χρόνο, κάθε τρύγος κλείνει με μια γιορτή, τον Κριτσμά, ένα τοπικό έθιμο αφιερωμένο στους τρυγητές και στην ολοκλήρωση της συγκομιδής.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε κάθε τρύγο, είτε ως νέος οινολόγος στα πρώτα βήματά μου είτε ως πιο έμπειρος τώρα, τα συναισθήματα της αγωνίας και της προσμονής για το αποτέλεσμα παραμένουν ίδια. Μέχρι και σήμερα, κάθε μέρα γυρίζω για ώρες μέσα στον αμπελώνα, γιατί θέλω να γνωρίζω ανά πάσα στιγμή τα στάδια ωρίμανσης, τους κινδύνους και την πορεία της κάθε ποικιλίας και ιδιαίτερα της «ευαίσθητης» Μαλα- γουζιάς. Το πάθος μου για το αμπέλι και το κρασί, αντί να καταλαγιάζει, μεγαλώνει μαζί με τη λαχτάρα μου για κάθε τρύγο!
