Η οινική περιοχή της Γουμένισσας που απέχει μόλις 30 λεπτά από το Κιλκίς, δεν είναι ούτε στον “χάρτη” ακόμα και των κατοίκων της γειτονικής πόλης. Άλλωστε το χύμα κρασί συνεχίζει να έχει τη μερίδα του λέοντος στην εστίαση και στην κατ’ οίκον κατανάλωση. Ωστόσο, σημαντικές οινοποιητικές προσπάθειες, μια εξ αυτών κέρδισε ένα από τα κορυφαία βραβεία στο φετινό Decanter, βάζουν τα θεμέλια ώστε η κατάσταση να αλλάξει.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που μας διέθεσε πριν την κυκλοφορία της ο Βασίλης Ιωαννίδης, γεωπόνος και εκπρόσωπος της Περιφέρειας, από τα 245.000 εκτάρια του Νομού Κιλκίς, τα 160.000 εκτάρια είναι γεωργική γη και από αυτά τα 838 εκτάρια, δηλαδή περίπου το 0,5% είναι ο αμπελώνας. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση αμπελιών βρίσκεται στις περιοχές Γουμένισσα, Πλάγια και Αγιονέρι, όπου καλλιεργούνται 38 ποικιλίες, δραστηριοποιούνται 14 οινοποιεία και 1.125 αμπελοκαλλιεργητές. Το αποτέλεσμα είναι κατά μέσο όρο 3.500 τόνοι σταφύλι, εκ των οποίων μόλις το 30% αξιοποιείται από τα οινοποιεία της περιοχής, ενώ το υπόλοιπο διακινείται μέσω της ομάδας παραγωγών “Εύφορη Γη” σε οινοποιεία της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας. Τα καλά νέα είναι ότι τα τελευταία 15 χρόνια, η έκταση του αμπελώνα διαρκώς μεγαλώνει και από τα 509 εκτάρια το 2008, έχουμε φτάσει σήμερα τα 843 εκτάρια, ενώ υπάρχουν και 100 εκτάρια σε αναμονή με διαθέσιμες άδειες φύτευσης.

Η Γουμένισσα με το ΠΟΠ ηγείται στην οινοποίηση

Στη Γουμένισσα χτυπά η καρδιά του αμπελώνα, από όπου και προέρχονται τα ΠΟΠ κρασιά της περιοχής. Συνολικά, ο αμπελώνας της Γουμένισσας καλύπτει 480 εκτάρια, εκ των οποίων τα 170 βρίσκονται εντός της ζώνης ΠΟΠ και τα υπόλοιπα στη ζώνη ΠΓΕ. Πολύ μικρότερες εκτάσεις συναντάμε στα Πλάγια και τις Μουριές με 92 και 100 εκτάρια αντίστοιχα. Το Ξινόμαυρο είναι προφανώς η επικρατούσα ποικιλία, με καλλιέργειες στο 20% του αμπελώνα και ακολουθείται από το Merlot, ενώ την 3η θέση μοιράζονται Ασύρτικο, Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc, Crimson με περίπου 50 εκτάρια η κάθε μία, ενώ από κοντά ακολουθεί η Νεγκόσκα με 48 εκτάρια. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η ποικιλία με τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης είναι το Ασύρτικο, καθώς από 4 εκτάρια το 2008, σήμερα καλύπτει 57 εκτάρια και το ενδιαφέρον για νέες καλλιέργειες είναι αμείωτο Σε αυτό το περιβάλλον, που με εξαίρεση κάποια προβλήματα στη διαχείριση του νερού είναι πολλά υποσχόμενο για το μέλλον της ελληνικής οινοποιίας, οι εκπρόσωποι 10 οινοποιείων έκοψαν πολύτιμο χρόνο από την περίοδο του τρύγου και μας μίλησαν για τους επιχειρηματικούς τους στόχους και την πορεία τους μέχρι σήμερα.

Οι παρουσιάσεις των οινοποιείων θα γίνουν στο ερχόμενο τεύχος του Grape Business, ωστόσο βασικά συμπεράσματα από τις συζητήσεις μας ήταν τα εξής:

• H κλιματική αλλαγή επηρεάζει θετικά τη ζώνη της περιοχής και επομένως υπάρχει κίνητρο για νέες φυτεύσεις.
• Το νερό, αν και θεωρητικά επαρκές, λόγω των πηγών που υπάρχουν στο όρος Πάικο, έχει αρχίσει να μειώνεται και πρέπει να γίνουν έργα για την ορθή διαχείρισή του.
• Τα περισσότερα οινοποιεία έχουν παραγωγές κάτω από 100.000 φιάλες.
• Οι υποδομές σε όλα σχεδόν τα οινοποιεία είναι σύγχρονες, οπότε δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για επενδύσεις σε εξοπλισμό. Στα περισσότερα μάλιστα, η διαθέσιμη χωρητικότητα αφήνει περιθώρια για αύξηση της παραγωγής.
• Τα λευκά και ροζέ κρασιά θα αυξήσουν τα ποσοστά τους στις μελλοντικές οινοποιήσεις, συμβαδίζοντας με τη ζήτηση.
• Οι εξαγωγές βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, δεδομένου και ότι οι παραγωγές είναι μικρές.
• Όλα σχεδόν τα οινοποιεία έχουν αποφύγει να διαθέτουν τα προϊόντα τους στο μαζικό λιανεμπόριο και πολλά εξ αυτών δεν έχουν ακόμα αναπτυγμένο δίκτυο διανομής.
• Οι οινοποιοί επιθυμούν τον οινοτουρισμό ως επιπλέον πηγή εσόδων, εφόσον αυτός πατήσει πάνω σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης.

Οινοτουρισμός παντού, γιατί όχι και στη Γουμένισσα

Για τα οινοποιεία της Γουμένισσας, ο οινοτουρισμός με μέτρο θα ήταν ευχής έργο, σε αυτό συμφωνούν όλοι οι οινοποιοί της περιοχής. Ωστόσο, όπως επανειλημμένα έχουμε διαπιστώσει, δεν είναι δυνατό ένα οινοποιείο ή ακόμα και 14 να αποτελέσουν τον πόλο έλξης για τη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας τουριστών.

Στην ημερίδα που διοργάνωσε η Αναπτυξιακή Κιλκίς στο πλαίσιο του προγράμματος Leader, όπου βρεθήκαμε με πρόσκληση του συμβούλου της Γιώργου Παλισίδη, οι συμμετέχοντες ομιλητές εστίασαν σωστά σε σημαντικούς πόλους έλξης, όπως το φυσικό τοπίο και η πολιτιστική κληρονομιά, οι οποίοι με τη σωστή οργάνωση θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα τουριστικό ρεύμα, με τις διαδρομές προς τα οινοποιεία να λειτουργούν κυρίως ως συνδεδεμένοι “παραπόταμοι”.

Το Πάικο, το Σκρα ως μνημείο πολέμου αλλά και τόπος ξεχωριστής φυσικής ομορφιάς με τρεχούμενα νερά και καταρράκτες, καθώς και τα μοναστήρια, είναι κοντινά σημεία ενδιαφέροντος που θα μπορούσαν να κρατήσουν έναν επισκέπτη για μία ή περισσότερες μέρες. Για να γίνει αυτό εφικτό, εκτός από την ανάδειξη των παραπάνω και των οινοποιείων φυσικά, χρειάζονται επενδύσεις σε εστίαση και ξενοδοχεία και το ερώτημα είναι ποιος θα κάνει τις επενδύσεις, χωρίς να έχει εξασφαλισμένη ροή επισκεπτών.

Μία μάζα στην οποία μπορούν να απευθυνθούν είναι οι κάτοικοι των γειτονικών βαλκανικών χωρών, που έχουν πιο γεμάτα πορτοφόλια σε σχέση με το παρελθόν. Και πάλι όμως χρειάζεται ισχυρό κίνητρο για να επιλέξει κανείς τη Γουμένισσα από τις παραλίες της Χαλκιδικής ή το εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πλέον, για πρώτη φορά, η Γουμένισσα έχει αντιδήμαρχο τουρισμού· θα χρειαστεί όμως χρόνο να βρει τα πατήματά του.