Το τελευταίο διάστημα τα μέσα ενημέρωσης προσπαθούν να μας καθησυχάσουν για το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, επισημαίνοντας τις μειώσεις σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, παραμένουν υψηλότερες από το ξεκίνημα της ενεργειακής κρίσης και επιπλέον, με το νέο απελευθερωμένο σύστημα που έχει εγκατασταθεί στη νοοτροπία πωλητών και αγοραστών, δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα, όχι για το μακρινό μέλλον, αλλά ούτε και για τον ερχόμενο μήνα.
Η αυτονόμηση της παραγωγής ενέργειας ή τα διαθέσιμα ανταλλακτικά συστήματα, όπως το Net Metering, είναι λύσεις για τον οινοποιητικό κλάδο, ο οποίος εκτός από μείωση των εξόδων, πρέπει, εξαιτίας των απαιτήσεων που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, να δείξει ένα “καλό” πρόσωπο σε πελάτες και επενδυτές.
Είναι δεδομένο ότι στο μυαλό του κάθε επιχειρηματία, γεννιέται το ερώτημα, “τι νόημα έχει να σώσω τον κόσμο, αν χρειάζεται να σκοτώσω την επιχείρησή μου”. Οπότε, οι διαθέσιμες λύσεις δεν αρκεί μόνο να μειώνουν το ενεργειακό αποτύπωμα, αλλά και να επιτρέπουν στην εταιρεία να παραμείνει βιώσιμη, αποσβένοντας σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα την επένδυση που έκανε.
Η ενεργειακή αυτονομία βοηθάει στην ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.
Ήλιος, αέρας, νερό και γεωθερμία. Για τα περισσότερα οινοποιεία, αυτές θα ήταν τέσσερις επιλογές για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), εκ των οποίων συνήθως θα κατέληγαν στη μια. Υπάρχει όμως και ένα οινοποιείο που επένδυσε παράλληλα σε τρεις.
Πρόκειται για το Κτήμα Μπριντζίκη στην περιοχή της Ηλείας, όπου οι ΑΠΕ, όχι μόνο καλύπτουν τις ανάγκες οινοποίησης και ζυθοποιίας που είναι μια ξεχωριστή επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά παράγουν και περισσευούμενη ενέργεια που είναι διαθέσιμη για πώληση στο δίκτυο, η οποία πλέον φτάνει στο 80% της παραγόμενης ενέργειας.
Επισκεφθήκαμε το Κτήμα Μπριντζίκη, όπου ο Martin McDarren, ο οποίος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση των έργων ΑΠΕ, μας έδειξε πώς συνδυάζεται η ενέργεια από τρεις διαφορετικές πηγές με ένα έργο που ξεκίνησε πριν από 12 χρόνια με σημαντικό ποσό ιδιωτικής επένδυσης και πρακτικά έχει ολοκληρωθεί, με συνολική ισχύ πάνω από 300 KW.
Η καινοτομία του Κτήματος Μπριντζίκη, ήταν ότι ο ιδιοκτήτης, Σάκης Μπριντζίκης, δεν επένδυσε μόνο στη γνωστή τότε τεχνολογία των φωτοβολταϊκών, αλλά σχεδόν παράλληλα δημιούργησε υποδομές γεωθερμίας και υδροδυναμικής.
Σύμφωνα, με τον Martin, από τις τρεις πηγές ενέργειας, αυτή που έχει το μεγαλύτερο όφελος για την οινοποίηση είναι η γεωθερμία, καθώς καλύπτει με πολύ χαμηλό κόστος τις ανάγκες σε ψύξη που είναι ένας από τους πιο ενεργοβόρους τομείς για ένα οινοποιείο που θέλει να προσέχει την ποιότητα του προϊόντος του.
Επιπλέον, η ψύξη είναι ο παράγοντας που θεωρητικά τουλάχιστον θα επηρεαστεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, καθώς οι προβλέψεις κάνουν λόγο για διαρκή άνοδο της μέσης θερμοκρασίας.
Ωστόσο, τα υπόγεια γεωθερμικά πεδία δεν είναι διαθέσιμα παντού και κυρίως σε βάθος που να είναι οικονομικά συμφέρουσα η αξιοποίησή τους. Επομένως, οι λύσεις φωτοβολταϊκών και υδροδυναμικής είναι με αυτή τη σειρά πιο εύκολα υλοποιήσιμες.
Σε μια πρόσφατη επίσκεψη μας στο Κτήμα Μέγα Σπήλαιο, ο Στέλιος Τσίρης, οινολόγος του Κτήματος, αποκάλυψε ότι μια από τις προσδοκίες του για τη μελλοντική ανάπτυξη του Κτήματος είναι η αξιοποίηση αυτών των δύο πηγών ενέργειας.
Διαφορές στις επενδύσεις σε σχέση με 12 χρόνια πριν.
Πριν από μια 20ετία, στη σκέψη ενός επενδυτή φωτοβολταϊκών, μεταξύ άλλων, ήταν το εύκολο κέρδος, το οποίο αποδείχτηκε ότι δεν ήταν και τόσο εύκολο.
Σήμερα, η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική. Καταρχήν, οι επενδυτές έχουν συνειδητοποιήσει ότι χρειάζεται ένα προσεκτικό επιχειρηματικό σχέδιο, ενώ υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις που ακόμα και αν μια εταιρεία δεν θέλει να λειτουργήσει επενδυτικά, αλλά να καλύψει μόνο τις δικές της ανάγκες, η σύνδεση με το δίκτυο είναι αδύνατη και έτσι η μόνη λύση είναι η ακριβότερη επιλογή της αυτονομίας.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το Κτήμα Τσέλεπος, όπου στις αρχές του 2024, τέθηκε σε λειτουργία ένα φωτοβολταϊκό 100 KW συνδεδεμένο με το δίκτυο.
Όπως μας λέει, ο Άρης Τσέλεπος που εκπροσωπεί τη νέα γενιά του Κτήματος, υπήρχε διάθεση για μεγαλύτερη ισχύ, δεδομένου ότι η υπάρχουσα καλύπτει περίπου το 80% των αναγκών. Όμως δεν υπήρχε η απαραίτητη χωρητικότητα στο δίκτυο για άδεια μεγαλύτερης ισχύος και έτσι η εφικτή λύση είναι να γίνει εξοικονόμηση ενέργειας, ώστε με την υπάρχουσα ισχύ να καλύπτονται στο 100% οι ανάγκες του Κτήματος.
Οι βιοκλιματικές κατασκευές εξοικονομούν ενέργεια χωρίς επένδυση σε υποδομές.
Οι λύσεις που θα εφαρμοστούν τώρα στο Κτήμα Τσέλεπος ως διορθωτικές με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, είναι ευκολότερο να εφαρμοστούν στην αρχική κατασκευή ενός οινοποιού, δίνοντας του βιοκλιματικά χαρακτηριστικά.
Ένα βιοκλιματικό κτίριο αλληλεπιδρά με το περιβάλλον, αξιοποιώντας την ωφέλιμη μόνο ενέργεια που έχει αυτό να προσφέρει, με στόχο κυρίως την επίτευξη της επιθυμητής θερμοκρασίας και υγρασίας.
Ένα δεύτερο παράδειγμα βιοκλιματικού κτιρίου βρίσκουμε στο Οινοποιείο Τάτση. Η ευλογία μιας πηγής νερού με σταθερή ετήσια θερμοκρασία στους 14 βαθμούς Κελσίου σε συνδυασμό με την προνοητικότητα της βιοκλιματικής κατασκευής, είναι οι δύο παράγοντες που ελαχιστοποιούν την απαιτούμενη ενέργεια ψύξης του οινοποιείου.
Ακόμα και όταν η εξωτερική θερμοκρασία φτάνει τους 40 βαθμούς Κελσίου, στο εσωτερικό του οινοποιείου το θερμόμετρο δεν δείχνει πάνω από 20 βαθμούς. Σε αυτές τις συνθήκες, το κλειστό κύκλωμα κυκλοφορίας νερού που έχει τροφοδοτηθεί από την κρύα πηγή, χρειάζεται ενέργεια για να χαμηλώσει τη θερμοκρασία στις δεξαμενές μόνο κατά 3 βαθμούς.
Όπως λέει ο Περικλής Τάτσης, από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο, ο λογαριασμός ρεύματος για τη ψύξη του συστήματος δεν ξεπερνά τα 50 ευρώ το μήνα.
Η επένδυση σε ΑΠΕ είναι οικονομικά συμφέρουσα;
Δεν είναι δεδομένο. Συνεπώς, εκτός από λογική χρειάζεται και συναίσθημα.
Θα πρέπει ο αμπελουργός – οινοποιός να νιώθει τη φύση και τον περιβάλλοντα χώρο του, ως ένα κομμάτι του οργανισμού του. Όπως θέλει ο ίδιος να είναι υγιής με τον ίδιο τρόπο να επιθυμεί και την “υγεία” του περιβάλλοντος. Είναι ξεκάθαρο ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα τα περασμένα χρόνια, ήταν κυρίως εστιασμένη σε μια διαρκή ανάπτυξη χωρίς καμία έννοια για τους διαθέσιμους πόρους και τα παραγόμενα απορρίμματα και ρύπους.
Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να ανατραπεί αυτή η νοοτροπία για τη σωτηρία του πλανήτη και το μέλλον των επερχόμενων γενεών.
