Ο οινοτουρισμός είναι μια πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία. Για όποιον οινόφιλο δεν είχε ποτέ την τύχη μέχρι σήμερα να επισκεφθεί κάποιο οινοποιείο, είναι σίγουρο ότι στην πρώτη κιόλας επίσκεψή του θα εντυπωσιαστεί από τα βαρέλια, τις δεξαμενές, τα χιλιάδες μπουκάλια, τις μυρωδιές, τη θερμοκρασία και φυσικά τα αμπέλια που το περιστοιχίζουν.
Το κρασί, όπως όλοι ξέρουμε, δεν έχει απλώς ιστορία αιώνων, αλλά είναι απόλυτα συνυφασμένο με την ιστορία της ανθρωπότητας και συνυπάρχει με την ανθρώπινη κοινωνικότητα για αρκετές χιλιάδες χρόνια. Στις μέρες μας αυτή η ιστορία, o μύθος του κρασιού δείχνει πιο επίκαιρος κι ελκυστικός από ποτέ άλλοτε, καθώς επικρατεί η τάση να ενδιαφερόμαστε όλο και περισσότερο για την ποιότητα και την προέλευση των όσων καταναλώνουμε. Στο πλαίσιο αυτό, η συνάντηση με τους παραγωγούς στον τόπο όπου δημιουργούν αποκτά ιδιαίτερη δυναμική και αξία, και μια συζήτηση μαζί τους δίνει προστιθέμενη αξία στη συνολική εμπειρία της σχέσης του οινόφιλου με το κρασί. Ο οινοτουρισμός δεν απευθύνεται στον κάθε ταξιδιώτη. Ούτε είναι όμως και προϋπόθεσή του η σε βάθος μελέτη και γνώση του κρασιού. Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές και διακριτές κατηγορίες οινοτουριστών, αυτό που τις ενώνει όμως όλες είναι η αγάπη για το κρασί. Σκεφτείτε το λίγο. Είτε συμμετέχετε σε έναν τρύγο είτε απλώς παίρνετε μέρος σε μια δοκιμή κρασιών, το σίγουρο είναι ότι θα γυρίσετε σπίτι με αξιομνημόνευτες αναμνήσεις και θα έχετε γνωρίσει ενδιαφέροντες ανθρώπους, που μπορεί να εξελιχθούν σε καλούς φίλους. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κατηγοριοποιήσουμε τις τρεις βασικές «φυλές» των οινοτουριστών και να αφουγκραστούμε τα βασικά ψυχογραφικά χαρακτηριστικά τους. Πρώτη «φυλή» οινοτουριστών είναι οι Connoiseurs. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται όσοι ξέρουν (ή έστω θεωρούν ότι ξέρουν) από κρασί. Είναι άνθρωποι που το κρασί παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή τους. Ενημερώνονται, δοκιμάζουν, αξιολογούν, συζητούν, συλλέγουν, κινούνται μέσα ή γύρω από τον κύκλο του κρασιού. Οι άνθρωποι αυτοί αποζητούν αληθινές εμπειρίες κρασιού στον οινοτουρισμό και μέσα από την επαφή με τους παραγωγούς θέλουν να εξειδικεύσουν τις γνώσεις τους. Συχνά επιλέγουν τον τόπο προορισμού τους με γνώμονα τα οινοποιεία της περιοχής, τις τοπικές ποικιλίες, τις ζώνες και τα terroirs και γενικά το ταξίδι τους προσδιορίζεται ουσιαστικά από την οινοτουριστική εμπειρία. Κατά τη διάρκεια της εκδρομής τους επιλέγουν συνήθως μια αποκλειστική ξενάγηση (private tour) στο οινοποιείο, προκειμένου να έχουν την ευκαιρία και τον χρόνο να γνωρίσουν τους παραγωγούς, να ανταλλάξουν σκέψεις και απόψεις. Όσον αφορά τα κρασιά που θα δοκιμάσουν, επιλέγουν κάθετες ή και οριζόντιες γευσιγνωσίες όσο το δυνατόν πιο «ψαγμένων» και ιδιαίτερων κρασιών και συχνά επιστρέφουν στη βάση τους έχοντας στις αποσκευές τους κάτι από αυτά που δοκίμασαν, προκειμένου αφενός να επαναφέρουν στη μνήμη τους την εμπειρία που έζησαν, αφετέρου να τη μοιραστούν νοερά με φίλους τους που δεν ήταν παρόντες. Δεύτερη «φυλή» οινοτουριστών είναι οι Gastrolovers. Γι’ αυτή την κατηγορία το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τη γαστρονομία, και το κρασί εντάσσεται οργανικά σε αυτήν. Πιο συγκεκριμένα, οι ιδανικές αποδράσεις συνδυάζουν εξαιρετικό φαγητό συνδυασμένο αρμονικά με ποιοτικό κρασί, κι όλα αυτά κάτω από την ίδια στέγη. Ο συγκεκριμένος ταξιδιώτης επιλέγει συχνά την επόμενη εξόρμησή του μετά από σύσταση κάποιου φίλου ή κάποιου εξειδικευμένου στη γαστρονομία ταξιδιωτικού οδηγού. Η κατηγορία αυτή ενδιαφέρεται επίσης και συχνά συμμετέχει σε μαγειρικά masterclass, τα οποία πάντα συνοδεύονται από το κατάλληλο για την περίσταση κρασί. Επιστρέφοντας στη βάση τους, θα προμηθευτούν πλήθος προϊόντων και τοπικών σπεσιαλιτέ, αλλά και κάποιο αντιπροσωπευτικό κρασί της περιοχής που επισκέφτηκαν. Τρίτη «φυλή» οινοτουριστών είναι οι Casual. Αυτή η κατηγορία έχει πλήρως ενταγμένο το κρασί στην καθημερινότητά της και την ίδια συνήθεια μεταφέρει και στις εκδρομές και στα ταξίδια της. Είναι αυτοί που όταν βρεθούν στο κέντρο μιας πόλης θα αναζητήσουν ένα καλό wine bar, ενώ σε μια απόδραση στη φύση θα συμπεριλάβουν στο πρόγραμμά τους μια επίσκεψη στο τοπικό οινοποιείο. Συχνά επισκέπτονται ένα καλό εστιατόριο ή και μια έκθεση κρασιών, αλλά στην επιστροφή τους μπορεί να πάρουν κάποιο κρασί για το σπίτι ή μπορεί και όχι, καθώς η στιγμή της επιτόπιας κατανάλωσης στο εστιατόριο ή στο wine bar είναι γι’ αυτούς πιο σημαντική. Φυσικά, η κατηγοριοποίηση αυτή, όπως και κάθε άλλη ενδεχομένως, περιγράφει βασικά χαρακτηριστικά πολυπληθών ομάδων, ενώ καθένας από εμάς μπορεί δικαιολογημένα να νιώθει ότι δεν εντάσσεται σε καμία από αυτές και ότι απλώς, υποκινούμενος από την αγάπη του για το κρασί και ό,τι το περιβάλλει, ενδιαφέρεται να επισκεφτεί οινοποιεία και wine bars ή να συμμετάσχει σε wine tastings. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο οινοτουρισμός –και στη χώρα μας– μπαίνει δυναμικά στον τουριστικό χάρτη και διεκδικεί τη θέση που του αξίζει, καθώς συνδυάζει την απόδραση –συχνά σε όχι και ιδιαίτερα τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές– με τις αξίες του κρασιού και της κοινωνικότητας που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτό. •
