«Μα τι να πούμε, πάλι τα ίδια και τα ίδια;» ήταν η αποστομωτική απάντηση του σοφού Βαγγέλη Γεροβασιλείου, ενός από τους σημαντικότερους ανθρώπους του ελληνικού κρασιού, στην επίμονη παράκλησή μου για μια συνέντευξη για το τεύχος μας.
Ωστόσο, ακόμα πιο σοφή αποδείχθηκε η απόφασή μου να παρακάμψω τα κατάλοιπα του κορωνοϊού, όπως το Zoom και το Skype, και να πάρω το αεροπλάνο για να συναντήσω από κοντά τα παιδιά του, τη Βασιλική, τη Μαριάνθη και τον Αργύρη Γεροβασιλείου, στο υπέροχο Κτήμα τους στην Έπανομή.
Η νέα γενιά Γεροβασιλείου δείχνει να τα έχει όλα: σεμνότητα, ιδέες και κέφι για νέες προκλήσεις, σεβασμό στην ιστορία της οικογένειας στον χώρο του κρασιού, αλλά και άποψη για το μέλλον.
Το Κτήμα Γεροβασιλείου –ένα από τα πέντε της οικογένειας– βρίσκεται μια ανάσα από τη Θεσσαλονίκη και έχει αλλάξει από πολλές απόψεις από την τελευταία φορά που το επισκέφθηκα. Έχει φτάσει τα 950 στρέμματα και με τις νέες φυτεύσεις αναμένεται να φτάσει τα 1.000 τον επόμενο χρόνο. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους ενιαίους αμπελώνες στη χώρα μας.
Μια νέα επέκταση το 2018 καλύπτει τις ανάγκες της παραγωγής στο εκατό τοις εκατό. Δέκα νέα έργα έχουν προστεθεί στο μουσείο, το οποίο φιλοξενεί εξαιρετικές εκδηλώσεις. Όλη η παραγωγή του οινοποιείου λειτουργεί με πράσινη ενέργεια και η διαχείριση αποβλήτων γίνεται με βιολογικό καθαρισμό, ενισχύοντας έτσι την εξέλιξη και τη βιωσιμότητα. Έπίσης, καλλιεργούνται 42 νέες ποικιλίες για δοκιμές με νέες τεχνικές στο αμπέλι αλλά και στην οινοποίηση. Είναι εμφανές από τη συζήτησή μας ότι στη νέα γενιά Γεροβασιλείου ρόλοι και αρμοδιότητες είναι ξεκάθαρα: ο Αργύρης είναι ο οινολόγος του Κτήματος, η Μαριάνθη είναι υπεύθυνη για το ανθρώπινο δυναμικό και η Βασιλική έχει αναλάβει το μάρκετινγκ. Στο κατάμεστο εστιατόριο του Κτήματος, η κουβέντα μας επικεντρώθηκε στο μέλλον. Οι κλισέ ερωτήσεις του τύπου «πώς είναι να δουλεύετε με τον διάσημο πατέρα σας;» έλειψαν και η κουβέντα μας κινήθηκε στο τι νέο υπάρχει εκεί έξω.
ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΚΑΤΣΑΤΟΥ Πόσο σύμφωνοι είστε με το κρασί στο αλουμινένιο κουτάκι;
ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Κακά τα ψέματα, αλλιώς είναι να ανοίγεις ένα κανονικό μπουκάλι κρασί και αλλιώς ένα αλουμινένιο κουτάκι. Έμένα μου αρέσει το μεγάλο μπουκάλι κρασί, γιατί το μοιράζεσαι, και γι’ αυτό δεν προτιμώ τη μικρή φιάλη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Έίχα κάνει εργασία στο Πανεπιστήμιο. Στην ουσία, αλλάζει ο τρόπος που πίνει κάποιος κρασί, αφού δεν χρειάζεται να κουβαλάει ανοιχτήρι, απλώς μπορεί να πάρει το κρασί του μαζί στην παραλία, σε μια συναυλία, σε ένα πικνίκ. Συνήθως πρόκειται για κρασιά που έχουν λιγότερο αλκοόλ,
όμως με τον τρόπο αυτόν πιστεύω ότι οι νέοι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά στο κρασί, αφού αντί να πιουν κάτι άλλο σε μια συναυλία, θα μπορέσουν να πάρουν μαζί το κρασί τους.
ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Έγώ είμαι λίγο μεγαλύτερος και τα έχω ζήσει πιο ρομαντικά. Έχω μεγαλώσει με φυσικό φελλό και βαρύ μπουκάλι, για παράδειγμα. Δεν θα ξεχάσω πως, όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι νέοι φελλοί τύπου ντιάμ, τρομάξαμε. Όμως οι εποχές άλλαξαν και, ενώ αυτό μας φαινόταν περίεργο, τώρα, δέκα χρόνια μετά, εννέα στα δέκα μπουκάλια στο κτήμα μας εμφιαλώνονται ετσι. Ίσως βρισκόμαστε πιο κοντά σε έξυπνες και σωστές λύσεις, τις οποίες δεν καταλαβαίνουμε αμέσως.
Π Ωστόσο, πέρα από το συναισθηματικό, υπάρχει και το πρακτικό κομμάτι, αφού το ενεργειακό αποτύπωμα των φιαλών είναι μεγάλο.
Α Σαφέστατα και υπάρχει. Έμείς είμαστε ένα οινοποιείο που εξάγουμε και στον Καναδά. Και τα πράγματα εκεί είναι αρκετά αυστηρά, κυρίως σε σχέση με το περιβάλλον. Έχουμε λοιπόν αναγκαστεί τα τελευταία δύο χρόνια να αλλάξουμε τη φιάλη μας σε πιο ελαφριά, προκειμένου να μην έχουμε θέματα. Υπάρχει πρόστιμο εάν ξεπεράσεις ένα βάρος.
Β Στην πράξη, όμως, είναι πολύ πιο δύσκολο, αφού όταν πήραμε προσφορές διαπιστώσαμε ότι το πιο ελαφρύ μπουκάλι είναι πιο ακριβό! Η μετάβαση πρέπει να γίνει ομαλά, γιατί πρέπει να είναι και λειτουργική για μια εταιρεία, προκειμένου να μπορέσει να επιβιώσει.
Π Όσον αφορά τη βιολογική προσέγγιση πού βρίσκεται το Κτήμα Γεροβασιλείου;
Α Όλα μας τα οινοποιεία, εκτός από το Κτήμα Γεροβασιλείου, είναι βιολογικά πιστοποιημένα. Έδώ είμαστε ένα σκαλοπάτι πριν από τη βιολογική, δηλαδή στην ολοκληρωμένη διαχείριση, εκτός από το ροζέ Ξινόμαυρο, που είναι βιολογικό. Από τη μία έχουμε έναν ιδιόκτητο ενιαίο αμπελώνα, αλλά διαχειριζόμαστε μία ποικιλία, τη Μαλαγουζιά, που είναι πάρα πολύ δύσκολο να γίνει βιολογική. Προσπαθούμε να απομονώσουμε τα ερυθρά μας τα τελευταία χρόνια, για να προχωρήσουμε και σε αυτό το κομμάτι. Σιγά σιγά, με τις αναμπελώσεις, θα φτάσουμε στην εποχή όπου όλο το Κτήμα Γεροβασιλείου θα είναι βιολογικό.
Μ Έπίσης, επικεντρωνόμαστε πολύ στη διαχρονικότητα. Θέλουμε να κάνουμε πολύ καλό κρασί για πολλά χρόνια. Δεν θα αλλάξουμε όλο το αμπέλι μας απλώς για να είμαστε εντός μόδας. Πρέπει να κάνουμε κάποια βήματα για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Έξάλλου, γνωρίζουμε ότι όποιος δεν είναι βιολογικός δεν θα υπάρχει τα επόμενα χρόνια.
Β Μελλοντικά, σίγουρα πηγαίνουμε προς τα εκεί, απλώς πρέπει να γίνει με σωστές κινήσεις και χωρίς βιασύνη και, πάνω απ’ όλα, να μην επηρεαζόμαστε από τη μόδα. Πρέπει να βλέπουμε συνολικά την πορεία: ξεκινώντας από το αμπέλι, προχωράμε στο packaging και στη διανομή. Ήδη οι πελάτες μας ζητούν από το εξωτερικό πιστοποιήσεις και μας βάζουν στο τριπάκι να δούμε τι πρέπει να κάνουμε για να προχωρήσουμε προσαρμοζόμενοι στις νέες απαιτήσεις.
Π Η γνώμη σας για τα φυσικά κρασιά;
Α Δεν μου αρέσει να αναφερόμαστε στο φυσικό κρασί λες και είναι κάτι διαφορετικό. Για μένα το κρασί είναι ένα και δεν δίνω σημασία στους τίτλους που μπορεί να εμφανίζονται στην ετικέτα, πέρα από τις πληροφορίες που αφορούν στις πιστοποιήσεις και τη νομοθεσία. Το κρασί είναι ένα προϊόν μεταποίησης από σταφύλι και ο κάθε παραγωγός δίνει τη δική του κατεύθυνση. Έπιλέγοντας ένα κρασί, το εάν είναι φυσικό ή όχι δεν θα αποτελέσει λόγο αποθέωσης ή δικαιολογίας, είτε αρέσει είτε όχι.
Β Έίναι επικίνδυνο να θέλουμε να παρομοιάσουμε το κρασί με την κόκα-κόλα και, δυστυχώς, προς τα εκεί το πάνε όσοι κάνουν τον διαχωρισμό ανάμεσα σε φυσικά κρασιά και άλλα, μετατρέποντάς τα αυτόματα σε βιομηχανικά. Δεν πρέπει και δεν θέλουμε αυτή την πόλωση.
Π Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη δουλειά σας σε σχέση με την αρχή της επιχείρησης και τα πρώτα βήματα των γονιών σας;
Α Μεγάλωσαμε από το μηδέν σε αυτόν τον χώρο, ενώ ο πατέρας μας μπήκε σε μεγαλύτερη ηλικία. Έχω διαμορφώσει τον χαρακτήρα μου αλλά και τον τρόπο σκέψης μου σε σχέση με το κρασί. Η πρώτη γενιά είναι αυτή που πραγματικά το έχτισε και το υποστήριξε με πολλή προσπάθεια, όμως εμείς, επειδή γεννηθήκαμε μέσα σε αυτό, έχουμε ένα πλεονέκτημα: είναι κομμάτι του εαυτού μας. Έπίσης, είχα την τύχη να μεγαλώσω δίπλα σε έναν από τους μεγαλύτερους οινολόγους της Έλλάδας. Αν ο πατέρας μου ξεκινούσε τώρα, θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα, καθώς οι συνθήκες ήταν πιο ευνοϊκές τότε. Το ταλέντο και η οξυδέρκειά του τον βοήθησαν να καταφέρει πολλά. Ωστόσο, δεν είμαι σίγουρος ότι ένας νέος στις μέρες μας, με αυτά τα εργαλεία, θα μπορούσε να καταφέρει τα ίδια, καθώς ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραστικά. Η γη είναι πιο ακριβή, έντονες κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές κ.λπ.
Β Το κλασικό που μας λένε οι γονείς μας είναι ότι τα λάθη τους ήταν πιο εύκολο να τα αποδεχθούν και να προχωρήσουν. Τώρα δεν υπάρχει περιθώριο για λάθη. Αυτή είναι η δυσκολία. Θέλουμε διαρκώς να προχωρήσουμε, αλλά είμαστε συγκρατημένοι, γιατί εκπροσωπούμε ένα Κτήμα που είναι ήδη ψηλά και έχει ένα όνομα που δεν θέλουμε και δεν μπορούμε να θέσουμε σε κίνδυνο. Κρινόμαστε πολύ αυστηρά.
Μ Θα ήθελα να αναφερθώ και στη μητέρα μου, η οποία ήταν από την αρχή μαζί με τον πατέρα μας, κρατώντας το κομμάτι της επιχείρησης. Σήμερα το τμήμα του ανθρώπινου δυναμικού έχει εκτοξευθεί σε 70 άτομα, ενώ οι γονείς μας είχαν περίπου πέντε άτομα στην αρχή. Κάνουμε εκπαίδευση και ενδυνάμωση του προσωπικού, και αυτό είναι κάτι καινούργιο για όλους μας. Έπίσης, το τμήμα των επισκέψεων έχει διαφοροποιηθεί πολύ, καθώς στην εποχή των γονιών μας οι επισκέψεις ήταν περιορισμένες και συνήθως γίνονταν μόνο από τον πατέρα μας. Ακούμε μερικές φορές κάποιους να λένε ότι θέλουν να δώσουν το στίγμα τους με αποτέλεσμα να αλλάζουν ό,τι έκανε η προηγούμενη γενιά. Σε εμάς αυτό δεν ισχύει. Οι γονείς μας μας αφήνουν πολύ χώρο και δεν παρεμβαίνουν. Κανένας από εμάς δεν επιδιώκει να γίνει γνωστός ατομικά, αλλά ενδιαφερόμαστε μόνο για το όνομα του Κτήματος Γεροβασιλείου.
Π Το επισκέψιμο;
Α Το επισκέψιμο πάει πολύ καλά. Από την αρχή φροντίσαμε να επενδύσουμε πάνω σε αυτό. Ακόμα και πριν από το μουσείο, με τον πατέρα μου στις ξεναγήσεις, ήμασταν ανοιχτοί στον κόσμο, καθώς μπορεί κάποιος να περάσει αρκετό χρόνο εδώ με τις γευστικές δοκιμές. Έχουμε αρκετές επισκέψεις από σχολεία, από μικρά παιδιά μέχρι 17 ετών, και διαθέτουμε έναν ειδικό χώρο όπου τους υποδεχόμαστε. Το χωριό και ο υδροβιότοπος της Έπανομής έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ και η τοπική γαστρονομία έχει αναπτυχθεί πολύ.
Μ Έπιπλέον, έχουμε πολλούς ξένους επισκέπτες, ιδιαίτερα φέτος. Έχουμε λιγότερους Ρώσους και περισσότερους Ισραηλινούς, ειδικά τώρα που θα γίνει και το μουσείο στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν επίσης πολλοί επισκέπτες από τα Βαλκάνια, που έρχονται ακόμα και αυθημερόν. Η τελευταία επιτυχημένη χρονιά ήταν το 2019, όπου είχαμε περίπου 15 χιλιάδες επισκέπτες, και φέτος περιμένουμε περισσότερους από 20 χιλιάδες. Το κόστος για την ξενάγηση στο μουσείο και στον αμπελώνα είναι 5 ευρώ
και ακολουθούν πολλά πακέτα γευστικών δοκιμών.*
Π Τι γίνεται με τη Σαντορίνη;
Α Μου αρέσει πολύ το project μας, αλλά θεωρώ ότι είναι μία πρόκληση. Αφού ξεκινήσαμε σε περιοχές ΠΓΈ όπως η Βιβλία Χώρα στο Παγγαίο, θέλαμε να επεκταθούμε και σε περιοχές που έχουν αναδειχθεί από άλλους οινοποιούς, όπως η Γουμένισσα, η Νάουσα και η Σαντορίνη. Ήταν, εξάλλου, από πάντα διακαής πόθος του πατέρα μου να οινοποιήσουμε εκεί. Ξεκινήσαμε στη δύσκολη περίοδο του Covid σε ένα νησί που σου κόβει την ανάσα, αλλά όλα είναι πολύ δύσκολα εκεί: οι τιμές και το χτίσιμο. Ξεκινήσαμε με δυσκολία, απαιτήθηκε μεγάλη οικονομική υποστήριξη και τώρα παράγουμε περίπου 22 χιλιάδες φιάλες, ενώ έχουμε δυναμική για 40 χιλιάδες.
Μ Στο ρομαντικό κομμάτι όμως, είναι ένα στολίδι αυτό το πρώτο οινοποιείο στη Θηρασιά. Αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα και εντάσσεται άψογα στο περιβάλλον. Έχει θέα στην Ίο και τη Φολέγανδρο και προσφέρε μια απίστευτα ήρεμη ατμόσφαιρα. Θα δεχόμαστε λιγότερους επισκέπτες, γιατί δεν θέλουμε να γίνει πολύ τουριστικό με την κακή έννοια. Πιστεύουμε ότι είναι ένα πραγματικά μοναδικό μέρος για όσους αναζητούν κάτι διαφορετικό.
Ολοκληρώσαμε τη συζήτησή μας με την υπόσχεση ότι σύντομα θα φιλοξενήσουμε αυτό το μοναδικό οινοποιείο στο Grape.
ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΑ
- 1 ― ΚΤΗΜΑ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Έπανομή
- 2 ― ΚΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΑ ΧΩΡΑ Παγγαίο
- 3 ― ΚΤΗΜΑ ΔΥΟ ΥΨΗ Ηλεία, Πελοπόννησος
- 4 ― ΜΙΚΡΟ ΚΤΗΜΑ ΤΙΤΟΥ, Γουμένισσα
- 5 ― ΜΙΚΡΑ ΘΗΡΑ Θηρασιά, Σαντορίνη
