Απλωμένο στα γαλανά νερά της Μεσογείου, το νησί της Κρήτης είναι ένας γαστρονομικός παράδεισος που ξετρελαίνει τους ταξιδιώτες με την πλούσια γαστρονομική της κληρονομιά και τα εξαιρετικά κρασιά της, μια γαστρονομική κληρονομιά η οποία αντικατοπτρίζει τις ιστορικές της επιρροές και τους πλούσιους φυσικούς της πόρους.
Η γαστρονομία της Κρήτης πάει χέρι -χέρι με τα κρασιά της. Οι αμπελώνες του νησιού παράγουν μια μεγάλη ποικιλία, από πλούσια ερυθρά μέχρι δροσερά λευκά και ευχάριστα ροζέ. Η οινοποιητική της παράδοση χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πίσω και τα σημερινά οινοποιεία συνδυάζουν τη σύγχρονη τεχνογνωσία με την παράδοση για να δημιουργήσουν μοναδικά και γευστικά κρασιά. Οι πολλές γηγενείς ποικιλίες, το θερμό κλίμα και το γόνιμο έδαφος καθώς και η γειτνίαση με τη θάλασσα συμβάλλουν όλα στη δημιουργία πολύ αξιόλογων κρασιών που θα ενθουσιάσουν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς.
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Η περιοχή του Ηρακλείου φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό οινοποιείων τα οποία αντικατοπτρίζουν την οινοπαραγωγική παράδοση του νησιού και τα οποία κάθε χρόνο υποδέχονται χιλιάδες επισκέπτες που επιθυμούν να εξερευνήσουν τους κρητικούς αμπελώνες και να μάθουν τα μυστικά της καλλιέργειας του Βιδιανού, του Ασύρτικου ή της Μαλβαζίας.
Οινοποιείο Λυραράκη
Εδώ και μερικά χρόνια όλοι οι αμπελώνες του Οινοποιείου Λυραράκη έχουν μετατραπεί σε βιολογικούς, στηρίζοντας έτσι και έμπρακτα την φιλοσοφία του οινοποιείου που βασίζεται στην βιωσιμότητα, τόσο σε ότι αφορά την αμπελοκαλλιέργεια όσο και τη διαδικασία παραγωγής. Τέσσερις από τις μονοποικιλιακές ετικέτες του οινοποιείου, Bηλάνα Βασίλισσες, Βιδιανό Βασίλισσες, Πλυτό Ψαράδες και Βιδιανό Ιππόδρομος έχουν λάβει επίσημη πιστοποίηση ως βιολογικά κρασιά.
Η επιχείρηση είναι καθαρά οικογενειακή, και η προηγούμενη γενιά, με επικεφαλής τον Σωτήρη Λυραράκη, ο οποίος απέκτησε τους πρώτους αμπελώνες στην περιοχή τη δεκαετία του ‘60, έχει πλέον δώσει τη σκυτάλη στην επόμενη. Η οικογένεια Λυραράκη έχει αφιερωθεί στη διάσωση των γηγενών ποικιλιών όπως το Δαφνί, το Πλυτό και το Μελισσάκι, μια εξαιρετικά σπάνια κρητική ποικιλία. Κάθε χρόνο υποδέχεται χιλιάδες ξένους επισκέπτες προσφέροντας ξεναγήσεις στα αμπέλια και στο οινοποιείο, καθώς και γευστικές δοκιμές που συνοδεύονται από παραδοσιακά πιάτα της Κρήτης.
Οινοποιείο Boutari
Mια επίσκεψη δεν είναι ποτέ αρκετή για να απορροφήσει κανείς την μαγεία αυτού του κτήματος, του κτήματος Σκαλαρέα που βρίσκεται μόλις 8 χιλιόμετρα από τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού. Η πρώτη του ονομασία ήταν Φανταξομέτοχο, το Μετόχι των Φαντασμάτων και ο πρώτος του ιδιοκτήτης το είχε βαφτίσει έτσι προκειμένου να κρατά μακριά τους πειρατές της εποχής. Περιτριγυρισμένο από τον υπέροχο αμπελώνα , το οινοποιείο είναι ανοιχτό σε επισκέψεις και προσφέρει ξεναγήσεις στα κελάρια καθώς και γευστικές δοκιμές συνοδευόμενες από τοπικά τυριά και αλλαντικά. Το οινοποιείο διαθέτει επίσης δυνατότητα φιλοξενίας στον ανακαινισμένο παλαιό ξενώνα του κτήματος, ο οποίος έχει χωριστεί σε τρεις σουίτες. Η οικογένεια Μπουτάρη αγόρασε το κτήμα τη δεκαετία του ’90 , και το 2014 ξεκίνησε η αναμπέλωση του μεγαλύτερου τμήματος του αμπελώνα, με έμφαση στις γηγενείς ποικιλίες, όπως το Κοτσιφάλι και το Λιάτικο από ερυθρές και τις λευκές Βιδιανό, Ασύρτικο και Αθήρι. Σήμερα ανήκει πλέον στην εταιρεία «Ελληνικά Οινοποιεία ΑΕ».
Oινοποιείο Δουλουφάκη
H αλήθεια είναι ότι όταν βλέπεις έναν αμπελώνα από την καρότσα ενός αγροτικού έχεις άλλη αίσθηση του τοπίου. Κατεβαίνοντας τον απότομο χωματόδρομο από το χωριό Δαφνές, το χωριό όπου βρίσκεται το οινοποιείο του Νίκου Δουλουφάκη, βρίσκεται κανείς περιτριγυρισμένος από αμπέλια που εναλλάσσονται με τους ελαιώνες. Εδώ ο κλήρος είναι μικρός και διάσπαρτος, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά το κόστος και την οργάνωση, χαρίζει όμως μεγάλη πολυπλοκότητα στα κρασιά τα οποία παράγονται από τις ποικιλίες Βιδιανό, Βηλάνα, Ασύρτικο, Μαντηλάρι, Μαλβαζία, Λιάτικο και Κοτσιφάλι. Οινολόγος με σπουδές στην Ιταλία, ο Νίκος Δουλουφάκης παραμένει πιστός στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών, εξακολουθεί να πιστεύει στη δύναμη του Βιδιανού, που αποτελεί την ποικιλία της πιο γνωστής ετικέτας του οινοποιείου, του Ασπρου Λαγού.
Οινοποιείο Πατεριανάκη
Εδώ καταλαβαίνει κανείς τι θα πεί κρητική φιλοξενία. Υπέροχη θέα του αμπελώνα από τα τεράστια παράθυρα του σύγχρονου οινοποιείου που βρίσκεται στην περιοχή Μελέσσες, στην αμπελουργική ζώνη των Πεζών, σπιτικό ψωμί, ελιές και κρητικά τυριά συνοδεύουν τα βιολογικά κρασιά που παράγονται στο βαρυτικό οινοποιείο που χτίστηκε από τον Γιώργο Πατεριανάκη. Η τρίτη γενιά οινοποιών που εκπροσωπείται από τις κόρες Πατεριανάκη, Εμμανουέλα και Νίκη, συνεχίζουν την παράδοση για την δημιουργία ποιοτικών κρασιών με τη λιγότερη δυνατή παρέμβαση. Τα 160 στρέμματα του αμπελώνα είναι βιολογικής καλλιέργειας και τα κρασιά που παράγονται εδώ χωρίζονται σε 4 κατητορίες/οικογένειες: φυσικά, premium (ετικέτα Μελισσινός) που στηρίζονται στο blend μιας γηγενούς με μια διεθνή ποικιλία, τοπικοί μονοποικιλιακοί που βασίζονται στις γηγενείς ποικιλίες Βιδιανό, Ασύρτικο από λευκά, και τις ερυθρές Κοτσιφάλι, Μαντηλάρι και το μονοποικιλιακό Μοσχάτο Σπίνας.
Οινοποιείο Σίλβα Δασκαλάκη
Η Ειρήνη είναι μια εντυπωσιακή γυναίκα. Πριν καλά καλά ξημερώσει βρίσκεται στο αμπέλι. Το βράδυ δεν σταματά αν δεν έχει προηγουμένως τελειώσει όλες τις δουλειές στο οινοποιείο. Ένθερμη οπαδός της βιοδυναμικής καλλιέργειας, ακολουθεί το βιοδυναμικό ημερολόγιο, βασισμένο στις φάσεις της σελήνης, προκειμένου να οργανώσει τις εργασίες στο αμπέλι. Η κόρη της, Χαρούλα, είναι υπεύθυνη για την εμφιάλωση και την προώθηση των κρασιών. «Δεν μπορείς να γίνεις πραγματικός οινοποιός αν δεν θέλεις να βάλεις τα χέρια σου στα χώματα», πιστεύει η Ειρήνη. «Ολες οι φάσεις της οινοποίησης είναι σημαντικές, και πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός για να μην καταστρέψει μια καλή πρώτη ύλη». Η δουλειά της έχει αναγνωριστεί μέσα από τις πολλές διακρίσεις που έχουν πάρει τα κρασιά του οινοποιείου, το οποίο δίνει έμφαση στις γηγενείς ποικιλίες και στα γλυκά κρασιά.
Οινοποιείο Διαμαντάκη
Ο Ζαχαρίας Διαμαντάκης ανήκει στη γενιά των νέων ταλαντούχων οινοποιών της Κρήτης. Το οινοποιείο του βρίσκεται στους Κάτω Ασίτες, περιτριγυρισμένο από τους αμπελώνες που απλώνονται στους πρόποδες της ανατολικής πλευράς του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 400 μέτρων. Οι πλαγιές είναι απότομες, γεγονός που καθιστά απαραίτητο τον χειρωνακτικό τρύγο υπό δύσκολες συνθήκες. Εδώ συναντάμε Μανδηλάρι και Μαλβαζία καθώς και Chardonnay, ενώ λίγο υψηλότερα, σε υψόμετρο 600 μέτρων έχει φυτευθεί ένα αμπελοτόπι Ασύρτικο. Η λευκή Διαμαντόπετρα, ένα blend Bιδιανού με Ασύρτικο είναι η πιο δημοφιλής ετικέτα του οινοποιείου.
ΡΕΘΥΜΝΟ
Το Ρέθυμνο θεωρείται η πατρίδα του Βιδιανού, και εδώ συναντά κανείς παλαιά κλήματα που σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν και την ηλικία των 100 ετών. Η αμπελουργική ζώνη του Ρεθύμνου είναι μικρότερη σε σύγκριση με άλλες της Κρήτης και το μεγαλύτερο μέρος των παλαιών κλημάτων τα συναντάμε σε υψόμετρο πάνω από 600 μέτρα.
Οινοποιείο Μαλίχιν
Κρυμμένο στο απομακρυσμένο χωριό Μέλαμπες βρίσκεται ένα μικρό οινοποιείο το οποίο αποτελεί δημιούργημα μιας από τις πιο ιδιαίτερες φυσιογνωμίας της νεότερης γενιάς οινοποιών της Ελλάδας. Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην οινολογία και τη μεταπτυχιακή εργασία της στο Βιδιανό, η Ιλιάνα Μαλίχιν αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στον τόπο καταγωγής των παππούδων της και να αφοσιωθεί στη διάσωση του παλαιού εγκαταλελειμμένου αμπελώνα που ανήκε στους κατοίκους του χωριού. Τα τελευταία χρόνια δουλεύει ακούραστα στα αμπέλια, πολλά από τα οποία ξεπερνούν τα 140 χρόνια σε ηλικία και βρίσκονται σε υψόμετρο 900 μέτρων. Πρόκειται για ένα πραγματικά μοναδικό αμπελώνα ένα μέρος του οποίου υπέστη σημαντική καταστροφή από την δασική πυρκαγιά που ξέσπασε εκεί πριν από δύο χρόνια. Η Μαλίχιν έχει κάνει ότι περνά από το χέρι της προκειμένου να αποκαταστήσει τη ζημιά, μη διστάζοντας να ζητήσει τη συνδρομή όποιου ενδιαφερόταν να βοηθήσει αλλά και άλλων οινοποιών ώστε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κονδύλια. Είναι ένθερμη οπαδός της βιολογικής καλλιέργειας, τις αρχές της οποίας προσπαθεί να διδάξει στους ντόπιους αμπελουργούς και τα κρασιά που παράγει είναι ήπιας παρέμβασης. Φυσικά, κυριαρχεί το Βιδιανό. Το μικρό οινοποιείο είναι πανέμορφο και παρά τις στροφές και τον δύσκολο δρόμο αξίζει κανείς πραγματικά να το επισκεφθεί.
Οινοποιείο Κλάδος
Ένα μικρό οικογενειακό οινοποιείο το οποίο ιδρύθηκε το 1997 από τον χημικό- οινολόγο Μανώλη Κλάδο. Το 2000 η ομάδα του οινοποιείου ξεκίνησε μια προσπάθεια προώθησης του Βιδιανού το οποίο καλλιεργεί βιολογικά από το 2003. Σήμερα τα ηνία έχει πάρει ο γιός του Μανώλη, Στέλιος ο οποίος σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και προχώρησε σε μεταπτυχιακές σπουδές Οινολογίας στην Ιταλία. Η έμφαση του οινοποιείου είναι ξεκάθαρα στο Βιδιανό με τη δημιουργία μιας μονοποικιλιακής ετικέτας, τη «White Diva» και ενός blend με Μοσχάτο Σπίνας, με την ετικέτα. «The Great Hawk».
ΧΑΝΙΑ
Φθάνοντας στα υπέροχα Χανιά συναντάμε μια ομάδα οινοπαραγωγών που δημιουργούν ιδιαίτερα κρασιά τα οποία αντικατοπτρίζουν το terroir της περιοχής, από τραγανά λευκά ως γεμάτα ερυθρά.
Οινοποιείο Μανουσάκη
Το υπέροχο κτήμα, που βρίσκεται στο Βατόλακο, περίπου 15 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, οφείλει την ύπαρξή του στο όραμα ενός ανθρώπου. Γεννημένος το 1943 σε ένα σπίτι που εξακολουθεί να υπάρχει στο κτήμα, ο Θεόδωρος Μανουσάκης έφυγε για τις τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ηλικία των 11 ετών για να δραπετεύσει από τη σκληρή οικονομική κατάσταση της οικογένειας του. Ως νεαρός μετανάστης, έχτισε μια νέα ζωή αλλά ποτέ δεν ξέχασε την πατρίδα του· η επιθυμία να επιστρέψει ήταν πάντα στην καρδιά του. Επιτυχημένος επιχειρηματίας και πολύ-ταξιδεμένος άνθρωπος, ο Μανουσάκης ξεκίνησε αγοράζοντας μερικά κομμάτια γης και, με τη βοήθεια ειδικών, αποφάσισε να φυτέψει τέσσερις ποικιλίες από τον κοιλάδα του Ροδανού: Syrah, Grenache, Mourvèdre και Roussanne. Σύντομα, το αμπέλι επεκτάθηκε για να περιλάβει και ελληνικές ποικιλίες, Βιδιανό, Ασύρτικο, Ρωμέικο, τα οποία οινοποιούνται όλα υπό την επίβλεψη του επικεφαλής οινολόγου του κτήματος Κώστα Γαλάνη. Η διαχείριση του οινοποιείου έχει περάσει στα χέρια της Αλεξάνδρας, κόρης του Θεόδωρου Μανουσάκη και του συζύγου της Afsin Molavi , sommelier, ο οποίος είναι και ιδιοκτήτης του εστιατορίου Salis στα Χανιά.
Οινοποιείο Ντουράκη
To οινοποιείο που βρίσκεται στην περιοχή του Αλικάμπου, ήταν από πρώτα που άνοιξαν τις πόρτες τους στους επισκέπτες και προσέφεραν γευστικές δοκιμές στην περιοχή των Χανίων. Το αγρόκτημα ιδρύθηκε το 1988 από τον Ανδρέα Δουράκη, ο οποίος είχε μελετήσει οινολογία στη Στουτγάρδη. Σήμερα, το έχει αναλάβει ο γιος του, Αντώνης. Η πρώτη ετικέτα ήταν το “Λογάρι”, το οποίο αργότερα έγινε γνωστό σε τοπικά εστιατόρια και ξενοδοχεία, κατά τη διάρκεια μιας εποχής όπου η κυρίαρχη τάση ήταν να σερβίρεται μη εμφιαλωμένο κρασί. Ο μεγαλύτερος Δουράκης πήρε την απόφαση να επενδύσει στην δημιουργία οινοποιείου, αγοράζοντας εξοπλισμό και κατασκευάζοντας ένα κομψό κτίριο το οποίο βασίστηκε στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική. “Αν δεν πάει καλά, πάντα μπορούμε να το μετατρέψουμε σε νυχτερινό κέντρο”, έλεγε πάντα αστειευόμενος. Τα πράγματα όμως πήγαν καλά και το κτήμα παράγει τώρα 17 διαφορετικές ετικέτες, οι περισσότερες από γηγενείς ποικιλίες με έμφαση στο Βιδιανό, τη Μαλβαζία, το Κοτσιφάλι, το Μανδηλάρι και το Ρωμέικο.
Οινοποιείο Καραβιτάκη
Οδηγώντας προς την αντίθετη κατεύθυνση, προς την άλλη πλευρά των Χανίων συναντάμε το οινοποιείο Καραβιτάκη. Ιδρυτής του οινοποιείου ο Μανώλης Καραβιτάκης, ο οποίος επιστρέφοντας από σπουδές στην Ιταλία ανέλαβε τη διαχείριση του τοπικού συνεταιρισμού, φροντίζοντας παράλληλα τον οικογενειακό αμπελώνα. Ένα μεγάλο μέρος των αμπελιών της περιοχής είχαν καταστραφεί από τη φυλλοξήρα, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να έχουν στραφεί προς την καλλιέργεια ελιάς. Επηρεασμένος από την παραμονή του στο εξωτερικό, ο Μανώλης Καραβιτάκης αποφάσισε αρχικά να φυτεύσει διεθνείς ποικιλίες, όπως Syrah, Grenache και Carignan, γρήγορα όμως έστρεψε την προσοχή του στις γηγενείς ποικιλίες που σήμερα αποτελούν το 85% των φυτεύσεων. Σύμφωνα με τον γιο του Νίκο, η φιλοσοφία του οινοποιείου βασίζεται στην ανάδειξη των τοπικών ποικιλιών μέσα από blends με διεθνείς ποικιλίες, και την παραγωγή ποιοτικών μονοποικιλιακών κρασιών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι δύο ποικιλίες που σίγουρα μπορούν να σταθούν μόνες τους, είναι το Βιδιανό και το Λιάτικο, το οποίο το συγκεκριμένο οινοποιείο προτιμά να το προσεγγίζει περισσότερο με τη φιλοσοφία του νεοκοσμίτικου Pinot Noir, για τη δημιουργία ενός πιο φρέσκου και φρουτώδους κρασιού με ελάχιστο βαρέλι.
