Λημνιώνα και Ασύρτικο, τα δύο νέα δυνατά παιδιά της Θεσσαλιας
Για τρίτη φορά, το Φεστιβάλ Οίνου και Αποσταγμάτων Θεσσαλίας έδωσε ένα ηχηρό σήμα για την εξέλιξη του αμπελοοινικού τομέα της περιοχής. Παρότι η Θεσσαλία είναι περισσότερο γνωστή για την αποσταγματοποιία της, έχει ιστορία χιλιάδων ετών και στην οινοπαραγωγή. Όπως λέει ο Θάνος Καραθάνος, αποσταγματοποιός, οινοπαραγωγός και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Οινολόγων, «υπάρχουν πηγές που αποδεικνύουν ότι η περιοχή είχε οινική παραγωγή από την αρχαιότητα. Ωστόσο, το περίκλειστο της από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας δεν έκανε εύκολο το εμπόριο και έτσι η περιοχή μας δεν ήταν γνωστή».
Η Λημνιώνα και το Ασύρτικο είναι οι ανερχόμενες ποικιλίες στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, με την πρώτη να έχει δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα σε πολλές περιοχές που καλλιεργείται. Σύμφωνα με οινοποιούς της περιοχής, η δημιουργία ενός ΠΟΠ με Λημνιώνα θα προσδώσει αξία στην ποικιλία και στις υπόλοιπες περιοχές όπου φυτεύεται. Σχεδόν στο σύνολό τους, οι οινοποιοί που συζητήσαμε προχωρούν σε νέες φυτεύσεις με Λημνιώνα, οπότε η παραγωγή αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένη τα ερχόμενα χρόνια. Όσον αφορά το Ασύρτικο, η παραγωγή του στην ηπειρωτική Ελλάδα αυξάνεται διαρκώς, καθώς δίνει καλές τιμές, ακόμα κι αν αυτές δεν πλησιάζουν τις τιμές στις οποίες πωλούνται τα κρασιά των νησιών και ειδικά της Σαντορίνης.
Τα αποστάγματα παραμένουν η κύρια πηγή εσόδων από τη μεταποίηση του σταφυλιού
Στην περιφέρεια της Θεσσαλίας παράγεται σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό εμφιαλωμένων αποσταγμάτων της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε η ΕΝΟΑΘΕ, η παραγωγή σε εμφιαλωμένο τσίπουρο στην Ελλάδα είναι κοντά στα 1,8 εκατομμύρια λίτρα άνυδρης αλκοόλης, δηλαδή περίπου 4,5 εκατομμύρια λίτρα τσίπουρο 40% vol. Από αυτήν την ποσότητα, το 60% παράγεται στη Θεσσαλία. Ωστόσο, το χύμα τσίπουρο συνεχίζει να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς και, σε αρκετές περιπτώσεις, το εμπόριό του δεν ελέγχεται. «Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να καταργηθεί η οικογενειακή παραγωγή τσίπουρου, που είναι μια παράδοση για τον τόπο μας», λέει ο Θάνος Καραθάνος και συμπληρώνει: «θα μπορούσε, όμως, αυτό να διατίθεται για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως για παράδειγμα εορταστικές εκδηλώσεις και φυσικά για ίδια κατανάλωση, ώστε να μην επηρεάζει την αγορά με αθέμιτο ανταγωνισμό».
Ο έλεγχος των αποσταγματοποιείων που παράγουν εμφιαλωμένα αποστάγματα είναι αυστηρότατος σε υγειονομικό επίπεδο αλλά και ως προς τις ποσότητες, καθώς η φορολογία του αλκοόλ είναι σημαντικός παράγοντας για τα δημόσια έσοδα. Επομένως, τα λειτουργικά έξοδα για ένα αποσταγματοποιείο που λειτουργεί νόμιμα είναι πολλαπλάσια. Διέξοδο προς την αύξηση του περιθωρίου κέρδους δίνει η κατηγορία των παλαιωμένων τσίπουρων και αποσταγμάτων, τα οποία είναι δύσκολο να παραχθούν σε οικογενειακά αποσταγματοποιεία. Ωστόσο, οι ποσότητές τους δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απώλειες εσόδων από την πώληση χύμα τσίπουρου.
Η κλιματική αλλαγή δεν έχει «πονέσει» ακόμα την αμπελουργία
Με στρεμματικές αποδόσεις που ξεπερνούν εύκολα τα 700 κιλά ανά στρέμμα — όπως για παράδειγμα για την ποικιλία Λημνιώνα — η περιορισμένη έκταση αμπελώνων της Θεσσαλίας καταφέρνει να δώσει ποσότητες που επαρκούν για τους στόχους των αποσταγματοποιείων και οινοποιείων. Προσωρινά, το βασικό πρόβλημα των αμπελουργών είναι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας και όχι τόσο η έλλειψη νερού. Δεδομένου, μάλιστα, ότι ένα μεγάλο ποσοστό των αμπελώνων είναι βιολογικής καλλιέργειας, οι αμπελουργοί-οινοποιοί είναι περισσότερο συμβιβασμένοι με τα τερτίπια της φύσης και έτσι δεν παραπονιούνται έντονα για τις μεταβολές της. Τα πρόσφατα χαλάζια στην περιοχή της Θεσσαλίας πέρασαν «ξυστά» από κάποιους αμπελώνες και έτσι δεν δημιούργησαν σημαντικό πρόβλημα στη συγκεκριμένη καλλιέργεια. Όπως μας είπαν τόσο η Αφροδίτη Τούσια – Backer από το Οινοποιείο Κοντοζήση, στην περιοχή της Καρδίτσας, όσο και ο Κωνσταντίνος Λιάππης, οινοποιός στο Ναθράκι της Λάρισας που βρίσκεται πιο ανατολικά, το πρόσφατο χαλάζι και ο παγετός έπληξαν καλλιέργειες, αλλά όχι τόσο αμπελώνες, όπως λανθασμένα γράφτηκε στον ειδικό τύπο. Παρότι το πρόβλημα δεν είναι άμεσο, η μεταβολή των καιρικών συνθηκών έχει κάνει το χαλάζι πιο απρόβλεπτο και έτσι ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, που βρέθηκε στο φεστιβάλ για να απευθύνει χαιρετισμό, υποσχέθηκε, μεταξύ άλλων, σύντομη εύρεση λύσης στην αντιχαλαζιακή προστασία της περιοχής.
