Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει συνδεθεί ποικιλοτρόπως σε εγχώριες και ξένες συνειδήσεις με τα αμέτρητα νησιά της, τη ζέστη και την ξενοιασιά του καλοκαιριού. Και πράγματι, κλιματολογικά είναι μια ζεστή χώρα, γεγονός που εξασφαλίζει τη σωστή ωρίμαση των σταφυλιών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως το πλήθος των ψυχρότερων περιοχών της χώρας, οι οποίες χαρίζουν σε αυτά λεπτότητα και φινέτσα. Το κρύο προκύπτει είτε λόγω υψομέτρου σε ορεινές περιοχές, έστω και αν αυτές βρίσκονται νότια, όπως στην Πελοπόννησο, είτε λόγω μεγαλύτερου γεωγραφικού πλάτους, όπως στη Θράκη, στη Δράμα, στην Καβάλα και στο Αμύνταιο Φλωρίνης.
Το Αμύνταιο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 40 χιλιομέτρων από τα σύνορα με τη FYROM, σε μια ηπειρωτική περιοχή με δροσιά σχεδόν όλες τις εποχές του χρόνου. Το κλίμα συμβάλλει στην παραγωγή κομψών κρασιών περισσότερο κεντροευρωπαϊκού και λιγότερο μεσογειακού στυλ, με φινετσάτα αρώματα άγουρων φρούτων, φυσικές δροσιστικές οξύτητες και συγκρατημένο αλκοόλ. Εμείς αποφασίσαμε να επισκεφτούμε την περιοχή και το Κτήμα Καρανίκα στη Βεγόρα, τον κορυφαίο ίσως παραγωγό αφρωδών κρασιών στην Ελλάδα, για να μάθουμε περισσότερα. Μας υποδέχτηκαν οι δύο ιδιοκτήτες του Κτήματος, ο Laurens (Λόρενς) Hartman-Καρανίκα και η Annette (Ανέτ) van Kampen, καθώς και ο γιος τους Joris (Γιόρις). Ασυνήθιστη η ιστορία τους, αλλά άκρως ενδιαφέρουσα.
Η Ελληνίδα μητέρα του Laurens βρέθηκε στην Ολλανδία για σπουδές και εκεί γνώρισε τον πατέρα του Laurens, τον κ. Hartman. Η Annette, από την άλλη, είναι Ολλανδή και από τους δύο γονείς. Όταν γνωρίστηκαν, εργάστηκαν σε διάφορες εκδοτικές εταιρείες στην Ολλανδία και κάποια στιγμή αποφάσισαν να αλλάξουν ριζικά τον τρόπο ζωής τους παίρνοντας μια γενναία απόφαση: να ασχοληθούν αποκλειστικά με την παραγωγή κρασιού υψηλής ποιότητας! Για αρκετά χρόνια εκπαιδεύτηκαν ως οινολόγοι και αμπελουργοί, μέχρι που έφτασε η ώρα να ριζώσουν κάπου και να ξεκινήσουν την ενεργό δράση. Στις επιλογές τους ζύγισαν περιοχές όπως η Γερμανία και η Αυστραλία, αλλά τελικά, με δεδομένη τη μισή ελληνική καταγωγή του Laurens και την αγάπη τους για το Ξινόμαυρο, αποφάσισαν να εγκατασταθούν στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Αμύνταιο Φλωρίνης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η οικογένεια δεν είχε σχέσεις με την περιοχή, η εγκατάστασή τους εκεί ήταν μια καθαρά συνειδητή επιλογή. Η ονομασία «Κτήμα Καρανίκα» προέκυψε από το επίθετο της μητέρας του Laurens (Καρανίκα) και προτιμήθηκε, καθώς οι δημιουργοί του ήθελαν να φέρει ελληνικό όνομα.
Ένα Κτήμα που παράγει κρασιά από 43 περίπου στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων με βασικές ποικιλίες το Ξινόμαυρο, το Ασύρτικο και τη Λημνιώνα. Η οικογένεια καλλιεργεί αποκλειστικά βιολογικά και βιοδυναμικά, ενώ δεν διορθώνει ποτέ οξύτητες ή τανίνες στο οινοποιείο. Προσπαθούν να πάρουν το τέλειο δυνατόν σταφύλι, ώστε να κάνουν τις ελάχιστες δυνατόν οινολογικές παρεμβάσεις. Ο Laurens κυνηγάει τα παλιά αμπέλια, αφού ο λιγοστός και συμπυκνωμένος καρπός τους χαρίζει στο κρασί δύναμη, όγκο και διάρκεια. Φτάνοντας στο στρογγυλό σαν στέρνα βιοδυναμικό κελάρι του Κτήματος, αντικρίζει κανείς τα βαρέλια παραταγμένα κυκλικά. Εδώ η υγρασία φτάνει στο 90%, χωρίς όμως υπόγεια μούχλα, καθώς το κελάρι είναι χτισμένο με πέτρα, άμμο και ασβέστη και όχι μπετόν, με αποτέλεσμα τη μείωση χρήσης θειώδους κατά 80%.
Μετά την καθιερωμένη βόλτα στο οινοποιείο, καταλήξαμε στο τραπέζι της γευστικής δοκιμής, όπου δοκιμάσαμε επτά κρασιά. Μοιράζομαι τις σημειώσεις μου για τρία εκ των τεσσάρων συνολικά αφρωδών:
- Karanika Brut Cuvée Spéciale NV (100% Ξινόμαυρο): Η σημαία του οινοποιείου, το λευκό αφρώδες κρασί με την παραδοσιακή μέθοδο παραγωγής που προβλέπει δεύτερη ζύμωση στη φιάλη. Νεανική μύτη από εσπεριδοειδή, πράσινο μήλο, lime και πυρηνόκαρπα φρούτα που μπλέκονται με κομψές, αυτολυτικές νότες μπριός, φρυγανιάς και λεπτών ζυμών. Επίμονος αφρισμός, υψηλή οξύτητα, μεγάλη διάρκεια και ηπειρωτικό νεύρο! Remuage (γύρισμα φιαλών) αποκλειστικά με το χέρι και αρίθμηση για κάθε φιάλη. Σας συμβουλεύω για όσες φιάλες αποκτήσετε να αφήσετε τις μισές στο κελάρι σας τουλάχιστον για τρία χρόνια, καθώς το κρασί αυτό ευνοείται από τον χρόνο.
- Karanika Brut Rosé 2015 (100% Ξινόμαυρο): Εξαιρετικά ελκυστική, αλλά όχι υπερβολική μύτη από γλυκά κόκκινα φρούτα, φράουλα και κεράσι με επίμονο αφρισμό και υψηλή οξύτητα, που ισορροπεί ιδανικά με τα λίγα παραπάνω γραμμάρια υπολειπόμενων σακχάρων. Ιδανικό κρασί για να συνοδεύσει προσούτο, καβουροσαλάτες, όστρακα και αστακούς.
- Karanika Brut Prestige 2014 (60% Ασύρτικο, 40% Ξινόμαυρο): Κάθε οίκος Σαμπάνιας ονομάζει την πιο σπάνια και εκλεκτή Σαμπάνιά του Prestige Cuvée. Cristal, Siècle, Dom Pérignon, Cuvée Sir Winston Churchill είναι μόνο μερικά από τα θρυλικά ονόματα. Έτσι και το Domaine Karanika έχει τη δική του Prestige Cuvée, που μάλιστα προέρχεται από χαρμάνιασμα της σπουδαιότερης ίσως ελληνικής λευκής ποικιλίας Ασύρτικο με την –πάλι ίσως– σπουδαιότερη ερυθρή, το Ξινόμαυρο. Πιο πολύ μπισκοτένια μύτη, μπριός, lees, ζυμάρι, μαγιά, ξηροί καρποί και πυρηνόκαρπα φρούτα, όπως ροδάκινο και βερίκοκο. Αρκετά μεγαλύτερη έμφαση στη δομή και λιγότερη στο φρούτο, μάλλον εξαιτίας της 12μηνης παραμονής στις οινολάσπες, αλλά και της ζύμωσης του Ασύρτικου σε βαρέλι. Στόμα στρογγυλό, βουτυρένιο, με υψηλή αλλά πλήρως ισορροπημένη οξύτητα. Μέσα σε αυτό το ποίημα παραγωγής 2.000 φιαλών κρύβεται ένας πραγματικός δυναμίτης! Μια πιθανή τριετής παλαίωση θα δέσει και θα ισορροπήσει το κρασί ακόμα περισσότερο, συμβάλλοντας σε επιπλέον στρώματα πολυπλοκότητας.
Βάσει αποτελέσματος, ο Laurens και η Annette δικαιώθηκαν για την επιλογή τους να εγκατασταθούν και να δημιουργήσουν στο Αμύνταιο. Παράγουν μοναδικά κρασιά, με τα αφρώδη τους να συγκρίνονται ήδη με τα καλύτερα σε διεθνές επίπεδο. Μάλιστα η οικογένεια κομίζει πολύ μεγαλύτερες αξίες από την απλή παραγωγή κρασιών: είναι από τους πιο ενθουσιώδεις υποστηρικτές της βιωσιμότητας, της προστασίας του περιβάλλοντος, της βιολογικής παραγωγής αλλά και της μείωσης εκπομπών του CO2. Μακάρι αυτές οι έννοιες να μπουν στο καθημερινό λεξιλόγιο όλων των Ελλήνων οινοπαραγωγών και να θεωρούνται από όλους μας αυτονόητες.
Laurens, Annette και Joris, σας ευχαριστούμε πολύ για την εξαιρετική φιλοξενία σας, το πείσμα, την τόλμη σας, αλλά και για τα κρασιά που μας χαρίζετε! g
