Αρκεί να πιάσεις μερικά ποτήρια…
Αν τύχει να επισκέπτεσαι την Ελλάδα —που είναι μάλλον πιθανό αν διαβάζεις αυτό το κείμενο— οφείλεις στον εαυτό σου τουλάχιστον μερικές μέρες στην Πελοπόννησο. Μια σύντομη επίσκεψη, όμως, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το να κατανοήσεις πραγματικά την ομορφιά της. Για το δεύτερο, θα χρειαστείς μήνες. Ή, αν είσαι φίλος του κρασιού, μπορείς απλώς να αντικρίσεις όλη της τη δόξα μέσα από μερικά ποτήρια.
Στον κόσμο του κρασιού υπάρχει μία σχολή σκέψης που πιστεύει ότι το κρασί διαμορφώνεται από τον τόπο παραγωγής του. Το λέμε terroir. Αν η πλαγιά είναι απότομη ή το κλίμα ψυχρό, τα σταφύλια θα είναι διαφορετικά —και το ίδιο το κρασί επίσης. Είναι μια απλή ιδέα. Ένας ζεστός τόπος ωριμάζει πιο γρήγορα τα σταφύλια, οπότε αυτά γίνονται πιο γλυκά και το κρασί καταλήγει με υψηλότερο αλκοόλ. Ένα ψυχρότερο μέρος δίνει πιο όξινα σταφύλια, και έτσι το κρασί γίνεται πιο τραγανό, πιο δροσερό.
Άλλοι στον χώρο του κρασιού βλέπουν αυτή τη θεώρηση ως μια ακόμα μορφή της “φυσιολατρικής πλάνης”—ότι δηλαδή «αφού προέρχεται από τη φύση, τότε θα είναι καλό». Αυτοί θεωρούν ότι ο ανθρώπινος νους και το ανθρώπινο χέρι είναι οι πραγματικοί διαμορφωτές. Η ανθρώπινη ευφυΐα βρίσκει πάντα τον τρόπο να μεγαλουργήσει, απ’ όπου κι αν ξεκινά. Ομολογώ πως, ως επί το πλείστον, ανήκω σε αυτή την ομάδα.
Αν έχεις ένα ποτήρι κρασί μπροστά σου, προσπάθησε να διακρίνεις τον τόπο ή το μυαλό που βρίσκεται πίσω του. Κι εδώ έρχεται η δική μου ανατροπή: δοκίμασε πολλά κρασιά από έναν και μόνο τόπο, είτε όλα μαζί είτε ένα καινούργιο κάθε μέρα. Έτσι θα αρχίσεις να εξερευνάς ένα ολόκληρο σύμπαν —σαν να βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και να προσπαθείς να καταλάβεις τι υπάρχει μέσα, μόνο με την αφή. Κάτι τέτοιο είναι. Μόνο που εδώ χρησιμοποιείς τη μύτη και το στόμα.
Παράδειγμα: η Πελοπόννησος. Πήγαινε σε ένα wine bar και ζήτησε μικρές γευστικές δοκιμές από διάφορα κρασιά της περιοχής. Ή βάλε σκοπό να δοκιμάζεις κάθε μέρα κι ένα διαφορετικό κρασί. Μαγεία: θα δεις τα στρώματα να ξεδιπλώνονται μπροστά σου. Ετοιμάσου.
Θα κατανοήσεις το ταξίδι της Πελοποννήσου στον χρόνο. Ένας τόπος που φιλοξενεί τόσες γηγενείς ποικιλίες σταφυλιών δεν μπορεί παρά να είναι ένας σύγχρονος Μαθουσάλας. Πολλές γηγενείς ποικιλίες σημαίνει ότι το DNA είχε πολύ χρόνο να παίξει, να εξελιχθεί, να μεταλλαχθεί. Η Vitis Vinifera —η άμπελος που μας δίνει το κρασί— υπάρχει στην Πελοπόννησο εδώ και χιλιετίες. Κι εμείς τώρα απολαμβάνουμε όλες τις υπέροχες παραλλαγές της: από τα ροζέ Ροδίτη και Μοσχοφίλερο, μέχρι τα σκούρα Μαυρούδι και Αγιωργίτικο, κι από εκεί στις λευκές Ασπρούδες. Ένα γενετικό big bang στο ποτήρι σου.
Θα νιώσεις την κληρονομιά —που είναι κάτι άλλο από τον χρόνο. Η κληρονομιά είναι αυτό που ο χρόνος άφησε να ανθίσει. Πίνεις ένα κρασί από τη Νεμέα και νιώθεις το “αίμα των λιονταριών” που ήπιε ο Ηρακλής (αν και σήμερα κυκλοφορούν και vegan επιλογές). Δοκίμασε ένα γλυκό Malvasia από τη Μονεμβασιά και μύρισε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έκαναν τους μεσαιωνικούς οινόφιλους να παραληρούν με αυτό το στυλ κρασιού.
Θα φανταστείς το τοπίο της Πελοποννήσου —ένα τοπίο εκθαμβωτικό. Οι περισσότεροι τουρίστες μένουν στις όμορφες παραλίες και νομίζουν ότι είδαν τα πάντα. Όμως η πολυπλοκότητα του ανάγλυφου —απότομες πλαγιές, υψόμετρα, οροπέδια, βαθιές κοιλάδες— αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα κρασιά της. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα είναι η σύγκριση ανάμεσα στα λευκά της Μαντινείας (από Μοσχοφίλερο) και στα κόκκινα της Νεμέας (από Αγιωργίτικο). Τα πρώτα έχουν μια σχεδόν γερμανική φρεσκάδα και ψυχραιμία. Τα δεύτερα είναι πλούσια, γεμάτα, τολμηρά —ιδανικά ακόμη και για λάτρεις της Napa Valley. Κι όμως, οδηγείς από το ένα στο άλλο σε είκοσι λεπτά. Και αφήνεις άναυδο τον πιο έμπειρο οινολόγο.
Θα γεύεσαι την κουζίνα της Πελοποννήσου μέσα από τα κρασιά της. Για τους Έλληνες, το κρασί ήταν πάντα φαγητό σε υγρή μορφή. Αλλά εδώ, το κρασί είναι καθρέφτης του τι αγαπούν οι ντόπιοι να τρώνε. Τα περίφημα γλυκά με ξηρούς καρπούς ή φρούτα εξελίχθηκαν μαζί με τα εντυπωσιακά γλυκά κρασιά Μοσχάτου και Μαυροδάφνης της Πάτρας. Η Πελοπόννησος βρέχεται από θάλασσα, και ένας τραγανός Ροδίτης ή ένα πυκνό Ασύρτικο θα ταιριάξουν τέλεια με οστρακοειδή ή τσιπούρα στα κάρβουνα. Αν κάποιο στυλ κρασιού δεν ταίριαζε με το φαγητό, πίστεψέ με, θα είχε χαθεί προ πολλού.
Και, το πιο σημαντικό, θα γνωρίσεις τους ανθρώπους. Τη στιγμή που θα δοκιμάσεις ένα κρασί εξαιρετικής ποιότητας, θα νιώσεις τον Πελοποννήσιο —όλη την αφοσίωση και το πάθος που απαιτείται για να πετύχει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Τη στιγμή που θα δεις την τιμή —λογική, με διεθνή κριτήρια— θα καταλάβεις πως πρόκειται για έργο αγάπης, όχι επιχειρηματικό πλάνο δισεκατομμυρίων. Μυρίζεις αυτά τα ζωντανά λευκάκαι αντιλαμβάνεσαι ότι φτιάχτηκαν για να κάνουν τη ζωή πιο όμορφη. Πίνεις ένα δεύτερο ποτήρι από αυτά τα βαθιά κόκκινα και βγάζεις μια selfie. Ναι, ίσως τα δόντια σου έχουν λίγο προσωρινό λεκέ από κρασί, αλλά τότε συνειδητοποιείς ότι το βλέπεις αυτό επειδή… χαμογελάς τόσο πλατιά.
Οπότε λοιπόν, τι περιμένεις; Δοκίμασε αυτά τα κρασιά. Κι ύστερα, γιατί όχι; Πήγαινε και στην Πελοπόννησο.
