Το Μοσχοφίλερο είναι μια ποικιλία με πολλά πρόσωπα και μεγάλη δυναμική, κι αυτό ακριβώς θέλησαν να μας δείξουν οι Mantinians στο Μasterclass που οργάνωσαν στον φιλόξενο χώρο της αίθουσας γευσιγνωσίας του Κτήματος Τσέλεπου, στις Ρίζες Τεγέας.
Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία να δοκιμάσουμε ένα κρασί από κάθε οινοποιείο που συμμετέχει στους Mantinians.
Στα ποτήρια μας μπήκαν κρασιά κάθε στιλ: αφρώδη και ήσυχα, λευκά, ροζέ και ερυθρωπά, αποτελέσματα συμβατικών ή βιολογικών καλλιεργειών και κρασιά οινοποιημένα με ήπιες μεθόδους, με μακρές εκχυλίσεις, κρασιά πρώιμου και όψιμου τρύγου, κρασιά γεμάτα φρεσκάδα αλλά και με αντοχή στον χρόνο. Ενώ το καθένα είχε τον δικό του χαρακτήρα, διαπιστώσαμε ότι συνολικά υπήρχε ένα υψηλό επίπεδο ποιότητας στα κρασιά της δοκιμής μας, αποτέλεσμα κυρίως της εξαιρετικής δουλειάς που γίνεται με το Μοσχοφίλερο, το σταφύλι που κυριαρχεί στη Μαντινεία.
Στη συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο της δοκιμής, αξίζει να καταγράψουμε ως σημαντικό σημείο την αγωνία των ανθρώπων αυτών για την κλιματική αλλαγή και κυρίως για τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την όλο και εντονότερη συχνότητά τους.
ΠΡΩΤΟ FLIGHT Τα αφρώδη
Η αφρώδης έκφραση του Μοσχοφίλερου έχει μεγάλη ιστορία, όπως τεκμηριώνει και με την ταινία-ντοκιμαντέρ του «Arcadia 1900 Champagne d’Orient» ο κινηματογραφιστής Κώστας Σπυρόπουλος. Έχει εμφανιστεί στη Μαντινεία από τα τέλη του 19ου αιώνα και ήδη, στις αρχές του 20ού, τα αφρώδη κρασιά της περιοχής έγιναν γνωστά σε μεγάλες οινικές αγορές. Σήμερα φαίνεται ότι το στιλ επανέρχεται και εμείς είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε τρία διαφορετικά αφρώδη από τους Mantinians.
- ΩΔΗ ΠΑΝΟΣ 2023
Κτήμα Σπυρόπουλου. ΠΟΠ Μαντινεία, 100% Μοσχοφίλερο. Λευκό αφρώδες από αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας στην περιοχή Χάνι της Αρχαίας Μαντινείας, σε υψόμετρο 650-700 μ. Παράγεται με τη μέθοδο της αυτόκλειστης δεξαμενής και ωριμάζει στις οινολάσπες για έξι μήνες πριν εμφιαλωθεί. - AMALIA VINTAGE 2019, EXTRA BRUT
Κτήμα Τσέλεπου. ΠΟΠ Μαντινεία, 100% Μοσχοφίλερο. Λευκό αφρώ- δες, πα ράγεται με την παραδοσιακή μέθοδο της Καμπανίας. Πρώιμος τρύγος για τον οίνο βάσης και πρώτη ζύμωση σε ανοξείδωτες δεξαμενές, για να ακολουθήσει δεύτερη ζύμωση στη φιάλη. Παραμένει δύο χρόνια σε επαφή με τις οινολάσπες. Συνολική παραγωγή: 7.000 φιάλες. - PET NAT 2023
Οινοποιείο Βερβαινιώτη, 100% Μοσχοφίλερο Λευκό Pet Nat με ζύμωση αρχικά σε ανοξείδωτη δεξαμενή και πριν από την ολοκλήρωσή της ακολουθεί η εμφιάλωση. Είναι Brut Nature με 1,2 γρ. υπολειπόμενα σάκχαρα. Πρώτη προσπάθεια του οινοποιείου για ένα χαμηλών παρεμβάσεων αφρώδες κρασί, που παράγεται συνολικά σε 6.000 φιάλες
ΔΕΥΤΕΡΟ FLIGHT Λευκές οινοποιήσεις
Η πιο γνωστή και κλασική εκδοχή του Μοσχοφίλερου είναι η λευκή οινοποίηση, που δίνει και τα περισσότερα ΠΟΠ κρασιά της ζώνης, έκτασης 8.000 στρεμμάτων. Τα πιο παλιά αμπέλια έχουν φυτευτεί το 1972 και οι περισσότερες αναμπελώσεις έγιναν μετά το 2011. Ο κύριος όγκος των αμπελώνων έχει μέσο όρο ηλικίας από 15 έως 25 έτη. Και στα πέντε κρασιά του flight αναγνωρίσαμε τα βασικά χαρακτηριστικά του Μοσχοφίλερου. Ανοιχτό λαμπερό χρώμα, κομψά κρασιά με ωραία οξύτητα στο στόμα. Κυριαρχούν τα βοτανικά και ανθικά αρώματα, που συνοδεύονται από πράσινο μήλο και εσπεριδοειδή. Από κει και πέρα, το κάθε κρασί είχε τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ξεχώριζε με το ιδιαίτερο στιλ του οινοποιού.
- ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ 2022 Αμπελοτεμάχιο 211. 100% Μοσχοφίλερο. Λευκός, ξηρός οίνος. Βιολογική καλλιέργεια του αμπελώνα που βρίσκεται στο Λεβίδι, σε υψόμετρο 700 μ. Κλασική λευκή οινοποίηση.
- ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ 2023
Οινοποιείο Καλογερόπουλου. Λευκός, ξηρός οίνος. 100% Μοσχοφίλερο από αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας με χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, στο Ζευγολατιό Αρκαδίας. Προζυμωτική εκχύλιση και παραμονή για δύο μήνες με τις οινολάσπες πριν από την εμφιάλωση. - ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ CUVÉE BOUTARI 2023 100% Μοσχοφίλερο. Λευκός, ξηρός οίνος. Τα σταφύλια γι’ αυτό το το όψιμο
κρασί προέρχονται από τον παλαιότερο αμπελώνα της περιοχής,
που έχει φυτευτεί το 1972 και στη συνέχεια πέρασε στα χέρια της εταιρείας Μπουτάρη. Προζυμωτική εκχύλιση, συνδυασμός διαφορετικών οινοποιήσεων για την ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του αμπελώνα και παραμονή με τις οινολάσπες για έξι μήνες πριν από την εμφιάλωση. •
- ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ 2022
Juliet & Romeo, ΠΓΕ Αρκαδία. Λευκός, ξηρός οίνος. 100% Μοσχοφίλερο. Από τον παλιό ιστορικό αμπελώνα ηλικίας 50 ετών, πουβρίσκεται σε υψόμετρο 650 μ., Ένα μέρος του έχει περάσει στα χέρια του οινοποιείου Juliet & Romeo και μετά τις αναμπελώσεις τα πρέμνα έχουν ηλικία περίπου 25 έτη. Κρυοεκχύλιση και ζύμωση σε ανοξείδωτη δεξαμενή με ελεγχόμενες θερμοκρασίες. Παραμονή για τέσσερις μήνες με τις οινολάσπες και batonnage για ένα κρασί που θέλει να δείξει τις δυνατότητες παλαίωσης της ποικιλίας, γι’ αυτό και κυκλοφορεί τουλάχιστον έναν
χρόνο μετά τον τρύγο.
- OPTIMUM 2022
Novus Winery. ΠΟΠ Μαντινεία. Λευκός, ξηρός οίνος από 100% Μοσχοφίλερο. Ο Λεωνίδας Νασιάκος στο νέο του εγχείρημα παρουσιάζει μια διαφορετική έκφραση του Μοσχοφίλερου. Αμπελώνας 50 ετών στο Ζευγολατιό, μη αρδευόμενος, έκτασης 11,4 στρεμμάτων με απόδοση 600-800 κιλά ανά στρέμμα, που καλλιεργείται με βιολογικές πρακτικές. Η ζύμωση με γηγενείς ζύμες ξεκινά σε ανοξείδωτες δεξαμενές και όταν βρίσκεται περίπου στο μέσο της, μέρος του χυμού διαχωρίζεται και οδηγείται για να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε μικρές τσιμεντένιες, ωοειδείς δεξαμενές και βαρέλια ακακίας. Εμφιαλώνεται και παραμένει στη φιάλη για τουλάχιστον έξι μήνες πριν κυκλοφορήσει στην αγορά.
ΤΡΙΤΟ FLIGHT Οι ερυθρωπές
Το Μοσχοφίλερο δεν είναι λευκό σταφύλι, αλλά οι ρώγες του έχουν ερυθρωπές και γκρίζες αποχρώσεις. Οι ροζέ εκδοχές, ως αποτέλεσμα μακράς εκχύλισης (συνήθως μιας και δύο ημερών), έχουν αρχίσει και αυξάνονται εντός της ζώνης. Μάλιστα, είναι πλέον τόσο πολλές οι ετικέτες με ροζέ, που οι Mantinians θέλουν ένα από τα πρώτα τους βήματα να είναι η αναθεώρηση του φακέλου «ΠΟΠ Μαντινεία», ώστε να περιλαμβάνονται και τέτοια κρασιά σε αυτό το καθεστώς.
• ΜΟΣΧΟΦΙΛΕΡΟ 2023 Κτήμα Παπαγεωργίου. ΠΓΕ Αρκαδία, 100% Μοσχοφίλερο. Ανοιχτό ροζέ, ξηρό. Τα σταφύλια είναι από τον κλώνο «Μαυροφίλερο» και προέρχονται από ιδιόκτητο αμπελώνα που βρίσκεται στην Αρχαία Μαντινεία, σε υψόμετρο 650 μ. Κρυοεκχύλιση για μία ημέρα στον οινοποιητή και παραμονή στις οινολάσπες πριν από την εμφιάλωση του ροζέ κρασιού από το Οινοποιείο Παπαγεωργίου, που βρίσκεται στο Αρτεμίσιο.
- ΤΟΜΗ 2023
Οινοποιείο Τρουπή. ΠΓΕ Αρκαδία, 100% Μοσχοφίλερο. Για τη ροζέ Τομή τα σταφύλια προέρχονται από αμπελώνα στη Φτέρη Αρκαδίας. Εκχύλιση για 24 ώρες και ζύμωση σε ανοξείδωτη δεξαμενή. Ακολουθεί ανάδευση με τις οινολάσπες για δύο μήνες πριν από την εμφιάλωση. - ΑΣΠΕΛΑ 2022
Οινοποιείο Μποσινάκη. 100% Μοσχοφίλερο. Ερυθρωπός οίνος. Επιλεγμένοι αμπελώνες στην περιοχή της Αλέας. Με τον πράσινο τρύγο επιτυγχάνονται χαμηλές αποδόσεις, κοντά στα 500 κιλά ανά στρέμμα. Μακρά εκχύλιση για 20 ημέρες και στη συνέχεια ζύμωση σε δύο δεξαμενές. Στην πρώτη μπαίνει ολόκληρο το σταφύλι (whole bunch) και στη δεύτερη μόνο απορραγισμένες ρώγες. Στη συνέχεια γίνεται το blend και το κρασί ωριμάζει για δύο μήνες σε παλιά δρύινα γαλλικά βαρέλια. Η συνολική παραγωγή για τον τρύγο του 2022 ήταν 1.176 φιάλες. - MOSCHOFLEUR 2023
Κτήμα Παναγόπουλου. 100% Μοσχοφίλερο. Ήπιας παρέμβασης κρασί με έντονο ερυθρωπό χρώμα. Εκχύλιση για 25 μέρες, που σημαίνει ότι το Μοσχοφίλερο ουσιαστικά αποζυμώνεται με τα στέμφυλα. Οινοποίηση με γηγενείς ζύμες. Μπαίνει για δύο μήνες με τις λάσπες σε ξύλινα βαρέλια, όπου γίνεται batonnage, πριν εμφιαλωθεί σε 300 φιάλες συνολικά, χωρίς φιλτράρισμα και κολλάρισμα.
ΤΕΤΑΡΤΟ FLIGHT Το όψιμο
Μόλις μία προς το παρόν εκδοχή όψιμου τρύγου έρχεται να δώσει άλλη μία διαφορετική διάσταση στο Μοσχοφίλερο, που κατατάσσεται στην καμία διαφορετική διάσταση στο Μοσχοφίλερο, που κατατάσσεται στην κα
- NOEMVRIS 2022 Οινοποιείο Μορόπουλου. ΠΓΕ Αρκαδία, 100% Μοσχοφίλερο. Το Οινοποιείο Μορόπουλου επιλέγει, με βάση τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν κάθε χρόνο, να αφήσει ένα αμπέλι στην περιοχή του Νεοχωρίου, που να αντέχει σε σχέση με τα άλλα, ώστε να το τρυγήσει τον Νοέμβριο. Προζυμωτική εκχύλιση και το κρασί μετά τη ζύμωση παραμένει στη δεξαμενή με τις οινολάσπες για έναν χρόνο, ενώ ακολουθεί παραμονή ακόμη έναν χρόνο στη φιάλη πριν κυκλοφορήσει στην αγορά. Κατηγοριοποιείται ως ημίξηρος οίνος, καθώς έχει περίπου 6 γρ. σάκχαρα.
